فتح‌الله پاکروان
فتح‌الله پاکروان (۱۲۵۹–۱۳۳۰ه.ش) معروف به مشیرحضور بود. او مدتی مدیرکل و معاون وزارت امورخارجه و کفیل و وزیر امورخارجه در کابینهٔ مهدیقلی خان هدایت بود. پاکروان در پنج آبان ۱۳۱۳ه.ش به سمت استانداری خراسان تعیین شد. او به رضاشاه گزارش داده بود، تبدیل کلاه و کشف حجاب در مشهد مانعی ندارد و حتی دستور داد که زنان با چادر را به حرم امام رضا و اماکن مقدس راه ندهند و برگزاری جشن تجددنسوان را از طرف کارکنان آستان قدس در حرم، مهم‌ترین اقدام خود در این راه می‌دانست. رفتار پاکروان به اعتراض مردم و واقعهٔ مسجد جامع گوهرشاد انجامید. وی در سال ۱۳۱۵ه.ش طی قراردادی تمامی املاک مزروعی موقوفات آستان را به اجارهٔ شرکت فلاحتی خراسان درآورد. در سال ۱۳۱۶ه.ش پنج صندوق پر از طلای داخل ضریح را به انضمام طلای نذورات موجود در خزانه، به عنوان پشتوانهٔ اسکناس به بانک ملی فروخت و با پول آن، دهات و املاک خالصهٔ دولتی واقع در درگز را که به خوانین قشقایی واگذار شده بود، برای آستان خریداری کرد. از دیگر اقدامات وی الزام کارکنان بی‌سواد آستان به شرکت در کلاس‌های شبانه، توسعهٔ پرورشگاه می‌توان اشاره کرد. وی در دوازده دی ۱۳۲۰ ه.ش از مقام استانداری و نیابت تولیت برکنار و به وزارت کشور فراخوانده شد. سپس در سوم خرداد ۱۳۲۱ ه.ش وی را بخاطر واقعهٔ مسجد گوهرشاد، قتل اسدی و حسن مدرس بازداشت کردند اما پس از رسیدگی به پرونده‌های مربوط به وی، اتهامی متوجه او نشد و از زندان خلاصی یافت و مدتی خانه‌نشین بود تا اینکه به کمک رجال سیاسی آذربایجان به سفارت ایران در ایتالیا منصوب شد.[۱]
پانویس
ارجاعات
منابع
- سوهانیان حقیقی، محمد؛ نقدی، رضا (۱۳۹۷). آستان قدس رضوی: متولیان و نایب‌التولیه‌ها. مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۰۶-۰۲۴۴-۴.