خدیجه بنت سجاد: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''خدیجه دختر علی بن الحسین'''، یکی از دختران [[سجاد]] | {{جعبه اطلاعات افراد | ||
| نام = خدیجه بنت سجاد | |||
| نام_تصویر = Baboalsaghir.jpg | |||
| توضیح_تصویر = نمایی از قبرستان باب‌الصغیر دمشق، محل دفن خدیجه بنت سجاد | |||
| نام بومی = خدیجة بنت الإمام السجاد | |||
| محل_تولد = [[مدینه]] | |||
| مدفن = قبرستان [[باب‌الصغیر]] در [[سوریه]] | |||
| همسر = [[محمد بن عمر بن علی بن ابی‌طالب]] | |||
| فرزندان = عمر، عبیدالله و عبدالله | |||
| مادر = ام‌ولد | |||
| پدر = [[سجاد]] | |||
| دین = [[اسلام]] | |||
| denomination = [[شیعه دوازده‌امامی]] | |||
}} | |||
'''خدیجه دختر علی بن الحسین'''، ({{Lang-ar|خدیجة بنت الإمام السجاد}}) یکی از دختران [[سجاد]]، امام چهارم شیعیان دوازده‌امامی، و همسر [[محمد بن عمر بن علی بن ابی‌طالب]] بود. وی به همراه [[علی‌اصغر بن علی بن الحسین]]، از مادری [[ام ولد]] بودند و بنابر گزارش منابع تاریخی، در [[دمشق]] از دنیا رفته و در [[باب‌الصغیر]] دفن شده است. تعداد فرزندان او را دو یا سه پسر به نام‌های عبیدالله، عبدالله و عمر گزارش کرده‌اند. | |||
== نام و تبار == | == نام و تبار == | ||
پدر او زین‌العابدین، تنها یکی از پسرانِ [[حسین بن علی]] بود که علی نام داشت. تاریخ‌نگارانی چون [[قاضی نعمان اسماعیلی|قاضی نُعمانِ اسماعیلی]]، او را برادرِ اَرشد و | پدر او زین‌العابدین، تنها یکی از پسرانِ [[حسین بن علی]] بود که علی نام داشت. تاریخ‌نگارانی چون [[قاضی نعمان اسماعیلی|قاضی نُعمانِ اسماعیلی]]، او را برادرِ اَرشد و بزرگترین پسر حسین بن علی می‌دانند و از او به‌عنوان «[[علی‌اکبر]]» نام می‌برند و برادر شهیدش در کربلا را «[[علی‌اصغر]]» می‌نامند. در مقابل مورخانی از [[اهل سنت]] چون [[طبری|طَبَری]]، [[بلاذری|بَلاذُری]]، [[ابن قتیبه|ابن قُتَیْبه]] و [[ابن سعد]]، زین‌العابدین را برادرِ کوچک‌تر — «علی‌اصغر» — می‌دانند و از برادرش با عنوان علی‌اکبر یاد می‌کنند.<ref dir=ltr>{{پک|Kohlberg|2002|ف=Zayn al-ʿĀbidīn|ک=EI2|زبان=en}}</ref> پدر بزرگش حسین بن علی، سومین امامِ [[شیعه دوازده‌امامی|شیعیان دوازده‌امامی]] می‌باشد. جد او، [[علی بن ابی‌طالب]]، اولین [[دوازده امام|امام شیعیان]] و چهارمین خلیفه از [[خلفای راشدین]] می‌باشد.<ref dir=ltr>{{پک|Kohlberg|2002|ف=Zayn al-ʿĀbidīn|ک=EI2|زبان=en}}</ref><ref dir=ltr>{{پک|Madelung|1985|ف=ʿAlī b. Ḥosayn b. ʿAlī B. Abī Ṭāleb|ک=Iranica|زبان=en}}</ref> مادرش [[ام ولد]] گزارش شده است.<ref>{{پک|1=ابن‌جوزی|2=۱۴۲۶|ک=تذکرة الخواص|ص=۴۱۳|ج=۲}}</ref> مادر او در ''[[الارشاد فی معرفة الحجج علی العباد|الارشاد]]'' و ''[[اعلام الوری]]''، با مادر علی‌اصغر بن سجاد یکی گزارش شده‌اند و غیر از این اطلاعاتی از مادر او در دست نیست.<ref>{{پک|1=خامه‌یار|2=۱۳۹۳|ک=آثار پیامبر و زیارتگاه‌های اهل بیت|ص=۲۵۳}}</ref> خدیجه، از فرزندان غیر مشهور سجاد برشمرده شده است و در وجود او تردیدهایی وجود دارد.<ref>{{پک|امین عاملی|۱۳۵۳|ک=زندگانی امام زین‌العابدین|ص=۲۳}}</ref><ref dir=ltr>{{harvnb|Imam Ali ubnal Husain|2009|p=7-10}}</ref>{{شجره‌نامه سجاد}} | ||
== سرگذشت و جایگاه == | == سرگذشت و جایگاه == | ||
از سرگذشت او، اطلاعات چندانی در دست | از سرگذشت او، اطلاعات چندانی در دست نیست. از وی به عنوان یکی از روایان حدیث نیز یاد شده است. او از پدرش [[سجاد]] به نقل از [[حسین بن علی]] به نقل از [[علی بن ابی‌طالب]]، روایتی را در مدح علی و [[شأن نزول]] آیه ۱۲ [[سوره حاقه]]، نقل می‌کند.<ref>{{پک|1=کوفی|2=۱۳۸۱|ک=مناقب الامام علی بن ابی‌طالب|ص=۱۶۶|ج=۱}}</ref> | ||
== همسر و فرزندان == | == همسر و فرزندان == | ||
همسر وی را محمد بن عمر بن علی بن ابی‌طالب گزارش | همسر وی را [[محمد بن عمر بن علی بن ابی‌طالب]] گزارش کرده‌اند.<ref>{{پک|1=خامه‌یار|2=۱۳۹۳|ک=آثار پیامبر و زیارتگاه‌های اهل بیت|ص=۲۵۳}}</ref> اما [[ابن قتیبه دینوری]] حاصل این ازدواج را، سه فرزند به نام‌های عمر، عبیدالله و عبدالله ذکر کرده است.<ref>{{پک|1=ابن‌قتیبه|2=۱۹۹۲|ک=المعارف|ص=۲۱۷}}</ref> طبق گزارش کتاب ''[[الشجرة المبارکه فی انساب الطالبین]]''، حاصل ازدواج او با محمد بن عمر، دو فرزند به نام‌های عبدالله و عبیدالله بوده است.<ref>{{پک|1=خامه‌یار|2=۱۳۹۳|ک=آثار پیامبر و زیارتگاه‌های اهل بیت|ص=۲۵۴}}</ref> | ||
طبق گزارش کتاب الشجرة المبارکه فی انساب | |||
== مدفن == | == مدفن == | ||
برخی مدفن او را در [[دمشق]] واقع در [[باب‌الصغیر]] می‌دانند و قبر همسر او را نیز در کنار همو گزارش | برخی مدفن او را در [[دمشق]] واقع در [[باب‌الصغیر]] می‌دانند و قبر همسر او را نیز در کنار همو گزارش کرده‌اند. ''معجم البلدان'' از جمله آثاری است که چنین گزارشی را نقل کرده است. در مقابل، دیگران، باب‌الصغیر را محل دفن [[زینب صغری دختر علی بن ابی‌طالب]] و برخی دیگر به [[زینب دختر سجاد|زینب دختر علی بن الحسین]] می‌دانند.<ref>{{پک|1=خامه‌یار|2=۱۳۹۳|ک=آثار پیامبر و زیارتگاه‌های اهل بیت|ص=۲۵۳}}</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
=== ارجاعات === | === ارجاعات === | ||
{{پانویس}} | {{پانویس|۲}} | ||
=== منابع === | === منابع === | ||
{{آغاز پانویس|35em}} | |||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=ابن‌جوزی|نام= | '''منابع فارسی و عربی''' | ||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=ابن‌جوزی|نام=یوسف بن قزاوغلی|عنوان=تذکرة الخواص من الأمة بذکر خصائص الأئمة|سال=۱۴۲۶|مکان=قم|ناشر=المجمع العالمی لاهل البیت علیهم السلام|پیوند=https://noorlib.ir/book/view/11936|کوشش=تقی‌زاده، حسین}} | |||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=ابن‌قتیبه|نام=عبدالله بن مسلم|عنوان=المعارف|سال=۱۹۹۲|مکان=قاهره|ناشر=الهیئة المصریه العامه للکتاب|پیوند=https://noorlib.ir/book/view/2880|کوشش=عکاشه، ثروت}} | * {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=ابن‌قتیبه|نام=عبدالله بن مسلم|عنوان=المعارف|سال=۱۹۹۲|مکان=قاهره|ناشر=الهیئة المصریه العامه للکتاب|پیوند=https://noorlib.ir/book/view/2880|کوشش=عکاشه، ثروت}} | ||
* {{یادکرد کتاب|عنوان=زندگانی حضرت امام زین‌العابدین (علیه السلام)|سال=۱۳۵۳|ناشر=(نسخه خطی)|مترجم=حسین وجدانی|مکان=|پیوند=https://www.ghbook.ir/index.php?option=com_dbook&task=viewbook&book_id=2263&Itemid=167&lang=fa|نام=محسن|نام خانوادگی=امین عاملی|پیوند نویسنده=محسن امین}} | |||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=خامه‌یار|نام=احمد|عنوان=آثار پیامبر (ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت (ع) در سوریه|سال=۱۳۹۳|مکان=تهران|ناشر=مشعر|پیوند=http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1382}} | * {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=خامه‌یار|نام=احمد|عنوان=آثار پیامبر (ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت (ع) در سوریه|سال=۱۳۹۳|مکان=تهران|ناشر=مشعر|پیوند=http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1382}} | ||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=کوفی|نام=محمد بن سلیمان|عنوان=مناقب الإمام أمیرالمؤمنین علی بن أبی‌طالب علیه السلام|سال=۱۳۸۱|مکان=قم|ناشر=مجمع إحیای فرهنگ اسلامی|پیوند=https://noorlib.ir/book/view/22518|کوشش=محمودی، محمدباقر}} | * {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=کوفی|نام=محمد بن سلیمان|عنوان=مناقب الإمام أمیرالمؤمنین علی بن أبی‌طالب علیه السلام|سال=۱۳۸۱|مکان=قم|ناشر=مجمع إحیای فرهنگ اسلامی|پیوند=https://noorlib.ir/book/view/22518|کوشش=محمودی، محمدباقر}} | ||
{{درجه‌بندی|نیازمند پیوند= | '''منابع انگلیسی''' | ||
{{چپ‌چین}} | |||
* {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=Kohlberg|نام=E|مدخل=Zayn al-ʿĀbidīn|دانشنامه=دانشنامه بریل|سال=2002|پیوند مدخل=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/zayn-al-abidin-SIM_8144|زبان=en|شابک=9789004161214}} | |||
* {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=Madelung|نام=Wilfred|پیوند نویسنده=ویلفرد مادلونگ|مدخل=ḤOSAYN B. ʿALĪ B. ABĪ ṬĀLEB|دانشنامه=[[دانشنامه ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]]|سال=1985|پیوند مدخل=https://iranicaonline.org/articles/ali-b-hosayn-b-ali|مکان=New York|ناشر=Bibliotheca Persica Press|زبان=en}} | |||
* {{cite book|ref=harv|last=Imam Ali ubnal Husain|title=Al-Saheefah Al-Sajjadiyyah Al-Kaamelah|year=2009|others= Translated with an Introduction and annotation by Willian C. Chittick With a foreword by S. H. M. Jafri|publisher=Ansariyan Publications|location=Qum, The Islamic Republic of Iran}} | |||
{{پایان}} | |||
{{پایان پانویس}} | |||
{{سجاد}} | |||
{{درجه‌بندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=خیر|نیازمند تصویر=خیر|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامه‌ها=خیر|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}} | |||
[[رده:امامزاده‌های مدفون در سوریه]] | |||
[[رده:زنان محدث شیعه]] | |||
[[رده:زنان مسلمان]] | [[رده:زنان مسلمان]] | ||
[[رده:فرزندان سجاد]] | |||
[[رده:مدفونان در باب‌الصغیر]] | |||
[[رده:مدفونان در دمشق]] | [[رده:مدفونان در دمشق]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۵:۲۴
| خدیجه بنت سجاد | |
|---|---|
| خدیجة بنت الإمام السجاد | |
 نمایی از قبرستان باب‌الصغیر دمشق، محل دفن خدیجه بنت سجاد | |
| نام بومی | خدیجة بنت الإمام السجاد |
| متولد | مدینه |
| مدفن | قبرستان باب‌الصغیر در سوریه |
| دین | اسلام |
| مذهب | شیعه دوازده‌امامی |
| همسر(ها) | محمد بن عمر بن علی بن ابی‌طالب |
| فرزندان | عمر، عبیدالله و عبدالله |
| والدین |
|
خدیجه دختر علی بن الحسین، (عربی: خدیجة بنت الإمام السجاد) یکی از دختران سجاد، امام چهارم شیعیان دوازده‌امامی، و همسر محمد بن عمر بن علی بن ابی‌طالب بود. وی به همراه علی‌اصغر بن علی بن الحسین، از مادری ام ولد بودند و بنابر گزارش منابع تاریخی، در دمشق از دنیا رفته و در باب‌الصغیر دفن شده است. تعداد فرزندان او را دو یا سه پسر به نام‌های عبیدالله، عبدالله و عمر گزارش کرده‌اند.
نام و تبار
پدر او زین‌العابدین، تنها یکی از پسرانِ حسین بن علی بود که علی نام داشت. تاریخ‌نگارانی چون قاضی نُعمانِ اسماعیلی، او را برادرِ اَرشد و بزرگترین پسر حسین بن علی می‌دانند و از او به‌عنوان «علی‌اکبر» نام می‌برند و برادر شهیدش در کربلا را «علی‌اصغر» می‌نامند. در مقابل مورخانی از اهل سنت چون طَبَری، بَلاذُری، ابن قُتَیْبه و ابن سعد، زین‌العابدین را برادرِ کوچک‌تر — «علی‌اصغر» — می‌دانند و از برادرش با عنوان علی‌اکبر یاد می‌کنند.[۱] پدر بزرگش حسین بن علی، سومین امامِ شیعیان دوازده‌امامی می‌باشد. جد او، علی بن ابی‌طالب، اولین امام شیعیان و چهارمین خلیفه از خلفای راشدین می‌باشد.[۲][۳] مادرش ام ولد گزارش شده است.[۴] مادر او در الارشاد و اعلام الوری، با مادر علی‌اصغر بن سجاد یکی گزارش شده‌اند و غیر از این اطلاعاتی از مادر او در دست نیست.[۵] خدیجه، از فرزندان غیر مشهور سجاد برشمرده شده است و در وجود او تردیدهایی وجود دارد.[۶][۷]
سرگذشت و جایگاه
از سرگذشت او، اطلاعات چندانی در دست نیست. از وی به عنوان یکی از روایان حدیث نیز یاد شده است. او از پدرش سجاد به نقل از حسین بن علی به نقل از علی بن ابی‌طالب، روایتی را در مدح علی و شأن نزول آیه ۱۲ سوره حاقه، نقل می‌کند.[۸]
همسر و فرزندان
همسر وی را محمد بن عمر بن علی بن ابی‌طالب گزارش کرده‌اند.[۹] اما ابن قتیبه دینوری حاصل این ازدواج را، سه فرزند به نام‌های عمر، عبیدالله و عبدالله ذکر کرده است.[۱۰] طبق گزارش کتاب الشجرة المبارکه فی انساب الطالبین، حاصل ازدواج او با محمد بن عمر، دو فرزند به نام‌های عبدالله و عبیدالله بوده است.[۱۱]
مدفن
برخی مدفن او را در دمشق واقع در باب‌الصغیر می‌دانند و قبر همسر او را نیز در کنار همو گزارش کرده‌اند. معجم البلدان از جمله آثاری است که چنین گزارشی را نقل کرده است. در مقابل، دیگران، باب‌الصغیر را محل دفن زینب صغری دختر علی بن ابی‌طالب و برخی دیگر به زینب دختر علی بن الحسین می‌دانند.[۱۲]
پانویس
ارجاعات
- ↑ Kohlberg, “Zayn al-ʿĀbidīn”, EI2.
- ↑ Kohlberg, “Zayn al-ʿĀbidīn”, EI2.
- ↑ Madelung, “ʿAlī b. Ḥosayn b. ʿAlī B. Abī Ṭāleb”, Iranica.
- ↑ ابن‌جوزی، تذکرة الخواص، ۲: ۴۱۳.
- ↑ خامه‌یار، آثار پیامبر و زیارتگاه‌های اهل بیت، ۲۵۳.
- ↑ امین عاملی، زندگانی امام زین‌العابدین، ۲۳.
- ↑ (Imam Ali ubnal Husain 2009، ص. 7-10)
- ↑ کوفی، مناقب الامام علی بن ابی‌طالب، ۱: ۱۶۶.
- ↑ خامه‌یار، آثار پیامبر و زیارتگاه‌های اهل بیت، ۲۵۳.
- ↑ ابن‌قتیبه، المعارف، ۲۱۷.
- ↑ خامه‌یار، آثار پیامبر و زیارتگاه‌های اهل بیت، ۲۵۴.
- ↑ خامه‌یار، آثار پیامبر و زیارتگاه‌های اهل بیت، ۲۵۳.
منابع
منابع فارسی و عربی
- ابن‌جوزی، یوسف بن قزاوغلی (۱۴۲۶). تذکرة الخواص من الأمة بذکر خصائص الأئمة. به کوشش تقی‌زاده، حسین. قم: المجمع العالمی لاهل البیت علیهم السلام.
- ابن‌قتیبه، عبدالله بن مسلم (۱۹۹۲). المعارف. به کوشش عکاشه، ثروت. قاهره: الهیئة المصریه العامه للکتاب.
- امین عاملی، محسن (۱۳۵۳). زندگانی حضرت امام زین‌العابدین (علیه السلام). ترجمهٔ حسین وجدانی. (نسخه خطی).
- خامه‌یار، احمد (۱۳۹۳). آثار پیامبر (ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت (ع) در سوریه. تهران: مشعر.
- کوفی، محمد بن سلیمان (۱۳۸۱). مناقب الإمام أمیرالمؤمنین علی بن أبی‌طالب علیه السلام. به کوشش محمودی، محمدباقر. قم: مجمع إحیای فرهنگ اسلامی.
منابع انگلیسی
- Kohlberg, E (2002). "Zayn al-ʿĀbidīn". دانشنامه بریل (به انگلیسی).
- Madelung, Wilfred (1985). "ḤOSAYN B. ʿALĪ B. ABĪ ṬĀLEB". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی). New York: Bibliotheca Persica Press.
- Imam Ali ubnal Husain (2009). Al-Saheefah Al-Sajjadiyyah Al-Kaamelah. Translated with an Introduction and annotation by Willian C. Chittick With a foreword by S. H. M. Jafri. Qum, The Islamic Republic of Iran: Ansariyan Publications.