شیخ فضل‌الله نوری

شیخ فضل‌الله نوری
اطلاعات شخصی
زاده	۳ دی ۱۲۲۲ بلده، مازندران، ایران
درگذشته	۹ مرداد ۱۲۸۸ (۶۵ سال) میدان توپخانه، تهران، ایران
علت مرگ	اعدام
محل دفن	حرم فاطمه معصومه، قم، ایران
دین	اسلام
همسر	سکینه
فرزندان	۱۲، شامل مهدی نوری
مذهب	شیعه دوازده‌امامی
عقیده	مخالف پادشاهی مشروطه
تحصیلات	مدرسه علمیه مروی
اشتغال	مجتهد
بستگان	میرزا حسین نوری (پدر همسر) نورالدین کیانوری (نوه)

فضل‌الله نوری مازندرانی (۳ دی ۱۲۲۲ – ۹ مرداد ۱۲۸۸) معروف به شیخ فضل‌الله نوری، روحانی مخالف مشروطیت و از مجتهدان شیعه و بنیان‌گذار اسلام سیاسی در ایران قاجاری بود. او اظهار می‌کرد که تمامی قوانین جامعه باید بر اساس احکام اسلام تنظیم شوند. او مهم‌ترین و مشهورترین نمایندهٔ جریان فکری مشروعه‌خواهی به‌شمار می‌رود.

زندگی

پس از انقلاب مشروطه، شیخ فضل‌الله با اصول آزادی و برابری متمم قانون اساسی مخالفت کرد و به اصرار او، ماده‌ای در متمم قانون اساسی گنجانده شد که بر اساس آن، شورایی از علمای شیعه برای نظارت بر مصوبات مجلس و اطمینان از انطباق این مصوبات با شرع در نظر گرفته شد. در آذر ۱۲۸۶، نوری از مردم دعوت کرد تا برای دفاع از اسلام در برابر «مشروطه‌طلبان کافر» در میدان توپخانه تجمع کنند. او در این گردهمایی معروف به واقعه میدان توپخانه سخنرانی کرد و «برابری» را یک بدعت خارجی خواند. شیخ فضل‌الله فتواهایی مبتنی بر حرام بودن مشروطه صادر نمود. در سال ۱۲۸۶، تعدادی از علمای تهران که شیخ فضل‌الله در رأس آن‌ها بود، در نامه‌ای به محمدعلی‌شاه، نوشتند که مجلسی که با الگوبرداری از قوانین پارلمان‌های اروپایی تشکیل شده است، با قواعد اسلامی منافات دارد و ممکن‌الجمع نیست. به دنبال فتح تهران در ۱۲۸۸، تعدادی از مخالفان مشروطه مانند شیخ فضل‌الله به اعدام محکوم شدند.

پانویس

منابع

• آبراهامیان، یرواند (۱۳۷۷). ایران بین دو انقلاب. ترجمهٔ احمد گل‌محمدی؛ محمدابراهیم فتاحی ولیلایی. تهران: نشر نی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۱۲-۳۶۳-۵.
• پزشکزاد، ایرج (۱۳۸۵). مروری در انقلاب مشروطیت ایران. فرانکفورت، آلمان: نشر البرز.
• مارتین، ونسا (زمستان ۱۳۷۹). ترجمهٔ قیصری، نورالله. «شیخ فضل‌الله نوری و مشروطیت». پژوهشنامه متین (۹) – به واسطهٔ نورمگز.نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (رده)
• سوری، نرگس؛ شریعتی مزینانی، سارا (تابستان ۱۳۹۶). «بررسی پیامد خواسته و ناخواسته پروژهٔ مشروع‌سازی متمم قانون اساسی در مشروطه اول». رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی (۵۰). دریافت‌شده در ۲۶ فروردین ۱۳۹۹ – به واسطهٔ نورمگز.نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (رده)
• طباطبایی، سید جواد (۱۳۹۲). تاملی دربارهٔ ایران. ج. جلد دوم (نظریه حکومت در ایران) بخش دوم (مبانی نظریه مشروطه خواهی). تهران: مینوی خرد. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۲۲۰-۲۱-۵.
• دولت‌آبادی، میرزا یحیی. حیات یحیی انتشارات فردوسی جلد دوم. صفحات:۱۲۹، ۱۶۹، ۱۸۵
• «مشروطهٔ ایرانی» ماشاء الله آجودانی
• بازخوانی روایت اعدام شیخ فضل‌الله نوری
• نقش روشنفکران در تاریخ معاصر ایران، مؤسسه فرهنگی قدر، تهران ۱۳۸۷، جلد ۱
• نجفی، موسی. فقیه حقانی، موسی. تاریخ تحولات سیاسی ایران. مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، ۱۳۸۱
• محب الرحمان، محمد مهدی؛ انوار شیخ نور (معرفی آثار علمی مرتبط با شیخ فضل‌الله نوری)، نشریه حریم، شماره۱۷۸، مرداد ۱۳۹۴.

• Martin, Vanessa (June 19, 2014). "NURI, FAZL-ALLAH". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی). Retrieved 27 June 2014.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (link)