الغ بیگ
الغ بیگ، پادشاه تیموری و دانشمند برجسته، با تألیف آثار نجومی مانند «زیج الغُبیگی» و تأسیس رصدخانه سمرقند نقش مهمی در پیشرفت علم نجوم داشت. وی با وجود موفقیت‌های علمی، در سال ۸۵۳ هجری قمری به دست پسرش کشته شد.
زندگی
الغ بیگ، فرزند شاهرخ و نوه تیمور، یکی از برجسته‌ترین حاکمان علمی و فرهنگی در جهان اسلام بود. وی با تسلط بر علوم، به ویژه در زمینه نجوم، شهرت یافت و به عنوان یکی از مهم‌ترین اخترشناسان دوران خود شناخته شد. الغ بیگ زیجی معروف به نام زیج الغُبیگی تدوین کرد که یکی از مهم‌ترین آثار نجومی قرون وسطی محسوب می‌شود و بعدها به زبان‌های اروپایی ترجمه شد. او رصدخانه‌ای بزرگ در سمرقند ساخت که یکی از برجسته‌ترین مراکز علمی آن دوره به‌شمار می‌رفت.[۱]
الغ بیگ در سال ۸۱۴ هجری قمری به فرمانروایی سمرقند رسید و پس از مرگ پدرش در سال ۸۵۰ هجری، به سلطنت تیموریان دست یافت. دوران حکمرانی او که ۳۹ سال به طول انجامید، دوره‌ای درخشان برای پیشرفت علوم و هنر بود. او دانشمندان را به دربار خود دعوت می‌کرد و برای تحقیق‌های علمی، افراد آگاه را حتی به چین اعزام می‌کرد. از دیگر دستاوردهای او تنظیم تقویمی مبتنی بر دوره‌های دوازده‌ساله بود که هنوز نیز در ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد.[۲]
با این حال، الغ بیگ در زندگی سیاسی خود با چالش‌های متعددی روبرو شد. اختلافات داخلی و حملات خارجی به قلمرو او آسیب رساندند. در نهایت، وی در سال ۸۵۳ هجری قمری به دست پسرش عبداللطیف کشته شد. با وجود این، میراث علمی و فرهنگی الغ بیگ، از جمله آثار نجومی او، جایگاه وی را به عنوان یکی از بزرگ‌ترین دانشمندان جهان اسلام حفظ کرده است.[۳]
پانویس
ارجاعات
منابع
- اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «الغ بیگ». دایره‌المعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.