حمله ازبک‌ها به ایران (۱۶۳۱–۱۶۳۲)

از اسلامیکال
پرش به ناوبری پرش به جستجو
حمله ازبک‌ها به ایران (۱۶۳۱–۱۶۳۲)
بخشی از حمله ازبک‌ها به ایران در دوران صفویه
تاریخ۱۰۴۰ ه‍.ق/ ۱۶۳۱ میلادی تا ۱۰۴۱ ه‍.ق/ ۱۶۳۲ میلادی
موقعیت
بالامرغاب، بادغیس، غوریان، ماروچاق، مرو، بخارا
نتایج شکست ازبک‌ها و عقب‌نشینی آن‌ها
طرف‌های درگیر
امپراتوری صفوی ازبک‌ها
فرماندهان و رهبران
رستم بیگ
رستم محمدخان
عبدالعزیزخان
ندر دیوان بیگی
قوا
نامعلوم ۳۵۰۰۰[۱] یا ۴۵۰۰۰[۲]

در ۹ شوال ۱۰۴۰ه‍.ق (۱۱ می ۱۶۳۱ میلادی) حمله جدید ازبکان به بالامرغاب و بادغیس شکست خورد. در نوامبر همان سال ازبکان به غوریان حمله کردند و به سوی تربت جام، خواف و باخزر می‌رفتند که با رسیدن نیروهای صفوی، به غارت بسنده کردند و به سمت قلمرو بخارا برگشتند.[۳] در اواخر سال ۱۰۴۱ ه‍.ق (۱۶۳۲ میلادی) عبدالعزیز خان از پیمانی که صفویان داشت سرباز زد و به تصور تسخیر دوباره خراسان به تجهیز قوا مشغول شد. وی دوباره به خراسان تاخت. خودش به ماروچاق حمله کرد و ندر دیوان بیگی به مرو. با وجود اینکه والی مرو تازه درگذشته بود، اما پانزده هزار سپاهی ازبک نتوانستند مرو را فتح کنند و به بخارا بازگشتند.[۴] عبدالعزیز با (سی هزار[۲] یا بیست هزار[۱] نفر) سپاهی‌اش به خراسان وارد شدند، پیش از آن مردم، منطقه را تخلیه کرده بودند و براساس سنت آن روزگار صفویان، آذوقهٔ مورد احتیاج سپاه مهاجم را از بین برده بودند.[۲] عبدالعزیز و نیروهایش توانستند در نبردی سنگین ماروچاق را فتح کنند.[۱] سپاهی به فرماندهی رستم بیگ و رستم محمدخان حاکم درجزین مأمور ختم غائله شدند،[۲] اما با شنیدن خبر آمدن سربازان خراسان، ناحیه را غارت و ترک نمودند. در مقابل سپاه قزلباش هم به چند شهر خان‌نشین بخارا حمله کردند و عده‌ای را اسیر نمودند که شاه صفی دستور داد ایشان را آزاد کنند. در ۱۶۳۳ م ازبکان سرخس را اشغال کردند و پادگانی را در آن مستقر نمودند.[۱] در بازپس گرفتن سرخس، دویست نفر از ازبک‌ها اسیر شدند.

پانویس

ارجاعات

منابع

  • صفاکیش، حمیدرضا (۱۳۹۰). صفویان در گذرگاه تاریخ. انتشارات سخن. شابک ۹۷۸۹۶۴۳۷۲۵۳۸۹.
  • Audrey Burton (1997). "Imam Quli". The Bukharans: A Dynastic, Diplomatic, and Commercial History, 1550-1702 (به انگلیسی). Palgrave Macmillan. Retrieved October 15, 2012.