ابوالعباس ضبی
احمد بن ابراهیم ضبی مشهور به ابوالعباس ضبی منسوب به بنی‌ضبه ملقب به کافی و رئیس، وزیر، ادیب وشاعر مشهور شیعی بود. او از وزیران فخرالدوله دیلمی و مجدالدوله دیلمی بود. از شعر و رفتار نیکوی او سخن بسیار گفته شده است اما در خصوص زندگانی او، اطلاعات اندکی وجود دارد. او در قرن چهارم درگذشت و در حرم امام حسین در کربلا دفن شد.
سرگذشت
احمد بن ابراهیم ضبی مشهور به ابوالعباس ضبی بود که به قبیله بنی‌ضبه منتسب شده است. وی ملقب به کافی بود و رئیس، وزیر، ادیب و شاعر مشهور شیعی برشمرده شده است. دربارهٔ شرح زندگی او تفصیلی در دست نیست. وی از دوستان صاحب بن عباد بود که بعد از مرگ صاحب در سال ۳۸۵ ه. ق، با همکاری ابوعلی جلیل به وزارت فخرالدوله دیلمی برگزیده شد. بعد از مرگ فخرالدوله در سال ۳۸۷ ه. ق، در عهد پسرش مجدالدوله نیز به وزارت ادامه داد. در این دوران سیده ملک مادر مجدالدوله او را به مسموم نمودن برادرش متهم کرد و دویست هزار دینار برای مخارج فاتحه‌خوانی مطالبه نمود. ضبی حاضر به پرداخت این مبلغ شد و به بروجرد نزد بدرالدین حسنویه امیر جبال گریخت و در همان‌جا بود تا درگذشت. پسرش سعد بن احمد جنازه او را به بغداد فرستاد و ضمن نامه‌ای به ابوبکر خوارزمی نوشت که به حکم وصیت پدرش او را در کربلا دفن کنند. سعد، پانصد دینار هم برای بهای قبر فرستاد. با آن مبلغ خواستند قبری را که شریف ابواحمد پدر شریف رضی برای خود تهیه کرده بود بخرند ولی شریف حاضر به قبول قیمت نشد و گفت این مرد به آستان جد من پناه آورده و من بهای خاک از او می‌گیرم، و جای قبر خود را به ابوالعباس واگذار کرد.[۱]
ابوالعباس ضبی را شاعری توانا دانسته‌اند که دیوان شعرش شامل انواع شعر از قصیده و غزل و وصف و مرثیه است. علامه امینی از وی به عنوان یکی از شاعران غدیر در کتاب خود یاد کرده و اشعاری از او را نقل می‌کند. سبک سخنش در زمینه صاحب بن عباد و جوهری و بدیع الزمان و ابوبکر خوارزمی توصیف شده است. بعد از مرگش شاعران بزرگی چون مهیار دیلمی مرثیه او را گفتند. در زمان وزارت نیز ممدوح مشاهیر شاعران عصر بود. قاطبه مورخان مثل ثعالبی در یتیمة الدهر و یاقوت در معجم الادباء و ابن‌اثیر در کامل و ابن شهر آشوب در معالم العلماء و محسن عاملی در اعیان الشیعه مراتب فضل و اخلاق او را ستوده و منتخب اشعار او را نقل کرده‌اند. او را مردی کریم و ادب پرور گزارش کرده‌اند. به گفته منابع شیعی، او در اصفهان آثار بسیاری به جای گذاشته است. به روایت مافروخی در محاسن اصفهان تنها فهرست کتاب‌هایی که او وقف کرده بود، بیش از ۳ جلد کتاب بوده است.[۲]
پانویس
ارجاعات
منابع
- اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «ابوالعباس ضبی». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.