آیه ۱۶۵ سوره آل‌عمران
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | آل‌عمران | ||||
| تعداد آیات سوره | ۲۰۰ | ||||
| شماره آیه | ۱۶۵ | ||||
| شماره جزء | ۴ | ||||
| شماره حزب | ۱۴ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۱۶۵ سوره آل‌عمران صد و شصت و پنجمین آیه از سومین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. در این آیه به کسانیکه پس از جنگ احد، نگران و ناراحت بودند؛ سه نکته یادآوری می‌شود: اول آنکه از نتیجه این جنگ به تنهایی نگران نباشند و تلفات دشمنان اسلام در جنگ بدر را از یاد نبرند. دوم علل شکستشان در جنگ را فراموش نکنند که به خاطر مخالفت‌هایی که با فرمان پیامبر اسلام صورت گرفت؛ این شکست نصیب مسلمانان گردید. سوم آنکه نگران آینده هم نباشند. چراکه خداوند بر هر کاری تواناست و در صورتیکه مسلمانان نقاط ضعف خود را برطرف کنند؛ خداوند باز هم آنان را حمایت و یاری خواهد کرد.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
أَوَلَمَّا أَصَابَتْكُمْ مُصِيبَةٌ قَدْ أَصَبْتُمْ مِثْلَيْهَا قُلْتُمْ أَنَّىٰ هَٰذَا ۖ قُلْ هُوَ مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِكُمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«آیا هنگامی‌که مصیبتی به شما (در جنگ احد) رسید درحالیکه شما دو برابر آن (در جنگ بدر) مشرکین را شکست دادید، گفتید: این مصیبت و شکست از کجا آمد؟ بگو: آن از جانب خودتان است، بی‌گمان خداوند بر هر چیز تواناست»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«آیا هنگامی که به شما مصیبتی رسید که دو چندان آن را [بر دشمنان خود] وارد آورده بودید، می‌گویید این از کجاست؟ بگو این از سوی خودتان است [و] خداوند بر هر کاری تواناست»
محتوا
به گزارش مکارم شیرازی از مفسران شیعه، در این آیه به کسانیکه پس از جنگ احد، نگران و ناراحت بودند؛ سه نکته یادآوری می‌شود: اول آنکه از نتیجه این جنگ به تنهایی نگران نباشند و تلفات دشمنان اسلام در جنگ بدر را از یاد نبرند. دوم علل شکستشان در جنگ را فراموش نکنند که به خاطر مخالفت‌هایی که با فرمان پیامبر اسلام صورت گرفت؛ این شکست نصیب مسلمانان گردید. سوم آنکه نگران آینده هم نباشند. چراکه خداوند بر هر کاری تواناست و در صورتیکه مسلمانان نقاط ضعف خود را برطرف کنند؛ خداوند باز هم آنان را حمایت و یاری خواهد کرد.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره آل‌عمران سومین سوره پس از سوره بقره و پیش از سوره نساء است که در آن به خاطر گزارش ماجرای خاندان عمران، پدر مریم مقدس، به این نام شهرت یافته است. این سوره را مدنی گزارش کرده‌اند و به طبع، آیاتش نیز در مدینه نازل شده است. ترتیب نزول این سوره، پس از سوره انفال و پیش از سوره احزاب به عنوان هشتاد و نهمین سوره یاد شده است. این سوره با حروف مقطعه شروع می‌شود و به نقلی، پنج آیه منسوخ دارد.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۹: ۴۲۰.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۴: ۸۹.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۷۱.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۷۱.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۳: ۱۶۱–۱۶۳.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره آل‌عمران»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۲۷۳۹.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
| آیات |
|
|---|---|
