ابن‌قولویه

ابوالقاسم جعفر بن محمد قمی (م ۳۶۸ یا ۳۶۹ ق) مشهور به ابن‌قولویه قمی از مشایخ امامیه در فقه و حدیث است. وی از کلینی و ابن‌عقده و ابن ابی‌عقیل روایت کرده است. شیخ مفید و ابن‌عبدون نیز از او روایت کرده‌اند. شیخ مفید از شاگردان او بود و او را با لقب «شیخ صدوق» خطاب کرده است. پدر ابن‌قولویه، ابوجعفر محمد بن جعفر نام دارد که او را نیز به «ابن‌قولویه» خوانده‌اند. گفته شده که پدرش، از محدثان مشهور بوده که در بین سال‌های ۲۹۹ تا ۳۰۱ در قم درگذشته است و در نزدیک بقعه علی بن بابویه به خاک سپرده شد. برادرش ابوالحسین علی بن محمد نیز از محدثان شیعه بوده و کتاب فضل العلم و آدابه تألیف اوست. ابن قولویه کتب متعددی تألیف کرده است که از آن جمله می‌توان به مداواة الجسد لحیاة الابد، الجمعهٔ و الجماعهٔ، الصلوة، الرضاع، الصداق، الاضاحی، قسمهٔ الزکاة العدد فی شهر رمضان، جامع الزیارات، القضاء و ادب الحکام، تاریخ الشهور و الحوادث فیها، النوادر، النساء و الوطی بملک الیمین اشاره کرد. ابن‌قولویه در کاظمین درگذشت و در حرم کاظمین مدفون شد. وی از فقهای صاحب فتوای شیعه و واسط مکتب اهل حدیث و مکتب متکلمان بود و برخلاف فقهای محدث در مسائل فقهی به نظر و اجتهاد اعتقاد داشت.

پانویس

منابع

• اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «ابن قولویه». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.