کاربر:Seyed Ehsan/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

از اسلامیکال
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بصریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه را خالی کرد)
برچسب: خالی کردن
 
خط ۱: خط ۱:


{{Infobox Officeholder
| name = محمد جواد تندگویان
| image = Tondguyan7.jpg
| imagesize =
| caption =
| birth_name =
| office1 = دومین [[وزیر نفت (ایران)|وزیر نفت]]
| president1 = [[ابوالحسن بنی‌صدر]]
| primeminister1 = [[محمدعلی رجایی]]
| term_start1 = ۳ مهر ۱۳۵۹
| term_end1 = ۹ آبان ۱۳۵۹
| predecessor1 = [[علی‌اکبر معین‌فر]]
| successor1 = [[سید حسن سادات]] <small>(سرپرست)</small>
| office2 = [[مدیر عامل اجرایی|مدیر]]{{سخ}}[[شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب|مناطق نفت‌خیز]]
| president2 =
| primeminister2 =
| term_start2 = تیر ۱۳۵۹
| term_end2 = مهر ۱۳۵۹
| predecessor2 = [[سید محسن یحیوی]]
| successor2 = [[بهمن سروشی]]
| birth_date = ۲۴ خرداد ۱۳۲۹
| birth_place = [[تهران]]، [[ایران]]
| death_date = ۱۳۶۸
| death_place = [[عراق]]
| nationality = [[ایران]]
| residence =
| alma_mater = [[دانشگاه صنعت نفت]]{{سخ}}<small>([[کارشناسی]] [[مهندسی نفت]])</small>{{سخ}}[[مرکز مطالعات مدیریت ایران]]{{سخ}}<small>([[کارشناسی ارشد]] [[مدیریت صنعتی]])</small>
| spouse = بتول برهان اشکوری<ref>{{پک|جودوی|رف=فارس|زبان=fa|ک=خبرگزاری فارس|ف=ناگفته‌هایی از شهید تندگویان به روایت همسرش}}</ref>
| children = ۴: [[محمدمهدی تندگویان|محمدمهدی]]، هاجر، مریم، هدی<ref>{{پک|جودوی|رف=فارس|زبان=fa|ک=خبرگزاری فارس|ف=ناگفته‌هایی از شهید تندگویان به روایت همسرش}}</ref>
| occupation = [[مدیر عملیات|مدیر اجرایی]]
| cabinet = [[دولت اول جمهوری اسلامی ایران|دولت اول]]
| religion = [[اسلام]]، [[شیعه]]
| allegiance = [[ایران]]
| branch = [[پرونده:Roundel of Iran.svg|10px]] [[نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران|نیروی زمینی ارتش]]
| serviceyears = ۱۳۵۲–۱۳۵۱{{سخ}}۱۳۵۴–۱۳۵۳
| rank = [[سروان]]<ref>{{پک|جعفریان|رف=جعفریان|زبان=fa|ک=ماهنامه امتداد|ف=زنده‌باد زاپاتا؛ زنده‌باد تندگویان}}</ref>
| unit = [[پالایشگاه تهران]]<ref>{{پک|جعفریان|رف=جعفریان|زبان=fa|ک=ماهنامه امتداد|ف=زنده‌باد زاپاتا؛ زنده‌باد تندگویان}}</ref>
| resting_place = [[بهشت زهرا]]
}}
'''محمد جواد تندگویان''' (۲۲ خرداد ۱۳۲۹ – ۱۳۶۸ ه.ش) [[سیاست‌مدار]] و [[مدیر عملیات|مدیر اجرایی]] [[ایران|ایرانی]] بود، که در [[دولت اول جمهوری اسلامی ایران|دولت اول]] دوره کوتاهی، مسئولیت [[وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران|وزارت نفت]] را برعهده داشت.
وی در آبان ۱۳۵۹ در ابتدای [[جنگ ایران و عراق]]، در مسیر بازدید از [[پالایشگاه نفت آبادان|پالایشگاه آبادان]] و در جاده [[بندر ماهشهر|ماهشهر]] به [[آبادان]] به اسارت نیروهای ارتش [[عراق]] درآمد و پس از مدتی نامعلوم زیر شکنجه، درگذشت.
[[پرونده:TondguyanPOW.jpg|تصویری که پرسنل [[ارتش عراق]] پس از دستگیری از تندگویان گرفته‌اند|بندانگشتی]]تندگویان دانش‌آموخته [[کارشناسی]] [[مهندسی نفت]] از [[دانشگاه صنعت نفت|دانشکده نفت آبادان]] و [[کارشناسی ارشد]] [[مدیریت صنعتی]] از [[مرکز مطالعات مدیریت ایران]] بود. از سوابق مدیریتی وی می‌توان به مدیرعاملی شرکت [[توشیبا|پارس توشیبا]] و سرپرستی [[شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب|مناطق نفت‌خیز]] اشاره کرد.
== زندگی ==
[[پرونده:Tondguyan2.jpg|بندانگشتی|تندگویان در کودکی|150px]]
محمدجواد تندگویان در تاریخ ۲۲ خرداد ۱۳۲۹ در محله [[خانی آباد]]، [[تهران]] زاده شد. پدر او جعفر تندگویان، یک مغازه [[کفاشی]] در [[میدان بهارستان]] داشت.<ref>{{پک|یکتا|۱۳۷۵|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=تندگویان، محمدجواد|زبان=fa}}</ref> نزدیکی مغازه جعفر تندگویان به [[مجلس شورای ملی]] باعث شده بود، که او در جریان‌های سیاسی حضور داشته باشد. پدر تندگویان از هواداران [[محمد مصدق]] بود.<ref>{{پک|شاملو|تندگویان|ک=روزنامه شرق|ف=عراقی‌ها دنبال معاوضه تندگویان بودند: گفتگو با خواهر تندگویان|رف=شرق|زبان=fa}}</ref>
محمد جواد تندگویان در سال ۱۳۳۶ به مدرسه رفت و تا سال ۱۳۴۱ [[دوره دبستان]] را به پایان برد. در سال ۱۳۴۲ با ثبت‌نام در [[مدرسه جعفری اسلامی]] وارد [[دبیرستان|دوره دبیرستان]] شد.<ref>{{پک|یکتا|۱۳۷۵|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=تندگویان، محمدجواد|زبان=fa}}</ref> تندگویان در سال ۱۳۴۶ [[مدرک دیپلم]] خود را اخذ کرد.<ref>{{پک|یکتا|۱۳۷۵|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=تندگویان، محمدجواد|زبان=fa}}</ref> او پس از تحصیل توانست امتیاز لازم استفاده از سهیمه بورسیه [[بانک ملی ایران]] برای اعزام به خارج از کشور را به‌دست‌آورد، اما پس از مصاحبه، از این فهرست کنار گذاشته‌شد.<ref name="قدس6">{{پک/بن|رف=قدس|ک=روزنامه قدس|ف=عشقستان: ویژه‌یاد شهید محمدجواد تندگویان وزیر نفت|زبان=fa}}</ref>
=== دوران دانشجویی ===
[[پرونده:Tondguyan14.jpg|بندانگشتی|تندگویان در دوران دانشجویی (نفر سمت راست)|250px]]
محمدجواد تندگویان در نیم‌سال اول سال تحصیلی ۱۳۴۸–۱۳۴۷ به عنوان دانشجوی دوره [[کارشناسی]] رشته [[مهندسی نفت]] گرایش پالایش، وارد [[دانشگاه صنعت نفت|دانشکده نفت آبادان]] شد.<ref>{{پک|یکتا|۱۳۷۵|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=تندگویان، محمدجواد|زبان=fa}}</ref> به‌گفته احمد اجل‌لویان، از هم دانشگاهیان وی، تندگویان از دانشجویان ممتاز دانشکده نفت و فردی بذله‌گو و خوش‌مشرب بود، که در [[فن خطابه]] مهارت داشت.<ref name="قدس">{{پک/بن|رف=قدس|ک=روزنامه قدس|ف=عشقستان: ویژه‌یاد شهید محمدجواد تندگویان وزیر نفت|زبان=fa}}</ref> او پس از مدت کوتاهی به [[انجمن اسلامی دانشجویان]] پیوست و از اعضای فعال این انجمن شد.<ref>{{پک|یکتا|۱۳۷۵|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=تندگویان، محمدجواد|زبان=fa}}</ref>
تندگویان و دوستانش در انجمن اسلامی چهره‌هایی مانند [[علی شریعتی]]، [[مرتضی مطهری]]، عباس لطفیان سرگزی، [[محمدتقی جعفری]] و [[محمود فرشچیان]] را به دانشکده خود دعوت کردند و سخنرانی‌هایی برای آن‌ها ترتیب دادند.<ref>{{پک|یکتا|۱۳۷۵|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=تندگویان، محمدجواد|زبان=fa}}</ref><ref>{{پک|شاملو|تندگویان|ک=روزنامه شرق|ف=عراقی‌ها دنبال معاوضه تندگویان بودند: گفتگو با خواهر تندگویان|رف=شرق|زبان=fa}}</ref> تندگویان در کتابخانه دانشکده نیز فعال بود و در تدوین کتاب «چهار زندان انسان» که پیاده‌شده سخنرانی‌های [[علی شریعتی]] در دانشکده نفت آبادان، از روی [[نوار کاست]] بود، مشارکت داشت.<ref>{{پک|شاملو|تندگویان|ک=روزنامه شرق|ف=عراقی‌ها دنبال معاوضه تندگویان بودند: گفتگو با خواهر تندگویان|رف=شرق|زبان=fa}}</ref> در نامه‌ای که اداره ساواک آبادان در تاریخ ۳۰ فروردین ۱۳۵۰ برای دفتر مرکزی سازمان ساواک در تهران نوشت، آمده است:<ref>{{پک|جعفریان|رف=جعفریان|زبان=fa|ک=ماهنامه امتداد|ف=زنده‌باد زاپاتا؛ زنده‌باد تندگویان}}</ref><blockquote>به تازگی چند نفر به سرکردگی محمد جواد تندگویان، به دلایلی که اعمالشان بی‌تأثیر از دانشجویان دانشگاه‌های دیگر مثل [[دانشگاه پلی‌تکنیک تهران]] نیست، پای سخنرانانی مثل علی شریعتی، [[سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد]] و [[فخرالدین حجازی]] را به دانشگاه آبادان، بازکرده‌اند و علیه ریاست دانشگاه، شایعه‌پراکنی می‌کنند.</blockquote>فاطمه تندگویان، خواهر محمد جواد تندگویان، شخصیت وی را این‌گونه تشریح می‌کند:<blockquote>او به‌طور کلی با هیچ گروه سیاسی ارتباط خاصی نداشت و شخصیتی چند بُعدی داشت.<ref>{{پک|شاملو|تندگویان|ک=روزنامه شرق|ف=عراقی‌ها دنبال معاوضه تندگویان بودند: گفتگو با خواهر تندگویان|رف=شرق|زبان=fa}}</ref> کتاب‌های [[علی شریعتی]]، [[مرتضی مطهری]]، [[محمدتقی جعفری]] و [[محمدحسین طباطبایی]] را با دقت مطالعه و پیگیری می‌کرد و در میان سیاست‌مداران، به [[مهدی بازرگان]] و [[یدالله سحابی]] علاقه‌مند بود. از یک‌سو با جریان‌های [[روشنفکری در ایران|روشنفکری]] فعالیت می‌کرد و برای جریان فکری [[علی شریعتی|شریعتی]] و [[حسینیه ارشاد]] در [[آبادان]] تبلیغ می‌نمود و از سوی دیگر، با جریان کارگری، قشر مسجدی و مذهبی سنتی نیز همراه بود.<ref>{{پک|شاملو|تندگویان|ک=روزنامه شرق|ف=عراقی‌ها دنبال معاوضه تندگویان بودند: گفتگو با خواهر تندگویان|رف=شرق|زبان=fa}}</ref></blockquote>محمدجواد تندگویان در سال ۱۳۵۱ در رشته [[مهندسی نفت]] گرایش پالایش، از [[دانشگاه صنعت نفت|دانشکده نفت آبادان]] فارغ‌التحصیل شد.<ref>{{پک|یکتا|۱۳۷۵|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=تندگویان، محمدجواد|زبان=fa}}</ref>
=== دوران سربازی ===
[[پرونده:Tondguyan3.jpg|بندانگشتی|تندگویان با لباس فرم سربازی|160px]]
تندگویان پس از پایان تحصیلات دانشگاهی، در سال ۱۳۵۱ برای گذراندن دوران [[خدمت سربازی]]، در [[پالایشگاه تهران]]، با درجه سروانی، مشغول به کار شد.<ref name="قدس5">{{پک/بن|رف=قدس|ک=روزنامه قدس|ف=عشقستان: ویژه‌یاد شهید محمدجواد تندگویان وزیر نفت|زبان=fa}}</ref> او در شهریور ۱۳۵۲ ازدواج کرد و ۲ ماه بعد از تهران به [[آبادان]] منتقل شد و به عنوان سرباز مهندس، در [[پالایشگاه آبادان]] به فعالیت ادامه داد. وی بار دیگر فعالیت در انجمن اسلامی دانشکده نفت آبادان را از سر گرفت، اما پس از مدت کوتاهی، تظاهراتی اعتراضی از سوی دانشجویان دانشکده نفت اتفاق افتاده بود، که رئیس وقت دانشکده او را به عنوان عامل اغتشاش، به [[ساواک]] معرفی نمود<ref>{{پک|جودوی|رف=فارس|زبان=fa|ک=خبرگزاری فارس|ف=ناگفته‌هایی از شهید تندگویان به روایت همسرش}}</ref> و نهایتاً از پالایشگاه آبادان اخراج شد.<ref>{{پک|یکتا|۱۳۷۵|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=تندگویان، محمدجواد|زبان=fa}}</ref> در نامهٔ رسمی اداره ساواک آبادان به تهران به تاریخ ۱ آبان آمده بود: «به خدمت سربازی محمد جواد تندگویان با درجه سروانی در شرکت نفت آبادان خاتمه داده شد و او با سمت سرباز صفر، مابقی خدمت را در قسمت پشتیبانی منطقه ۲ شیراز سپری خواهد کرد.»<ref>{{پک|جعفریان|رف=جعفریان|زبان=fa|ک=ماهنامه امتداد|ف=زنده‌باد زاپاتا؛ زنده‌باد تندگویان}}</ref>
تندگویان در تاریخ ۱۳ آبان ۱۳۵۲ دستگیر شد.<ref>{{پک|یکتا|۱۳۷۵|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=تندگویان، محمدجواد|زبان=fa}}</ref> خانواده او تا ۴ ماه پس از دستگیری‌اش، از وضعیت وی بی‌اطلاع بودند.<ref>{{پک|جودوی|رف=فارس|زبان=fa|ک=خبرگزاری فارس|ف=ناگفته‌هایی از شهید تندگویان به روایت همسرش}}</ref> تندگویان به [[کمیته مشترک ضدخرابکاری]] برده شد و در آن‌جا تحت شکنجه قرار گرفت.<ref name="قدس4">{{پک/بن|رف=قدس|ک=روزنامه قدس|ف=عشقستان: ویژه‌یاد شهید محمدجواد تندگویان وزیر نفت|زبان=fa}}</ref> وی حدوداً ۷ ماه در زندان انفرادی بود. دادگاه پس از چندی او را به یک سال حبس (با احتساب مدت بازداشت) محکوم کرد و با به پایان رسیدن مدت محکومیت، در آبان ۱۳۵۳ آزاد شد.<ref>{{پک|یکتا|۱۳۷۵|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=تندگویان، محمدجواد|زبان=fa}}</ref> او در زندان با [[حسینعلی منتظری]] ملاقات کرده بود و هم‌بند [[بهزاد نبوی]] بود.<ref>{{پک|شاملو|تندگویان|ک=روزنامه شرق|ف=عراقی‌ها دنبال معاوضه تندگویان بودند: گفتگو با خواهر تندگویان|رف=شرق|زبان=fa}}</ref> تندگویان پس از آزادی از زندان در آبان 1353، به [[سرباز صفر|سرباز صفری]] تنزل درجه یافت و برای ادامه سربازی به [[شیراز]] اعزام شد و سربازی خود را در آنجا به پایان رساند.<ref>{{پک|یکتا|۱۳۷۵|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=تندگویان، محمدجواد|زبان=fa}}</ref>
=== ازدواج و خانواده ===
[[پرونده:Tondguyan15.jpg|بندانگشتی|تندگویان و فرزندش [[محمدمهدی تندگویان|محمدمهدی]] در مراسم [[دانش‌آموختگی]]|چپ|180px]]
محمد جواد تندگویان در سال ۱۳۵۲ با بتول برهان اشکوری (متولد ۱۳۳۴) ازدواج کرد. در زمان ازدواج، تندگویان در [[پالایشگاه تهران]] سرباز بود و همسرش در سال دوم دبیرستان تحصیل می‌کرد.<ref>{{پک|جودوی|رف=فارس|زبان=fa|ک=خبرگزاری فارس|ف=ناگفته‌هایی از شهید تندگویان به روایت همسرش}}</ref> از او ۴ فرزند به نام‌های [[محمدمهدی تندگویان]]، هاجر، مریم و هدی باقی مانده است.<ref>{{پک|جودوی|رف=فارس|زبان=fa|ک=خبرگزاری فارس|ف=ناگفته‌هایی از شهید تندگویان به روایت همسرش}}</ref> او به فیلم ''[[زنده‌باد زاپاتا!]]'' علاقه بسیاری داشت.<ref>{{پک|جعفریان|رف=جعفریان|زبان=fa|ک=ماهنامه امتداد|ف=زنده‌باد زاپاتا؛ زنده‌باد تندگویان}}</ref>
=== اشتغال به کار ===
او مدتی را در شرکت بوتان گاز خدمت کرد اما در 6 تیر 1354 با اعمال فشار ساواک و به بهانه نقص مدارک، مجبور به استعفا شد.<ref>{{پک|یکتا|۱۳۷۵|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=تندگویان، محمدجواد|زبان=fa}}</ref> سپس به [[رشت]] رفت و در شرکت [[توشیبا|پارس توشیبا]] (پارس خزر) شروع به کار کرد. تندگویان از سال ۱۳۵۴ تا ۱۳۵۶ [[مدیر تولید]] شرکت [[توشیبا|پارس توشیبا]] بود. وی در سال ۱۳۵۶ در مقطع [[کارشناسی ارشد]] [[مدیریت صنعتی]] در [[مرکز مطالعات مدیریت ایران]] پذیرفته شد و در ۱۳۵۷ با دریافت مدرک خود به شرکت پارس توشیبا بازگشت.<ref>{{پک|یکتا|۱۳۷۵|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=تندگویان، محمدجواد|زبان=fa}}</ref> پس از وقوع [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب ۱۳۵۷]]، مدیرعامل شرکت [[توشیبا|پارس توشیبا]] شد. در ابتدای انقلاب که پاک‌سازی مدیران در حال اجرا بود، تندگویان به اتهام هواداری از [[حزب توده ایران|حزب توده]] تا آستانه برکناری از مدیرعاملی شرکت [[توشیبا|پارس توشیبا]] پیش رفت،<ref name="قدس3">{{پک/بن|رف=قدس|ک=روزنامه قدس|ف=عشقستان: ویژه‌یاد شهید محمدجواد تندگویان وزیر نفت|زبان=fa}}</ref> ولی در نهایت، تا آذر ۱۳۵۸ در این سمت فعالیت کرد.<ref>{{پک|یکتا|۱۳۷۵|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=تندگویان، محمدجواد|زبان=fa}}</ref>
وی در اواسط سال ۱۳۵۸ توسط [[علی‌اکبر معین‌فر]] نخستین وزیر نفت، دعوت به‌کار در [[وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران|وزارت نفت]] شد و به عنوان قائم‌مقام رئیس [[پالایشگاه آبادان]] منصوب گردید.<ref name="قدس2">{{پک/بن|رف=قدس|ک=روزنامه قدس|ف=عشقستان: ویژه‌یاد شهید محمدجواد تندگویان وزیر نفت|زبان=fa}}</ref> محمد جواد تندگویان در تیر ۱۳۵۹ از سوی [[علی‌اکبر معین‌فر]] به مدیریت [[شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب|مناطق نفت‌خیز]] منصوب شد و تا مهر ۱۳۵۹ سکان هدایت بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت و گاز کشور را در دست داشت.<ref>{{پک|یکتا|۱۳۷۵|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=تندگویان، محمدجواد|زبان=fa}}</ref>
=== وزارت نفت ===
[[پرونده:Tondguyan-AminabadVisit5.jpg|بندانگشتی|بازدید تندگویان پس از وزارت از [[امین‌آباد (بهبهان)|روستای امین‌آباد]] در [[استان خوزستان]]|300px]]
زمانی که [[محمدعلی رجایی]]؛ [[نخست‌وزیر ایران|نخست‌وزیر]] و [[ابوالحسن بنی‌صدر]]؛ [[رئیس‌جمهور]] وقت، قصد داشتند وزیر نفت جدید را انتخاب کنند، تندگویان سرپرست [[شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب|مدیریت مناطق نفت‌خیز]]، که مهم‌ترین زیرمجموعه [[شرکت ملی نفت ایران]] به‌شمار می‌آمد، بود و به دلیل عملکردش به عنوان یکی از گزینه‌های وزارت نفت مطرح شد.<ref>{{پک|یکتا|۱۳۷۵|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=تندگویان، محمدجواد|زبان=fa}}</ref> وی در تاریخ ۳ مهر ۱۳۵۹ توسط [[محمدعلی رجایی]] در جلسه علنی به [[مجلس شورای اسلامی]] معرفی شد. در جلسهٔ رأی اعتماد، [[علی آقامحمدی]] به عنوان مخالف و [[علی موحدی ساوجی]] به عنوان موافق سخنرانی کردند. همچنین [[علی‌اکبر معین‌فر]] و [[محمدعلی رجایی]] دربارهٔ سوابق وی، توضیحاتی به نمایندگان دادند. تندگویان از مجموع ۱۷۶ رأی اخذ شده، با ۱۵۵ رأی موافق، ۱۸ رأی ممتنع و ۳ رأی مخالف، از مجلس وقت رأی اعتماد دریافت کرد و رسماً به عنوان وزیر نفت برگزیده شد. چند روز پیش از شروع فعالیت وی به عنوان وزیر نفت، [[جنگ ایران و عراق]] آغاز شده بود<ref name="مجلس">{{پک/بن|رف=مجلس|زبان=fa|ف=مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، دورهٔ اول، جلسهٔ ۵۲}}</ref> و نخستین اقدام تندگویان در جایگاه وزیر نفت، سازماندهی کارکنان وزارت نفت و شرکت‌های تابعه، برای حفاظت از تأسیسات نفتی مستقر در [[استان خوزستان]] بود. او برای این منظور چهار بار به منطقه جنوب ایران سفر داشت که در آخرین سفرش، به اسارت نیروهای عراقی درآمد.<ref>{{پک|یکتا|۱۳۷۵|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=تندگویان، محمدجواد|زبان=fa}}</ref>
=== اسارت ===
محمد جواد تندگویان در تاریخ ۹ آبان ۱۳۵۹ درحالی‌که حدوداً یک ماه از دوره وزارتش می‌گذشت، برای بازدید از [[پالایشگاه نفت آبادان|پالایشگاه آبادان]]، عازم جنوب بود، که در جادهٔ [[ماهشهر]] به [[آبادان]] — که صبح همان روز در اختیار نیروهای ارتش عراق درآمده بود — به همراه دو معاون و دو محافظش، به اسارت نیروهای ارتش عراق درآمد و به زندان‌های اسیران ایرانی منتقل شد.<ref>{{پک|یکتا|۱۳۷۵|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=تندگویان، محمدجواد|زبان=fa}}</ref> در خصوص کیفیت اسارت او گفته شده که پس از آنکه نیروهای عراقی، خودروی حامل وزیر را محاصره کردند، او را به همراه همراهانش به سلولی در خاک عراق منتقل کردند. نیروهای ایرانی همراه او، بعدها تایید کردند که وی شکنجه شدید می‌شد به طوری که طحالش در اثر شکنجه پاره گردید.<ref>{{پک/بن|همشهری1|ک=روزنامه همشهری|ف=وزیر نفت منم! کسی را شکنجه نکنید}}</ref> محسن یحیوی، مدیر وقت مناطق نفت خیز ایران، که تندگویان را در این سفر همراهی می‌کرد، چنین گزارش می‌کند که:<ref>{{پک/بن|ایبنا1|ک=ایبنا|ف=روایتی از چگونگی اسارت شهید محمدجواد تندگویان}}</ref><blockquote>صبح روز نهم آبان از اهواز خارج شدیم. مطابق مرسوم چون میزبان بودیم و منطقه هم خطرناک بود، پیشاپیش کاروان حرکت می‌کردیم. پشت سر، دکتر منافی وزیر بهداشت، تنی چند از معاونین ایشان، برخی نمایندگان مجلس و چند خودرو حامل آذوقه و وسایل مورد نیاز نیروهای مستقر در آبادان، حرکت می‌کرد ... احتیاط کردیم و برنامه و مسیر حرکت را تغییر دادیم و به جای اینکه از طریق ماهشهر و توسط هاورکرافت از راه دریا به آبادان برویم، از جاده اهواز آبادان به راه افتادیم. به هر روی حدود ساعت ۱۱ به نزدیکی بهمن شیر، همان جایی که بعد از جنگ، پل ذوالفقاری یا پل چهارم را احداث کردند، رسیدیم. در اینجا، بازهم با تعدادی نیروی نظامی مواجه شدیم که به تانک مجهز بودند ... ما را به نقطه‌ای از نخلستان بردند که در آنجا با کندن زمین پناهگاهی برای تانک‌ها تعبیه کرده بودند، هنوز تا پل بهمن شیر فاصله داشتیم. آنجا به یک جمعیت حدوداً پنجاه نفره از مردم عادی ملحق شدیم که ظاهراً حین خروج از شهر اسیر شده بودند. ... ناگهان صدای رگبار گلوله و جیغ و داد مردم بلند شد. شهید تندگویان با ما مشورت کرد و گفت قصد دارد خود را معرفی کند و جلوی قتل‌عام مردم را بگیرد! و بی‌محابا فریاد زد: من وزیر نفت هستم! بلافاصله صدای شلیک گلوله قطع شد و از این نقطه ایشان را سوار جیپی کرده و بردند.</blockquote>تلویزیون عراق پس از به اسارت درآمدن تندگویان، در برنامه‌های خود اعلام می‌کرد: اکنون ایرانی‌ها نه وزیر نفت دارند و نه نفت.<ref>{{پک|حسینی‌پور|۱۳۹۲|ص=۳۴۳}}</ref> دولت ایران به سرعت از طریق مجامع بین‌المللی همچون صلیب سرخ برای آزادی تندگویان اقدام کرد اما عراق، تندگویان را اسیر جنگی معرفی کرد. در 24 آذر 1359 و در جریان اجلاس وزیران اوپک در اندونزی، تلاش‌های ایران برای تغییر دستور جلسه در خصوص اسارت وزیر نفت این کشور بی تاثیر بود تنها یک بیانیه در این خصوص صادر شد.<ref>{{پک|یکتا|۱۳۷۵|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=تندگویان، محمدجواد|زبان=fa}}</ref> به گفته پسر تندگویان، مدتی پس از اسارت وی، محمدعلی رجایی، نخست وزیر وقت ایران، به خانه آنان رفته و خبر داده است که ارتش عراق در قبال آزاد شدن 8 خلبان عراقی اسیر در ایران، حاضر به آزادی تندگویان شده‌اند اما این امر با مخالفت خانواده تندگویان، منتفی شد.<ref>{{پک/بن|همشهری1|ک=روزنامه همشهری|ف=وزیر نفت منم! کسی را شکنجه نکنید}}</ref> دولت ایران تا یک سال به امید بازگشت تندگویان، از معرفی وزیر نفت جدید به مجلس، خودداری کرد. در آن دوران [[کالردون برتی]] وزیر نفت ونزوئلا برای رفتن به عراق و دیدار همتای ایرانی خود در زندان، اعلام آمادگی کرد، که دولت عراق نپذیرفت.<ref>{{پک|حسینی‌پور|۱۳۹۲|ص=۳۴۳}}</ref> با پایان دوران دولت محمدعلی رجایی، وزیر جدید نفت منصوب شد.<ref>{{پک|یکتا|۱۳۷۵|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=تندگویان، محمدجواد|زبان=fa}}</ref>
در مجموع دوران اسارت تندگویان، تنها دو نامه از وی به خانواده‌اش ارسال شد. آخرین این نامه‌ها در 24 فروردین 1361 ارسال شده بود. 11 سال بعد از اسارت او، با آزادی برخی از اسیران ایرانی در سال 1359، خبرهایی از زنده بودن او منتشر شد.<ref>{{پک|یکتا|۱۳۷۵|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=تندگویان، محمدجواد|زبان=fa}}</ref>
== درگذشت ==
هرچند خبرهایی از زنده بودن او منتشر می‌شد اما منابع عراقی خبر دادند که تندگویان در سال 1361 در سلولش، خودکشی کرده است.<ref>{{پک|یکتا|۱۳۷۵|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=تندگویان، محمدجواد|زبان=fa}}</ref> [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] در کتاب خاطرات سال ۱۳۶۹ خود می‌نویسد: «آقای بشارتی تلفنی گفت عراقی‌ها توسط صلیب سرخ اطلاع داده‌اند که آقای تندگویان در سال ۱۳۶۸ فوت کرده است.»<ref>{{پک|هاشمی رفسنجانی|۱۳۹۲|ص=۲۸۳|توضیح=دوشنبه ۱۹ شهریور}}</ref> در 14 آذر 1370 هیئت حقیقت‌یاب ایرانی برای بررسی‌های بیشتر این ادعا، به عراق سفر کردند و نیروهای عراقی، مدارکی شامل عکس، گواهی فوت و گزارش پزشکی قانونی را ارائه دادند که حاکی از درگذشت تندگویان بود. دولت عراق از تحویل دادن جسد تندگویان امتناع می‌کرد اما سرآخر با تلاش‌های دولت ایران، جسد مومیایی شده تندگویان در سال 1370 به ایران منتقل شد و در تاریخ ۲۹ آذر ۱۳۷۰ در قطعه 72 [[بهشت زهرا]] به خاک سپرده شد. هیئت حقیقت‌یاب پس از کالبدشکافی جسد اعلام کرد که سال درگذشت او در فاصله زمانی 1367 تا 1368 است. بر روی سنگ قبر او، تاریخ درگذشت نوشته نشده است.<ref>{{پک|یکتا|۱۳۷۵|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=تندگویان، محمدجواد|زبان=fa}}</ref> درباره کیفیت کشته شدن او نیز، با توجه به ترک استخوان سر و خرد شدن استخوان‌های حنجره، احتمال داده شده بود که وی با دستان بسته، خفه شده باشد.<ref>{{پک/بن|همشهری1|ک=روزنامه همشهری|ف=وزیر نفت منم! کسی را شکنجه نکنید}}</ref> به گواه پزشکی قانونی ایران، مومیایی کردن سه باره جسد تندگویان در عراق، احتمالا بابت مخدوش کردن زمان درگذشت او بوده است.<ref>{{پک/بن|ایرنا1|ک=ایرنا|ف=چرا بعثی‌ها پیکر شهید تندگویان را مومیایی کردند؟}}</ref> چندین سال پس از انتقال بقایای جسد تندگویان به ایران، دختر صدام حسین در پیامی مدعی شد که پدرش دستور داده بود تا با تندگویان رفتار مناسبی داشته باشند.<ref>{{پک/بن|همشهری1|ک=روزنامه همشهری|ف=وزیر نفت منم! کسی را شکنجه نکنید}}</ref>
== کتاب‌شناسی ==
دربارهٔ محمدجواد تندگویان کتاب‌های زیادی به چاپ رسیده است. مهم‌ترین این کتاب‌ها به شرح زیر هستند:<ref>{{پک/بن|ک=خبرگزاری کتاب ایران|رف=کتابشناسی|زبان=fa}}</ref>
* {{یادکرد کتاب | عنوان=زندگی‌نامه وزراء | سال = ۱۳۶۰| ناشر = نخست‌وزیری، دفتر روابط عمومی، تحقیقات و انتشارات}}
* {{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = یحیوی| نام =سید محسن| عنوان=آزادگان در بند | سال = ۱۳۶۷}}
* {{یادکرد کتاب| نام خانوادگی = بخشی‌پور| نام =احمد | عنوان=زخم‌یاد اسارت | سال = ۱۳۶۹| ناشر = [[سازمان تبلیغات اسلامی|دفتر ادبیات و هنر مقاومت سازمان تبلیغات اسلامی]]}}
* {{یادکرد کتاب| نام خانوادگی = رجایی | نام =غلامعلی | عنوان=صنوبرهای سرخ | سال = ۱۳۷۳| ناشر = [[سازمان تبلیغات اسلامی|دفتر ادبیات و هنر مقاومت سازمان تبلیغات اسلامی]]|جلد=۱|شابک=964-471-517-9}}
* {{یادکرد کتاب| نام خانوادگی = جباری| نام =جلیل| عنوان=شهید غریب: روایتی از اسارت شهید تندگویان | سال = ۱۳۷۳| ناشر = [[ارتش جمهوری اسلامی ایران|ارتش جمهوری اسلامی ایران، سازمان عقیدتی سیاسی، معاونت تبلیغات و روابط عمومی]]}}
* {{یادکرد کتاب| نام خانوادگی = دهقان | نام =احمد | عنوان =مأموریت تمام | سال = ۱۳۷۳| ناشر = [[سازمان تبلیغات اسلامی|دفتر ادبیات و هنر مقاومت سازمان تبلیغات اسلامی]]| مکان = تهران| شابک =۹۶۴-۹۰۱۳۳-۵-۰}}
* {{یادکرد کتاب | عنوان = زندهٔ عشق: زندگی‌نامه شهید محمدجواد تندگویان| سال = ۱۳۷۸| ناشر = [[وزارت نفت ایران|وزارت نفت، اداره کل روابط عمومی]]}}
* {{یادکرد کتاب| نام خانوادگی = عربلو | نام =احمد | عنوان =تندیس مقاومت: داستان زندگی شهید محمدجواد تندگویان | سال = ۱۳۷۹| ناشر = خانه قلم | مکان = تهران| شابک =۹۶۴-۹۲۸۶۱-۰-۱}}
* {{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = یحیوی| نام =سید محسن | عنوان =ده سال تنهایی: خاطرات برادر آزاده مهندس سید محسن یحیوی | سال = ۱۳۷۹| ناشر = [[دفتر نشر فرهنگ اسلامی]] | مکان = تهران| شابک =۹۶۴-۵۵۳۹-۳۸-۲}}
* {{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = بیات| نام =میترا| عنوان = من یک خاطره ازلی هستم | سال = ۱۳۷۹| ناشر = وداد| مکان = تهران| شابک =۹۶۴-۷۴۴۸-۰۱-۵}}
* {{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = کامور بخشایش| نام =جواد| عنوان = یاس در قفس: داستان زندگی و شهادت غریبانه محمدجواد تندگویان | سال = ۱۳۸۰| ناشر = [[مرکز اسناد انقلاب اسلامی]] | مکان = تهران| شابک =۹۶۴-۷۳۵۷-۲۵-۷}}
* {{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = جوانبخت| نام =محمود| عنوان = حکایت آن مرد غریب | سال = ۱۳۸۱| ناشر = نشر شاهد | مکان = تهران| شابک =۹۶۴-۶۴۸۹-۸۶-۹}}
* {{یادکرد کتاب | عنوان = دولت عشق، ویژه‌نامه بزرگداشت وزیران و پانزده هزار شهید دولت| سال = ۱۳۸۱| ناشر = ستاد بزرگداشت وزیران و پانزده هزار شهید دولت}}
* {{یادکرد کتاب | عنوان = نفت و ایثار: زندگی‌نامه و یادواره شهیدان و مفقودین شرکت ملی نفت ایران| سال = ۱۳۸۱| ناشر = مؤسسه فرهنگی و هنری شقایق روستا}}
* {{یادکرد کتاب | عنوان = دلتنگی آسمان: سوگ‌سرودهایی در اندوه شهادت مهندس محمد جوادتندگویان| کوشش = [[سید ضیاالدین شفیعی|سیدضیاءالدین شفیعی]] | سال = ۱۳۸۴| ناشر = هزاره ققنوس | مکان = تهران| شابک =۹۷۸-۹۶۴-۸۷۹۲-۰۲-۷}}
* {{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = عربلو | نام =احمد | عنوان = پرنده‌ای که با قفس پرواز کرد: زندگی‌نامه داستانی شهید محمدجواد تندگویان| سال = ۱۳۸۵| ناشر = نشر شاهد | مکان = تهران| شابک =۹۶۴-۳۹۴-۲۱۵-۵}}
== همچنین ببینید ==
* [[فهرست وزیران نفت ایران]]
* [[علی‌اکبر معین‌فر]]
* [[بهمن سروشی]]
== پانویس ==
{{پانویس|۲}}
== منابع ==
* {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=یکتا|نام=حسین|مدخل=تندگویان محمدجواد|دانشنامه=دانشنامه جهان اسلام|سال=۱۳۷۵|ناشر=[[بنیاد دایرةالمعارف بزرگ اسلامی]]|مکان=تهران|کوشش=حداد عادل، غلامعلی، پور جوادی، نصر الله، میرسلیم، مصطفی، و طاهری عراقی، احمد|پیوند مدخل=https://rch.ac.ir/article/Details/10497}}
* {{یادکرد وب|نام خانوادگی=مهرابی|نام=مژگان|عنوان=وزیر نفت منم! کسی را شکنجه نکنید|ناشر=|نشانی=https://newspaper.hamshahrionline.ir/id/176816/%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D9%86%D9%81%D8%AA-%D9%85%D9%86%D9%85-%DA%A9%D8%B3%DB%8C-%D8%B4%DA%A9%D9%86%D8%AC%D9%87-%D9%86%DA%A9%D9%86%DB%8C%D8%AF.html|تاریخ=22 آبان 1401|تاریخ بازبینی=|شناسه={{شناسه یادکرد|همشهری1}}|نویسنده=|کد زبان=fa|وبگاه=newspaper.hamshahrionline.ir}}
* {{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نام=|عنوان=چرا بعثی‌ها پیکر شهید تندگویان را مومیایی کردند؟|ناشر=|نشانی=https://www.irna.ir/news/85283889/%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%B9%D8%AB%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D8%B1-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%AA%D9%86%D8%AF%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%A7-%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%D8%AF|تاریخ=23 آبان 1402|تاریخ بازبینی=|شناسه={{شناسه یادکرد|ایرنا1}}|نویسنده=خبرگزاری ایرنا|کد زبان=fa|وبگاه=irna.ir}}
* {{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نام=|عنوان=روایتی از چگونگی اسارت شهید محمدجواد تندگویان|ناشر=|نشانی=https://www.ibna.ir/news/328215/%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D9%86%D8%AF%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86|تاریخ=15 آبان 1401|تاریخ بازبینی=|شناسه={{شناسه یادکرد|ایبنا1}}|نویسنده=خبرگزاری ایبنا|کد زبان=fa|وبگاه=ibna.ir}}
* [https://www.irna.ir/news/84092060/درباره-شهید-محمدجواد-تندگویان درباره محمدجواد تندگویان - خبرگزاری ایرنا]
{{فهرست چندستونی|۲|
* {{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = یکتا| نام = حسین | فصل=محمدجواد تندگویان | نشانی =http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=3931 | تاریخ بازبینی =۲۵ اسفند ۱۳۹۲| جلد =۸| ناشر =[[بنیاد دائرةالمعارف اسلامی]]|کتاب=[[دانشنامه جهان اسلام]] | صفحه = ۳۹۳۱|ref=یکتا}}
* {{یادکرد روزنامه| عنوان = عشقستان: ویژه‌یاد شهید محمدجواد تندگویان وزیر نفت| روزنامه= [[روزنامه قدس]]| شماره =۷۴۴۳| تاریخ = ۲۸ آذر ۱۳۹۲ | صفحه =۸ | فرمت = PDF| پیوند = http://qudsonline.ir/PDF/7443/08.pdf | پیوند بایگانی = http://web.archive.org/web/20140318184244/http://qudsonline.ir/PDF/7443/08.pdf| دوره=سال بیست و هفتم|تاریخ بایگانی=۱۸ مارس ۲۰۱۴|ref=قدس}}
* {{یادکرد روزنامه| نام خانوادگی =شاملو | نام = علی| نام خانوادگی۲ =تندگویان (مصاحبه‌شونده)| نام۲ = فاطمه| عنوان =عراقی‌ها دنبال معاوضه تندگویان بودند: گفتگو با خواهر شهید تندگویان در سالگرد رجعت پیکرش| روزنامه= [[روزنامه شرق]] |تاریخ=۲۸ آذر ۱۳۹۲ | شماره =۱۹۱۰ | صفحه = ۶ | پیوند =http://www.magiran.com/ppdf/nppdf/2387/p0238719100061.pdf | فرمت = PDF |ref=شرق}}
* {{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = هاشمی رفسنجانی| نام = اکبر |پیوند نویسنده=هاشمی رفسنجانی| نام ویراستار =عماد | نام خانوادگی ویراستار = هاشمی | عنوان = اعتدال و پیروزی: کارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی سال ۱۳۶۹| سال = ۱۳۹۲| شابک = 9789647193337 |ناشر=معارف انقلاب|مکان=تهران}}
* {{یادکرد کتاب |کتاب = پایی که جا ماند |نام خانوادگی = حسینی‌پور| نام = سید ناصر |فصل = فصل سوم| ناشر = [[انتشارات سوره مهر]]|مکان=تهران| سال = ۱۳۹۲ |شابک  = 9783611752247}}
* {{یادکرد وب | نام خانوادگی = جودوی | نام = حسین | نام خانوادگی۲ = برهان اشکوری (مصاحبه‌شونده)| نام۲ = بتول |نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8709170520|عنوان=به بهانه سالگرد رجعت پیکر پاک شهید تندگویان به کشور: ناگفته‌هایی از شهید تندگویان به روایت همسرش| ناشر = [[خبرگزاری فارس]] |تاریخ =۳۰ آذر ۱۳۸۷ |تاریخ بازبینی=۲۹ اسفند ۱۳۹۲|ref=فارس}}
* {{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی = جعفریان| نام = گلستان | عنوان =زنده‌باد زاپاتا؛ زنده‌باد تندگویان | ژورنال = ماهنامه امتداد | شماره =۳۲ | تاریخ = شهریور ۱۳۸۷| صفحه =۱۹–۱۸| پیوند =http://www.emtedadmags.com/article.asp?Art=574|ref=جعفریان}}
* {{یادکرد ژورنال | عنوان = مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، دورهٔ اول، جلسهٔ ۵۲: صورت مشروح مذاکرات جلسه علنی روز پنجشنبه سوم مهرماه ۱۳۵۹ هجری شمسی| ژورنال = [[روزنامه رسمی|روزنامهٔ رسمی]]| شماره =۱۱۳۹۵ | ناشر = | تاریخ = ۳ مهر ۱۳۵۹| صفحه = ۳۰–۱۷| فصل= بحث پیرامون دو نفر اعضای کابینه (آقای مهندس تندگویان و آقای مهندس خیر) و رأی اعتماد به ایشان| نام خانوادگی ویراستار = ادارهٔ کل تندنویسی مجلس شورای اسلامی| گفتاورد =قابل دسترسی آنلاین در [[کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی]]:{{رچ}} http://archive.ical.ir/files/debate/ip/01/01-052.pdf {{رچ}}|ref=مجلس}}
* {{یادکرد وب|نشانی= http://www.ibna.ir/vdcefo8w.jh8exi9bbj.txt|عنوان=کتابشناسی شهید محمدجواد تندگویان| ناشر = خبرگزاری کتاب ایران|تاریخ =۶ شهریور ۱۳۸۷|تاریخ بازبینی=۹ فروردین ۱۳۹۳|ref=کتابشناسی}}
}}
== پیوندهای بیرونی ==
{{ویکی‌انبار-رده|Mohammad-Javad Tondguyan}}
* [http://film.tebyan.net/film/40240 مستند تلویزیونی زندگینامه محمدجواد تندگویان] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140320053051/http://film.tebyan.net/film/40240 |date=۲۰ مارس ۲۰۱۴}} در [[وبگاه تبیان]]
* [http://film.tebyan.net/film/39459 فیلم مراسم معارفه به عنوان وزیر نفت در مجلس توسط رجایی] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140319233719/http://film.tebyan.net/film/39459 |date=۱۹ مارس ۲۰۱۴}} در [[وبگاه تبیان]]
* [http://www.aviny.com/clip/defae_moghadas/shohada/Tondgooyan/Tond-Gooyan.aspx فیلم‌های مرتبط با محمدجواد تندگویان در سایت آوینی]
* [http://www.radiobook.ir/GenreDetail?pWFID=801338 کتاب صوتی ''مسافر عشق'': زندگینامه محمدجواد تندگویان]
{{جعبه آغازی}}
{{S-off}}
{{جعبه توالی|قبل=[[علی‌اکبر معین‌فر]]|عنوان=[[وزیر نفت (ایران)|وزیر نفت]]|سال‌ها=۱۳۵۹|بعد=[[سید حسن سادات]] <small>سرپرست</small>}}
{{جعبه پایانی}}
{{وزیران نفت ایران}}
{{کابینه رجایی}}
<nowiki>
{{ترتیب‌پیش‌فرض:تندگویان، محمدجواد}}
[[رده:اسیران جنگی اهل ایران]]
[[رده:اسیران جنگی جنگ ایران و عراق]]
[[رده:افراد شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب]]
[[رده:افراد شرکت ملی نفت ایران]]
[[رده:انقلابیون اهل ایران]]
[[رده:اهالی تهران]]
[[رده:خاک‌سپاری‌ها در قطعه ۲۴ بهشت زهرا]]
[[رده:دانش‌آموختگان دانشگاه صنعت نفت]]
[[رده:دانش‌آموختگان مرکز مطالعات مدیریت ایران]]
[[رده:درگذشتگان ۱۹۹۱ (میلادی)]]
[[رده:زادگان ۱۳۲۹]]
[[رده:زادگان ۱۹۳۸ (میلادی)]]
[[رده:زادگان ۱۹۵۰ (میلادی)]]
[[رده:زندانیان کمیته مشترک ضدخرابکاری]]
[[رده:سیاستمداران سده ۲۰ (میلادی) اهل ایران]]
[[رده:شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب]]
[[رده:شرکت ملی نفت ایران]]
[[رده:فعالان دانشجویی اهل ایران]]
[[رده:فعالان سیاسی اهل ایران]]
[[رده:قربانیان شکنجه اهل ایران]]
[[رده:مدیران صنعتی اهل ایران]]
[[رده:مسافرکش‌ها]]
[[رده:مهندسان سده ۲۰ (میلادی) اهل ایران]]
[[رده:مهندسان نفت اهل ایران]]
[[رده:مهندسان نفت]]
[[رده:وزیران دولت اول (محمدعلی رجایی)]]
[[رده:وزیران نفت (ایران)]]
</nowiki>

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۰۴:۰۲

برگرفته از «https://www.islamical.org/w/index.php?title=کاربر:Seyed_Ehsan/صفحه_تمرین&oldid=83854»