ابن‌علقمی
ابوطالب مؤیدالدین محمد بن احمد بن علی اسدی بغدادی، معروف به ابن‌علقمی آخرین وزیر خلفای عباسی بود که در عهد مستعصم چهارده سال سمت وزارت برعهده داشت. از او با نام محمد بن محمد بن احمد و همینطور ابن‌علق می نیز یاد شده است. او شیعه مذهب بود و از کودکی به آموزش علم و ادب می‌پرداخت و نزد علمای شیعه حله درس آموخت و از آنان اجازه روایت گرفت. او در خوشنویسی و شیوه نظم و نثر مشهور بود. از جمله آثار منسوب به او کتاب صغانی العباب را می‌توان نام برد. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه را به نام وی نوشته است. او از سال ۶۴۲ ه.ق سمت وزارت را عهده‌دار بود و در براندازی حکومت عباسی با مکاتباتش با هلاکوخان مغول نقش داشت. بعضی مورخین سنّی، مانند جورجانی که وی را «بد مذهب و رافضی» می‌خوانند انگیزه او به این کار را از آنجا می‌گیرند که چون در بغداد میان سنی و شیعه نزاع درگرفت، مستعصم به پسر خود ابوبکر دستور داد که سپاهی را به محله شیعه‌نشین برده و محله را تاراج و مدفن موسی کاظم (امام هفتم شیعیان دوازده‌امامی) را نیز مورد هتک و هجوم قرار دهد. در مقابل این دیدگاه، منابع شیعه با وجود قبول آمد و شد قاصد میان هلاکو و ابن‌علقمی، علت شکست سپاه بغداد را اشتغال خلیفه به لهو و لعب و غفلت وی از کار ولایت و رعیت می‌دانند. به گزارش منابع، ابن‌علقمی خلیفه را مجاب کرد که مغولان با خلافت کاری نداشته و از بغداد عبور خواهند کرد؛ اما مغولان به بغداد حمله کرده و شهر را تصرف کردند. پس از سقوط عباسیان از حکومت در بغداد، حکومت بغداد توسط هلاکوخان به ابن‌علقمی سپرده شد. ابن‌علقمی یک سال پس از این رویداد در سال ۶۵۷ درگذشت و جسد او را در حرم کاظمین به دفن کردند. پس از او، فرزندش عزالدین محمد بن محمد بن احمد بر جایش نشست.[۱]
پانویس
ارجاعات
منابع
- اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «ابن علق می». دایره‌المعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.