آیه ۱۱ سوره عبس
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | عبس | ||||
| تعداد آیات سوره | ۴۲ | ||||
| شماره آیه | ۱۱ | ||||
| شماره جزء | ۳۰ | ||||
| شماره حزب | ۱۱۷ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۱۱ سوره عبس یازدهمین آیه از هشتادمین سوره قرآن است و از آیات مکی آن به‌شمار می‌آید. موضوع آیات بعدی (آیه ۱۱ تا ۱۶)، اهمیت قرآن و مبدأ آن و تأثیرش در نفس انسان‌هاست. قرآن در اینجا، آیات خود را وسیله‌ای برای تذکر و یادآوری خلق و آفرینش خدا عنوان کرده است. به نظر برخی مفسران، دربارهٔ عبارت «کَلَّا إِنَّها تَذْکِرَةٌ» این احتمال وجود دارد که آیه مذکور در واقع پاسخی باشد به مشرکان و کافرانی که قرآن را شعر، سِحر و نوعی کهانت می‌دانستند.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
كَلَّا إِنَّهَا تَذْكِرَةٌ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«نه! به‌راستی آن (قرآن) پند است»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«چنین نیست، آن پندآموزی است»
محتوا
به گزارش مکارم شیرازی از مفسران شیعه، موضوع آیات بعدی (آیه ۱۱ تا ۱۶)، اهمیت قرآن و مبدأ آن و تأثیرش در نفس انسان‌هاست. قرآن در اینجا، آیات خود را وسیله‌ای برای تذکر و یادآوری خلق و آفرینش خدا عنوان کرده است. به اعتقاد او، دربارهٔ عبارت «کَلَّا إِنَّها تَذْکِرَةٌ» این احتمال وجود دارد که آیه مذکور در واقع پاسخی باشد به مشرکان و کافرانی که قرآن را شعر، سحر و نوعی کهانت می‌دانستند. قرآن با رد آن تهمت‌ها، این آیات را وسیله‌ای برای بیداری و یادآوری دانسته است که جز معاندان لجوج، هر کس به آن نزدیک می‌شود؛ این حقیقت را درک و وجدان می‌کند و با آن به راه درست و صحیح هدایت می‌شود.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره عبس، هشتادمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، بیست و چهارمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره نجم و پیش از سوره قدر نازل شد. این سوره را مکی دانسته‌اند. در سوره عبس، یک آیه (آیه ۱۲) منسوخ گزارش کرده‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۳۱: ۵۵.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۲۰: ۳۲۲.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۸۵.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۸۵.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۶: ۱۳۳.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره عبس»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۲۹۹۳.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
