محمدولی اسدی

محمدولی اسدی (۱۲۵۷–۱۳۱۴ه‍.ش) ملقب به مصباح‌دیوان، مصباح‌السلطنه و مصباح‌التولیه بود. در جوانی نایب‌الحکومهٔ قاینات و بعدها مشاور سیاسی و قائم‌مقام امیر شوکت‌الملک شد. همچنین چندین دوره نمایندهٔ مجلس شورای ملی بود. وی با کمک تیمورتاش از طرف رضاخان به نیابت تولیت آستان گماشته شد. سال‌های خدمت او در آستان قدس، بین ۴ آذر ۱۳۰۴ه‍.ش تا تیر ۱۳۱۴ه‍.ش بود. او نسبت به اصلاح امور آستانه اقداماتی انجام داده است از جمله: کاهش شمار خدمه، تنظیم اولین بودجهٔ آستان قدس به صورت جدید، تدوین نظام‌نامهٔ جدید. در بهار سال ۱۳۱۴ه‍.ش درگیری بین اسدی و پاکروان در مورد کشف حجاب عینیت یافت. زمانی که اسدی به دستور رضاشاه برای سرکشی املاک وی در فریمان به سر می‌برد، واقعه مسجد گوهرشاد اتفاق افتاد و او گمان نمی‌کرد به یک فاجعه تبدیل شود. پاکروان که با او دشمن شده بود به دسیسه‌چینی علیه وی اقدام کرد و او را مسبب اصلی واقعهٔ گوهرشاد معرفی کرد. تحریک روستائیان فریمان در حمایت از متحصنین مسجد گوهرشاد نیز به وی منتسب گردید. به این ترتیب اسدی بازداشت شد و در سپیده‌دم ۲۹ آذر ۱۳۱۴ ه‍.ش با لباس رسمی و نشان دربار، در خارج از شهر تیرباران شد.^[۱]

پانویس

ارجاعات

↑ سوهانیان حقیقی و نقدی، آستان قدس رضوی: متولیان و نایب‌التولیه‌ها، ۱۴۶–۱۵۰.

منابع

سوهانیان حقیقی، محمد؛ نقدی، رضا (۱۳۹۷). آستان قدس رضوی: متولیان و نایب‌التولیه‌ها. مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۰۶-۰۲۴۴-۴.

ن ب و متولیان آستان قدس رضوی
صفوی	عزیز رضوی (۹۰۶ق-؟) • عتیق‌علی منشی (۹۱۶ق) • امیربیک کججی (۹۴۵-۹۵۸ق) • عنایت‌الله شیرازی (۹۵۸ق-؟) • درویش‌بیگ صفوی (۹۵۹-۹۶۲ق) • اسدالله اصفهانی (۹۶۲–۹۷۰ق) • عبدالوهاب شوشتری (۹۷۰–۹۷۱ق) • علی رضوی قمی (۹۷۱–۹۷۴ق) • ابوالولی انجوی شیرازی و میر عبدالله بدلا (۹۷۴ق–؟) • علی مفضل استرآبادی (۹۷۵-۹۸۱ق) • کمال‌الدین استرآبادی و ابوالقاسم اصفهانی (۹۸۱-۹۸۴ق) • علی شوشتری (۹۸۴ق-؟) • عبدالکریم متولی (۹۸۸-۹۸۸ق) • محمد ترکه اصفهانی (۹۸۹-۹۹۰ق) • علی مفضل استرآبادی (۹۹۰-۹۹۷ق) • قاضی سلطان تربتی (۱۰۰۶-۱۰۲۶ق) • محمدمحسن رضوی (۱۰۲۶–۱۰۳۰ق) • ابوطالب رضوی (۱۰۳۰–۱۰۳۵ق) • میرزا محمدمؤمن موسوی (۱۰۳۶–۱۰۳۸ق) • محمدمحسن رضوی (۱۰۳۸–۱۰۵۵ق) • محمدباقر رضوی (۱۰۵۵-۱۰۷۳ق) • محمدبدیع رضوی (۱۰۷۳–۱۰۷۷) • محمد رضوی (۱۰۷۷–۱۰۹۳) • محمدابراهیم رضوی (۱۰۹۵–۱۱۰۰) • عبدالمؤمن شهرستانی (۱۱۰۱) • محمدداوود حسینی (۱۱۰۸–۱۱۳۳ق) (نائبان تولیت: میرزا عبدالله حسینی • میرزا محمدعلی حسینی) • شمس‌الدین محمد رضوی (۱۱۳۵-۱۱۳۸ق) • محمدتقی رضوی (۱۱۴۱-۱۱۴۳ق) • محمدرضا رضوی (۱۱۴۳-۱۱۴۸ق)
افشار	محمدرضا رضوی (۱۱۴۸-۱۱۵۳ق) • عبدالحی رضوی (۱۱۵۳-۱۱۵۶ق) • سید محمد متولی (۱۱۵۶-۱۱۶۰ق) • محمدابراهیم رضوی (۱۱۶۰-۱۱۶۳ق) • میرزا داوود حسینی (۱۱۶۳-۱۱۶۳ق) • محمدعلی رضوی (۱۱۶۳-۱۱۶۶ق) • محمدشریف متولی (۱۱۶۶-۱۱۷۸ق) • محمدعلی رضوی (۱۱۷۸-۱۱۸۱ق) • ابوطالب حسینی اصفهانی (۱۱۸۱ق-؟)
قاجار	محمدعلی حسینی (۱۲۱۸-۱۲۴۷ق) • میرزا موسی فراهانی (۱۲۴۷ق) • الله‌یار خان آصف‌الدوله (۱۲۶۲ق) • عبدالله خوئی (۱۲۶۲–۱۲۶۴ق) • محمدرحیم بروجردی (۱۲۶۶–۱۲۶۸ق) • میرزا عبدالباقی منجم‌باشی (۱۲۶۸–۱۲۷۰ق) • فضل‌الله وزیرنظام نوری (۱۲۷۰–۱۲۷۲ق) • میرمحمدحسین عضدالملک قزوینی (۱۲۷۲–۱۲۷۷ق) • میرزا جعفر خان مشیرالدوله (۱۲۷۷–۱۲۸۱ق) • علی‌اکبر قوام‌الملک شیرازی (۱۲۸۱–۱۲۸۲ق) • میرمحمدحسین عضدالملک قزوینی (۱۲۸۲–۱۲۸۳ق) • میرزا محمدخان سپهسالار (۱۲۸۳–۱۲۸۴ق) • میرزا محمد مجدالملک (۱۲۸۴–۱۲۸۵ق) • محمدحسین دبیرالملک فراهانی (۱۲۸۵–۱۲۸۷ق) • میرزا ابوالقاسم معین‌الملک (۱۲۸۷–۱۲۸۸ق) • سیف‌الدوله (۱۲۸۸–۱۲۹۰ق) • (میرزا سعیدخان مؤتمن‌الملک و مصطفی مؤتمن‌الدوله) (۱۲۹۰–۱۲۹۷ق) • شاهزاده محمدتقی میرزا (۱۲۹۷ق) • میرزا حسین‌خان سپهسالار (۱۲۹۷ق) • شاهزاده محمدتقی میرزا (۱۲۹۸) • عبدالوهاب آصف‌الدوله (۱۳۰۱–۱۳۰۳ق) • شاهزاده فیروز میرزا (۱۳۰۳ق) • میرزا محمدعلی صدرالممالک (۱۳۰۳–۱۳۰۶ق) • شاهزاده محمدتقی میرزا (۱۳۰۶–۱۳۰۸ق) • فتحعلی‌خان صاحب‌دیوان (۱۳۰۸–۱۳۱۱ق) • ابوالفتح میرزا مؤیدالدوله (۱۳۱۱–۱۳۱۳ق) • میرزا محمدعلی صدرالممالک (۱۳۱۳–۱۳۱۴ق) • محمود مدیرالدوله (۱۳۱۴–۱۳۱۶ق) • محمدرضاخان صدیق‌الدوله (۱۳۱۶–۱۳۱۹ق) • حسین‌میرزا نیرالدوله (۱۳۱۹ق) • ابوالقاسم نصیرالملک شیرازی (۱۳۱۹–۱۳۲۰ق) • مهدی‌قلی میرزا سهام‌الملک (۱۳۲۰–۱۳۲۲ق) • غلامرضاخان آصف‌الدوله (۱۳۲۲–۱۳۲۳ق) • کاظم آقا تبریزی (۱۳۲۳–۱۳۲۵ق) • محمدشفیع صدرالممالک (۱۳۲۶–۱۳۲۹ق) • مرتضی قلی‌خان طباطبایی نایینی (۱۳۲۹–۱۳۳۴ق) • جواد ظهیرالاسلام (۱۳۳۴–۱۳۳۶ق) • مرتضی قلی‌خان طباطبایی نایینی (۱۳۳۶–۱۳۳۸ق) • جواد ظهیرالاسلام (۱۳۳۸–۱۳۴۰ق) • مرتضی قلی‌خان طباطبایی نایینی (۱۳۴۰–۱۳۴۱ق) • محمدعلی رضوی (۱۳۴۱–۱۳۴۲ق) • مرتضی قلی‌خان طباطبایی نایینی (۱۳۴۲-۱۳۴۴ق)
پهلوی	محمدولی اسدی (فروردین ۱۳۰۵–۲ آذر ۱۳۱۴ش) • فتح‌الله پاکروان (۳ آذر ۱۳۱۴ - دی ۱۳۲۰ش) • علی منصور (دی ۱۳۲۰ - بهمن ۱۳۲۴ش) • ناصر اعتمادی (اسفند ۱۳۲۴ - مرداد ۱۳۲۵ش) • غلامحسین اشرفی (مرداد ۱۳۲۵ - بهمن ۱۳۲۶ش) • محمود بدر (اسفند ۱۳۲۶-فروردین ۱۳۳۰ش) • مصطفی‌قلی رام (فروردین ۱۳۳۰-خرداد ۱۳۳۰ش) • جلال‌الدین تهرانی (۱۹ خرداد ۱۳۳۰–۱۷ بهمن ۱۳۳۱ش) • علی معتمدی (فروردین ۱۳۳۲–۱۷ فروردین ۱۳۳۴ش) • فخرالدین شادمان (خرداد ۱۳۳۴ - فروردین ۱۳۳۸ش) • محمد مهران (اردیبهشت ۱۳۳۸ - دی ۱۳۴۰ش) • جلال‌الدین تهرانی (۱۷ دی ۱۳۴۰–۱۴ فروردین ۱۳۴۲ش) • محمدصادق امیرعزیزی (۲۹ اردیبهشت ۱۳۴۲ - مهر ۱۳۴۴ش) • نادر باتمانقلیچ (مهر ۱۳۴۴ - خرداد ۱۳۴۶ش) • باقر پیرنیا (خرداد ۱۳۴۶ - شهریور ۱۳۵۰) • حسن زاهدی (مهر ۱۳۵۰–۲۱ اردیبهشت ۱۳۵۳) • عبدالعظیم ولیان (۱۳۵۳–۱۳۵۷ش) • حسن سراج حجازی (۶ شهریور ۱۳۵۷–۲۱ آبان ۱۳۵۷ش) • محمدصادق امیرعزیزی (۲۱ آبان ۱۳۵۷–۱۴ دی ۱۳۵۷ش)
جمهوری اسلامی	عباس واعظ طبسی (۱۳۵۹–۱۳۹۴ش) • ابراهیم رئیسی (۱۳۹۴–۱۳۹۸ش) • احمد مروی (۱۳۹۸ش-کنون)
مطالعه بیشتر	غیاث‌الدین محمد صدر خراسانی • حسین عرب • مهدی سراجی • آستان قدس رضوی • رئیسان کتابخانه آستان قدس رضوی

پانویس

ارجاعات

منابع

منوی ناوبری

جستجو