مختصات: ۳۴°۳۱′ شمالی ۶۹°۱۱′ شرقی / ۳۴٫۵۱۷°شمالی ۶۹٫۱۸۳°شرقی / 34.517; 69.183

افغانستان: تفاوت میان نسخه‌ها

از اسلامیکال
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{Infobox country
{{Infobox country
| conventional_long_name = امارت اسلامی افغانستان
| conventional_long_name = امارت اسلامی افغانستان
| common_name            = {{نستعلیق|افغانستان}}
| common_name            = افغانستان
| native_name            = {{unbulleted list|{{native name|ps|د افغانستان اسلامی امارت|italic=no}}|{{native name|fa|امارت اسلامی افغانستان|italic=no}}}}
| native_name            = {{unbulleted list|{{native name|ps|د افغانستان اسلامی امارت|italic=no}}|{{native name|fa|امارت اسلامی افغانستان|italic=no}}}}
| image_flag            = Flag of Taliban.svg
| image_flag            = Flag of Taliban.svg
خط ۷: خط ۷:
| image_coat            = Emblem of the Islamic Emirate of Afghanistan.svg
| image_coat            = Emblem of the Islamic Emirate of Afghanistan.svg
| alt_coat              = Coat of Arms of the Islamic Emirate<ref>{{Cite web |url=http://law.acku.edu.af/fa/download/file/fa/12686/77746 |title=Archived copy |access-date=17 September 2021 |archive-date=3 June 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190603201955/http://law.acku.edu.af/fa/download/file/fa/12686/77746 |url-status=dead}}</ref>
| alt_coat              = Coat of Arms of the Islamic Emirate<ref>{{Cite web |url=http://law.acku.edu.af/fa/download/file/fa/12686/77746 |title=Archived copy |access-date=17 September 2021 |archive-date=3 June 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190603201955/http://law.acku.edu.af/fa/download/file/fa/12686/77746 |url-status=dead}}</ref>
| symbol_type            = [[نشان ملی افغانستان|نشان ملی]]
| symbol_type            = نشان ملی
| national_motto        =
| national_motto        =
| national_anthem        = {{lang|ps|دا د باتورانو کور}}{{سخ}} «[[این‌جا سرزمین دلیران است]]»<ref name="Tharoor">{{Cite news|last=Tharoor|first=Ishaan|date=19 June 2013|title=The Taliban's Qatar Office: Are Prospects for Peace Already Doomed?|magazine=Time|url=https://world.time.com/2013/06/19/the-talibans-qatar-office-are-prospects-for-peace-already-doomed/|access-date=19 August 2021|issn=0040-781X}}</ref>
| national_anthem        = {{lang|ps|دا د باتورانو کور}}{{سخ}} «این‌جا سرزمین دلیران است»<ref name="Tharoor">{{Cite news|last=Tharoor|first=Ishaan|date=19 June 2013|title=The Taliban's Qatar Office: Are Prospects for Peace Already Doomed?|magazine=Time|url=https://world.time.com/2013/06/19/the-talibans-qatar-office-are-prospects-for-peace-already-doomed/|access-date=19 August 2021|issn=0040-781X}}</ref>
| image_map              = {{switcher|[[File:Afghanistan (orthographic projection).svg|upright=1.15|frameless]]|نمایش نقشه جهانی|[[File:Afghanistan - Location Map (2013) - AFG - UNOCHA.svg|upright=1.15|frameless]]|نمایش نقشه افغانستان}}
| image_map              = {{switcher|[[File:Afghanistan (orthographic projection).svg|upright=1.15|frameless]]|نمایش نقشه جهانی|[[File:Afghanistan - Location Map (2013) - AFG - UNOCHA.svg|upright=1.15|frameless]]|نمایش نقشه افغانستان}}
| map_caption            =
| map_caption            =
خط ۱۷: خط ۱۷:
|Capital_city            =
|Capital_city            =
[[کابل]]
[[کابل]]
| languages_type        = [[زبان‌های افغانستان|زبان‌های اصلی]]
| languages_type        = زبان‌های اصلی
| languages              = {{فهرست ساده|
| languages              = {{فهرست ساده|
* [[فارسی افغانستان|فارسی]]}}
* [[فارسی افغانستان|فارسی]]}}
خط ۳۵: خط ۳۵:
  | ۴٪ [[اقوام افغانستان|دیگر اقوام]]<ref name="LoC-pdf"/>
  | ۴٪ [[اقوام افغانستان|دیگر اقوام]]<ref name="LoC-pdf"/>
  }}
  }}
|ethnic_groups_ref = {{Efn|آخرین سرشماری در افغانستان در سال ۱۹۷۹ انجام شد و خود ناقص بود. به دلیل [[درگیری افغانستان (۱۹۷۸–اکنون)|جنگ‌های پیوسته]]، از آن زمان تاکنون هیچ سرشماری رسمی دیگری انجام نشده است.<ref>{{Cite web|url = https://afghanistan.unfpa.org/en/node/15230|title = Population Matters|date = 3 March 2016|access-date = ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۱|archive-date = ۱۶ اوت ۲۰۲۱|archive-url = https://web.archive.org/web/20210816021136/https://afghanistan.unfpa.org/en/node/15230|url-status = dead}}</ref>}}<ref>{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/world/south-asia/afghanistans-ethnic-mosaic/articleshow/85552093.cms
|ethnic_groups_ref =
| title=Afghanistan's ethnic mosaic| author=timesofindia| date= 23 Aug 2021| publisher= | via=}}</ref><ref>{{cite web | url=https://worldpopulationreview.com/countries/afghanistan-population
| title="Afghanistan Population 2021"| author=World Population Review| date= 19 Sep 2021| publisher= | via=}}</ref><ref>{{cite web | url=https://www.statista.com/statistics/1258799/afghanistan-share-of-population-by-ethnic-group/
| title=Distribution of Afghan population by ethnic group 2020| author=statista.com| date= 20 Aug 2021| publisher= | via=}}</ref><ref>{{cite web | url=https://reliefweb.int/report/afghanistan/afghan-ethnic-groups-brief-investigation
| title=Afghan Ethnic Groups: A Brief Investigation| author=reliefweb.int| date= 14 Aug 2011| publisher= | via=}}</ref>
| ethnic_groups_year = <small>برآوردهای غیررسمی ۲۰۱۹</small>
| religion              = {{فهرست ناگلوله‌ای
| religion              = {{فهرست ناگلوله‌ای
  | ۹۹٫۷٪ [[اسلام در افغانستان|اسلام]] ([[دین رسمی]])
  | ۹۹٫۷٪ [[اسلام در افغانستان|اسلام]] ([[دین رسمی]])
  | {{figure space}}۰٫۳٪ [[جمعیت‌شناسی افغانستان|دیگر]]
  | {{figure space}}۰٫۳٪ دیگر
  }}
  }}
| government_type        = [[امارت]] اسلامی [[حاکمیت دینی|تئوکراتیک]] [[توتالیتر]] [[حکومت یکپارچه|متمرکز]] موقت<ref>https://www.mei.edu/publications/dysfunctional-centralization-and-growing-fragility-under-taliban-rule</ref><ref>https://thehill.com/policy/international/571292-eu-provisional-taliban-government-does-not-fulfill-promises</ref>{{Efn|name="Akhundzada"|رهبر عالی طالبان [[هبت‌الله آخندزاده]] هیچ سمت رسمی در حکومت سرپرست این کشور ندارد، ولی به‌طور گسترده باور بر این است که او اقتدار نهایی را بر عهده دارد و انتظار می‌رود به زودی سمتی رسمی به او داده شود.<ref>{{Cite news|last=Zucchino|first=David|date=2021-09-01|title=Shifting to Governing, Taliban Will Name Supreme Afghan Leader|language=en-US|work=[[نیویورک تایمز]]|url=https://www.nytimes.com/2021/09/01/world/asia/afghanistan-taliban-government-leader.html|access-date=2021-09-14|issn=0362-4331}}</ref>}}
| government_type        = [[امارت]] اسلامی [[حاکمیت دینی|تئوکراتیک]] [[توتالیتر]] متمرکز موقت<ref>https://www.mei.edu/publications/dysfunctional-centralization-and-growing-fragility-under-taliban-rule</ref><ref>https://thehill.com/policy/international/571292-eu-provisional-taliban-government-does-not-fulfill-promises</ref>{{Efn|name="Akhundzada"|رهبر عالی طالبان [[هبت‌الله آخندزاده]] هیچ سمت رسمی در حکومت سرپرست این کشور ندارد، ولی به‌طور گسترده باور بر این است که او اقتدار نهایی را بر عهده دارد و انتظار می‌رود به زودی سمتی رسمی به او داده شود.<ref>{{Cite news|last=Zucchino|first=David|date=2021-09-01|title=Shifting to Governing, Taliban Will Name Supreme Afghan Leader|language=en-US|work=[[نیویورک تایمز]]|url=https://www.nytimes.com/2021/09/01/world/asia/afghanistan-taliban-government-leader.html|access-date=2021-09-14|issn=0362-4331}}</ref>}}
| leader_title1          = [[رهبر امارت اسلامی افغانستان|رهبر]]
| leader_title1          = [[رهبر امارت اسلامی افغانستان|رهبر]]
| leader_name1          = {{Nowrap|[[هبت‌الله آخندزاده]]}}
| leader_name1          = {{Nowrap|[[هبت‌الله آخندزاده]]}}
خط ۵۲: خط ۴۷:
| leader_title3          = [[قاضی ارشد افغانستان|قاضی ارشد]]
| leader_title3          = [[قاضی ارشد افغانستان|قاضی ارشد]]
| leader_name3          = [[عبدالحکیم حقانی]]
| leader_name3          = [[عبدالحکیم حقانی]]
| demonym                = [[افغان (نام)|افغان]]{{Efn|نام‌های دیگری که برای بومی‌ها استفاده شده است: '''افغانی'''<ref>Dictionary.com. [[فرهنگ واژگان زبان انگلیسی امریکن هریتیج]]، Fourth Edition. Houghton Mifflin Company, 2004. [http://dictionary.reference.com/browse/afghani Reference.com] (Retrieved 13 November 2007).</ref> و '''افغانستانی'''.<ref>Dictionary.com. [[وردنت]] 3.0. [[دانشگاه پرینستون]]. [http://dictionary.reference.com/browse/afghanistani Reference.com] (Retrieved 13 November 2007). {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140328102257/http://dictionary.reference.com/browse/afghanistani |date=28 March 2014}}</ref>|name="Demonym"|group="Note"}}<ref name="Constitution of Afghanistan">{{cite web|title=Constitution of Afghanistan|url=https://www.afghanembassy.us/about-afghanistan/constitution/|year=2004|access-date=16 February 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20160920112856/http://www.afghanembassy.us/about-afghanistan/constitution/|archive-date=20 September 2016|url-status=live}}</ref><ref>{{cite book |title=Afghan {{!}} meaning in the Cambridge English Dictionary |publisher=the Cambridge English Dictionary |isbn=978-1-107-66015-1 |url=https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/afghan }}</ref>
| demonym                = افغان
| sovereignty_type      = بنیان‌گذاری
| sovereignty_type      = بنیان‌گذاری
|established_event1 = {{Nowrap|[[دولت یونانی بلخ]]}}
|established_event1 = {{Nowrap|دولت یونانی بلخ}}
|established_date1 = ۲۵۶ پیش از میلاد
|established_date1 = ۲۵۶ پیش از میلاد
|established_event2 = {{Nowrap|[[شاهنشاهی کوشانی]]}}
|established_event2 = {{Nowrap|شاهنشاهی کوشانی}}
|established_date2 = ۳۰ میلادی
|established_date2 = ۳۰ میلادی
|established_event3 = {{Nowrap|[[هپتالیان]]}}
|established_event3 = {{Nowrap|هپتالیان}}
|established_date3 = ۴۱۰ میلادی
|established_date3 = ۴۱۰ میلادی
|established_event4 = {{Nowrap|[[غزنویان]]}}
|established_event4 = {{Nowrap|غزنویان}}
|established_date4 = ۹۶۳ میلادی
|established_date4 = ۹۶۳ میلادی
|established_event5 = {{Nowrap|[[غوریان]]}}
|established_event5 = {{Nowrap|غوریان}}
|established_date5 = ۱۱۴۹ میلادی
|established_date5 = ۱۱۴۹ میلادی
| established_event6    = {{Nowrap|[[هوتکیان]]}}
| established_event6    = {{Nowrap|هوتکیان}}
| established_date6      = ۱۷۰۹–۱۷۳۸
| established_date6      = ۱۷۰۹–۱۷۳۸
| established_event7    = {{Nowrap|[[امپراتوری درانی]]}}
| established_event7    = {{Nowrap|امپراتوری درانی}}
| established_date7      = ۱۷۴۷–۱۸۲۳
| established_date7      = ۱۷۴۷–۱۸۲۳
| established_event8    = {{Nowrap|[[امارت افغانستان]]}}
| established_event8    = {{Nowrap|[[امارت افغانستان]]}}
خط ۱۱۸: خط ۱۱۳:
| HDI_ref                =<ref name="UNHDR">{{cite book|title=Human Development Report 2021/2022: Uncertain Times, Unsettled Lives: Shaping our Future in a Transforming World|date=2022|publisher=[[United Nations Development Programme]]|pages=284|isbn=9789211264517|url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20221009/https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf |archive-date=2022-10-09 |url-status=live|access-date=24 September 2022}}</ref><ref name="UNHDRDiff">{{cite book|title=Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene|date=15 December 2020|publisher=United Nations Development Programme|isbn=978-92-1-126442-5|pages=343–346|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20221009/http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf |archive-date=2022-10-09 |url-status=live|access-date=16 December 2020}}</ref>
| HDI_ref                =<ref name="UNHDR">{{cite book|title=Human Development Report 2021/2022: Uncertain Times, Unsettled Lives: Shaping our Future in a Transforming World|date=2022|publisher=[[United Nations Development Programme]]|pages=284|isbn=9789211264517|url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20221009/https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf |archive-date=2022-10-09 |url-status=live|access-date=24 September 2022}}</ref><ref name="UNHDRDiff">{{cite book|title=Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene|date=15 December 2020|publisher=United Nations Development Programme|isbn=978-92-1-126442-5|pages=343–346|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20221009/http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf |archive-date=2022-10-09 |url-status=live|access-date=16 December 2020}}</ref>
| HDI_rank              = ۱۸۰ام
| HDI_rank              = ۱۸۰ام
| currency              = [[افغانی (واحد پول)|افغانی]]
| currency              = افغانی
| currency_code          = AFN
| currency_code          = AFN
| time_zone              = D†
| time_zone              = D†
| utc_offset            = +۴:۳۰{{سخ}}[[گاه‌شماری هجری خورشیدی|خورشیدی]]
| utc_offset            = +۴:۳۰{{سخ}}[[گاه‌شماری هجری خورشیدی|خورشیدی]]
| drives_on              = [[جهت رانندگی در کشورهای مختلف|راست]]
| drives_on              = راست
| calling_code          = [[شماره‌های تلفن در افغانستان|+۹۳]]
| calling_code          = +۹۳
| cctld                  = [[.af]]{{سخ}}[[افغانستان.]]
| cctld                  = .af{{سخ}}افغانستان.
| today                  =
| today                  =
|flag_type=[[پرچم افغانستان|پرچم]]}}
|flag_type=[[پرچم افغانستان|پرچم]]}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۴ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۴۲

امارت اسلامی افغانستان

  • د افغانستان اسلامی امارت (پشتو)
  • امارت اسلامی افغانستان (فارسی)

افغانستان
Coat of Arms of the Islamic Emirate[۱]
نشان ملی
سرود: دا د باتورانو کور
«این‌جا سرزمین دلیران است»[۲]
پایتخت
و بزرگترین شهر
کابل
۳۴°۳۱′ شمالی ۶۹°۱۱′ شرقی / ۳۴٫۵۱۷°شمالی ۶۹٫۱۸۳°شرقی / 34.517; 69.183[۳]
زبان‌های اصلی پشتو
گروه‌های قومی
دین(ها)
نام(های) اهلیتافغان
حکومتامارت اسلامی تئوکراتیک توتالیتر متمرکز موقت[۵][۶][الف]
• رهبر
هبت‌الله آخندزاده
محمدحسن آخند[۸]
عبدالحکیم حقانی
بنیان‌گذاری
• دولت یونانی بلخ
۲۵۶ پیش از میلاد
• شاهنشاهی کوشانی
۳۰ میلادی
• هپتالیان
۴۱۰ میلادی
• غزنویان
۹۶۳ میلادی
• غوریان
۱۱۴۹ میلادی
• هوتکیان
۱۷۰۹–۱۷۳۸
• امپراتوری درانی
۱۷۴۷–۱۸۲۳
۱۸۲۳–۱۸۳۹
۱۸۳۹–۱۸۴۲
۱۸۴۲–۱۹۲۶
۱۹ اوت ۱۹۱۹
۹ ژوئن ۱۹۲۶
۱۷ ژوئیه ۱۹۷۳
۲۷–۲۸ آوریل ۱۹۷۸
سپتامبر ۱۹۹۷
۲۶ ژانویه ۲۰۰۴
۱۵ اوت ۲۰۲۱
مساحت
• کل
652864 (۴۰ام)
• آبها (٪)
ناچیز
جمعیت
• برآورد سال ۲۰۲۲
۴۰٬۵۴۵٬۹۵۷[۹] (۳۷)
• تراکم
62.1 (۱۶۹)
تولید ناخالص داخلی (GDP)  برابری قدرت خرید (PPP)برآورد ۲۰۱۸ 
• کل
$۷۲٫۹۱۱ میلیارد[۱۰] (۹۶ام)
• سرانه
$۲٬۰۲۴[۱۰] (۱۶۹ام)
تولید ناخالص داخلی (GPD) (اسمی)برآورد ۲۰۱۸ 
• کل
$۲۱٫۶۵۷ میلیارد[۱۰] (۱۱۱ام)
• سرانه
$۴۹۳[۱۰] (۱۷۷ام)
شاخص جینی (۲۰۰۸)افت مثبت ۲۷٫۸[۱۱]
1st
شاخص توسعه انسانی (۲۰۲۱)کاهش ۰٫۴۷۸[۱۲][۱۳]
۱۸۰ام
واحد پولافغانی (AFN)
منطقه زمانییوتی‌سی+۴:۳۰
خورشیدی
(D†)
جهت رانندگیراست
پیش‌شماره تلفنی+۹۳
کد ایزو ۳۱۶۶AF
دامنه سطح‌بالا.af
افغانستان.

افغانستان کشوری در جنوب آسیای مرکزی است. مساحت این کشور ۲۴۹۳۴۷ مایل مربع (۶۴۵۸۰۷ کیلومتر مربع) و جمعیت آن بر طبق سال ۲۰۰۵، ۲۳٬۸۶۷٬۰۰۰ نفر است. پایتخت این کشور کابل است. حدود دو پنجم مردم افغانستان از قوم پشتون هستند. سایر اقوام شامل تاجیک‌ها، ازبک‌ها و هز می‌باشند. زبان‌های رایج در این افغانستان پشتو و فارسی است. دین رسمی و غالب در افغانستان اسلام سنی است. واحد پول آنها افغانی است.[۱۴]

پانویس

ارجاعات

  1. "Archived copy". Archived from the original on 3 June 2019. Retrieved 17 September 2021.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link)
  2. Tharoor, Ishaan (19 June 2013). "The Taliban's Qatar Office: Are Prospects for Peace Already Doomed?". Time. ISSN 0040-781X. Retrieved 19 August 2021.
  3. [[[:الگو:Geonameslink]] Islamic Republic of Afghanistan] in [[[:الگو:Geonamesabout]] Geonames.org (cc-by)]
  4. خطای ارجاع: برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام LoC-pdf وارد نشده است
  5. https://www.mei.edu/publications/dysfunctional-centralization-and-growing-fragility-under-taliban-rule
  6. https://thehill.com/policy/international/571292-eu-provisional-taliban-government-does-not-fulfill-promises
  7. Zucchino, David (2021-09-01). "Shifting to Governing, Taliban Will Name Supreme Afghan Leader". نیویورک تایمز (به انگلیسی). ISSN 0362-4331. Retrieved 2021-09-14.
  8. «ملا محمدحسن به کابل بازگشت؛ نخست‌وزیر ۷۲ ساله طالبان به کارش ادامه می‌دهد». ایندیپندنت فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۷-۱۷.
  9. مرور جمعیت جهان دریافت شده در ۱۱ آوریل ۲۰۲۲.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ ۱۰٫۳ "Afghanistan". International Monetary Fund. Retrieved 14 November 2018.
  11. "Gini Index". World Bank. Archived from the original on 11 May 2014. Retrieved 2 March 2011.
  12. Human Development Report 2021/2022: Uncertain Times, Unsettled Lives: Shaping our Future in a Transforming World (PDF). United Nations Development Programme. 2022. p. 284. ISBN 9789211264517. Archived (PDF) from the original on 2022-10-09. Retrieved 24 September 2022.
  13. Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 December 2020. pp. 343–346. ISBN 978-92-1-126442-5. Archived (PDF) from the original on 2022-10-09. Retrieved 16 December 2020.
  14. Group of writers, “Afghanistan”, Concise Encyclopædia Britannica.

منابع


خطای ارجاع: برچسب <ref> برای گروهی به نام «persian-alpha» وجود دارد، اما برچسب متناظر با <references group="persian-alpha"/> یافت نشد.