انگشتر

انگشتر حلقه‌ای فلزی است که در فرهنگ اسلامی استفاده از آن رایج بوده است. پیامبر اسلام و یارانش آن را در دست راست می‌کردند. برخی از شخصیت‌های تاریخی استفاده از انگشتر را نشانه‌ای از پیروی از یک مکتب خاص می‌دانستند. در روایات اسلامی، مواردی دربارهٔ نحوه استفاده از انگشتر و توصیه‌هایی مربوط به حکاکی نام خدا بر روی آن، ذکر شده است.

انگشتر در منابع اسلامی

انگشتر، حلقه‌ای از جنس طلا، نقره یا سایر فلزات است که بر انگشت دست قرار می‌گیرد. در سنت اسلامی، استفاده از انگشتر مرسوم بوده و شخصیت‌های تاریخی برجسته، از جمله پیامبر اسلام و دیگر رهبران دینی، به این رسم پایبند بوده‌اند. همچنین، بر برخی از انگشترهای تاریخی، عبارات یا کلمات خاصی حک شده که در منابع تاریخی و حدیثی ثبت شده‌اند. بر اساس روایتی از جعفر صادق، امام ششم شیعیان امامیه، پیامبر اسلام فقط برای مدتی کوتاه از انگشتر استفاده کرد و سپس آن را کنار گذاشت.

انگشتر در دست راست

بر اساس آنچه راغب اصفهانی در محاضرات آورده است، پیامبر اسلام و یارانش انگشتر را در دست راست می‌کردند، اما نخستین کسی که انگشتر را به دست چپ انداخت، معاویه بود.

ابن ابی‌عمیر نقل کرده که از موسی کاظم، امام هفتم شیعیان امامیه، دربارهٔ علت استفاده علی بن ابی‌طالب از انگشتر در دست راست پرسید و او در پاسخ گفت که او پس از محمد، در زمره «اصحاب یمین» قرار داشت و این نشانه‌ای از پیروان او محسوب می‌شود. از دیگر نشانه‌های این گروه، پایبندی به نماز در وقت مقرر، پرداخت زکات، همدلی با دیگران و عمل به امر به معروف و نهی از منکر دانسته شده است. همچنین، نقل شده که حسن عسکری، امام یازدهم شیعیان امامیه، در سال ۲۶۰ هجری، در حضور گروهی از پیروان خود اعلام کرد که تا آن زمان، به دلیل حضور او، شیعیان موظف بودند انگشتر را در دست راست بگذارند، اما از آن پس که دوره غیبت آغاز می‌شود، بهتر است انگشتر را در دست چپ بگذارند تا هنگام ظهور، این نشانه‌ای از پیروی آنان باشد. پس از این سخن، حاضران انگشترهای خود را به دست چپ منتقل کردند و مأمور شدند که این دستور را به دیگر پیروان نیز اطلاع دهند.

نقش انگشتر

گفته شده که علی بن ابی‌طالب توصیه کرده بود که اگر بر نگین انگشتر، نام خداوند حک شده باشد، هنگام ورود به محل‌هایی مانند سرویس بهداشتی، آن را از دستی که برای تطهیر استفاده می‌شود، خارج کنند.

پانویس

منابع

• اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «انگشتر». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.