فهرست خلفای عباسی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
(مقاله جدید) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۶ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
| ended = ۱۵۱۷ میلادی/۹۲۳ قمری | | ended = ۱۵۱۷ میلادی/۹۲۳ قمری | ||
}} | }} | ||
''' | '''خلفای عباسی''' ({{Lang-ar|اَلْخِلَافَةُ ٱلْعَبَّاسِیَّةُ}}) فرمانروایان سومین [[خلافت]]، به عنوان جانشینان [[محمد]]، پیامبر اسلام، بودند. خاندان عباسی از نسل عموی محمد، [[عباس بن عبدالمطلب]]، بودند و بر این اساس «عباسیان» نامیده می‌شوند.{{sfn|Hoiberg|2010|p=۱۰}} | ||
حاکمان خاندان عباسی پس از آن که توانستند طی [[جنبش سیاه‌جامگان]] در سال ۷۵۰ میلادی (۱۳۲ ه. ق)، موجب اضمحلال [[خلافت امویان]] شوند، قادر به فرمانروایی اکثر [[فتوحات مسلمان]] شدند. نخستین مرکز خلافت عباسی در ابتدای امر شهر [[کوفه]] بود ولی سپس در ۷۶۲ میلادی، [[منصور عباسی]] شهر [[بغداد]] را در جوار پایتخت سابق ساسانیان، تیسفون، بنا نهاد. با روی کار آمدن خلفای عباسی، دستگاه خلافت برای کنترل بر قلمرو وسیع خود و ورود چشم‌گیر [[موالی|مسلمانان غیر عرب]] به [[امت]] متکی به دیوانسالاران ایرانی شد. رسوم ایرانی به شکلی گسترده توسط طبقهٔ حاکم پذیرفته شد و موجب حمایت از هنرمندان و دانشمندان گردید.<ref>{{cite book|last1=Canfield|first1=Robert L.|title=Turko-Persia in Historical Perspective|date=2002|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-52291-5|page=5}}</ref> | |||
بغداد در این دوره، که به نام [[عصر طلایی اسلام]] شناخته می‌شود، به مرکزی برای علوم، فرهنگ، فلسفه و ابداعات بدل گشت.{{مدرک}} | |||
== خلفای | علی‌رغم مشارکت‌های ابتدایی، خلفا در اواخر قرن هشتم میلادی هر دو گروه موالی<ref>{{Cite web|title = ABŪ MOSLEM ḴORĀSĀNĪ – Encyclopaedia Iranica|url = http://www.iranicaonline.org/articles/abu-moslem-abd-al-rahman-b|website = www.iranicaonline.org|accessdate = 20 November 2015|archive-url = https://web.archive.org/web/20151122132055/http://www.iranicaonline.org/articles/abu-moslem-abd-al-rahman-b|archive-date = 22 November 2015|url-status = live|df = dmy-all}}</ref> و دیوانسالاران ایرانی را وانهادند.<ref>{{Cite book|title = The History of Government from the Earliest Times: Volume II: The Intermediate Ages p.720|url = https://books.google.com/?id=AhEab85xHAMC|publisher = OUP Oxford|date = 1 January 1999|isbn = 978-0-19-820790-0|first = S. E.|last = Finer}}</ref> | ||
خلافت وادار شد نواحی [[اندلس (اسلامی)|اندلس]] (اسپانیای امروزی) را در ۷۵۶ به [[امارت قرطبه|امویان]]، [[مغرب عربی|مغرب]] را در ۷۸۸ به [[ادریسیان]]، افریقیه و جنوب ایتالیا را در ۸۰۰ به [[اغلبیان]]، و در حدود ۸۷۰ [[خراسان بزرگ|خراسان]] و فرارود را به سامانیان و پارس را به [[صفاریان]]، و همچنین در ۹۶۹ میلادی مصر را به خلافت [[اسماعیلیه|شیعیان اسماعیلی]] به نام [[خلافت فاطمی|فاطمیان]] واگذار کند.{{مدرک}} | |||
پایان حکومت عباسیان در [[بغداد]] در سنهٔ ۱۲۵۸ میلادی بدست [[هولاکوخان|هلاکوخان مغول]] رغم خورد. بازماندگان آل عباس به [[قاهره]] رفتند و در سال ۱۲۶۱ میلادی حکومت را دوباره در قاهره برپا کردند ولی در این دوره خلیفه تنها نمادی از اتحاد امت اسلامی و مردم و مذهب بود و حکومت در دست [[سلطنت مملوک (مصر)|مملوکان مصر]] قرار داشت. ادامه خلافت عباسی وجود داشت تا سال ۱۵۱۹ میلادی، زمانی که ارتش دولت عثمانی [[شام (سرزمین)|شام]] و [[مصر]] را فتح کرد و [[سلیم یکم]] [[امپراتوری عثمانی|عثمانی]] خود را خلیفه نامیده و شهر [[استانبول|قسطنطنیه]] را مرکز خلافت قرار داد.{{مدرک}} | |||
''(توسط قلمروهای مسلمان از حاکمیت امویان در [[شبه‌جزیره ایبری]] و حاکمیت فاطمیان و موحدون در شمال آفریقا پذیرفته نشده‌است).''<ref>, [https://archive.org/stream/mohammedandynas00lanegoog#page/n48/mode/1up pp. 12–13]</ref><ref>, [https://books.google.com/books?id=mKpz_2CkoWEC&pg=PA6 pp. 6–7]</ref> | |||
در طی دوران بعدی فرمانروایی عباسیان، حاکمان مسلمان از عناوین دیگر مانند [[سلطان]] استفاده می‌کردند. | |||
پس از [[سقوط بغداد]] در جریان [[حمله مغول به ایران|حمله مغول]]، ابتدا أبو العباس «الحاکم» أحمد بن الحسن در ۱۲۶۱ میلادی، مقر خلافت را به شهر حلب در شام منتقل کرد. پس از او دیگر خلفای عباسی تحت سیطرهٔ مملوکان مصر، در شهر [[قاهره]]، مقام خلافت را نگهداشتند.<ref>[[#Bos04|Bosworth 2004]], [https://books.google.com/books?id=mKpz_2CkoWEC&pg=PA7 p. 7]</ref><ref>[[#Hou93|Houtsma & Wensinck 1993]], [https://books.google.com/books?id=s5tMi-uGlfwC&pg=PA3 p. 3]</ref><ref>العباسیون/بنو العباس فی القاهرة ([https://archive.today/20150417210843/http://www.hukam.net/family.php?fam=79 بایگانی منبع])</ref> عباسیان قاهره تا حد بسیاری خلفای تشریفاتی تحت سرپرستی (و پشتیبانی) [[سلطنت مملوک (مصر)|سلطنت مملوک]] که پس از سقوط [[ایوبیان|دودمان ایوبی]] در مصر ایجاد شدند بودند.<ref>, [https://books.google.com/books?id=mKpz_2CkoWEC&pg=PA7 p. 7]</ref><ref>[, [https://books.google.com/books?id=s5tMi-uGlfwC&pg=PA3 p. 3]</ref> | |||
== فهرست خلفا == | |||
<ref>[[#Lan04|Lane-Poole 2004]], [https://archive.org/stream/mohammedandynas00lanegoog#page/n48/mode/1up pp. 12–15]</ref><ref>[[#Bos04|Bosworth 2004]], [https://books.google.com/books?id=mKpz_2CkoWEC&pg=PA6 pp. 6–7]</ref><ref>العباسیون/بنو العباس فی بغداد-تاریخ الحکام والسلالات. [https://archive.today/20150417210718/http://www.hukam.net/family.php?fam=78 بایگانی منبع].</ref> | <ref>[[#Lan04|Lane-Poole 2004]], [https://archive.org/stream/mohammedandynas00lanegoog#page/n48/mode/1up pp. 12–15]</ref><ref>[[#Bos04|Bosworth 2004]], [https://books.google.com/books?id=mKpz_2CkoWEC&pg=PA6 pp. 6–7]</ref><ref>العباسیون/بنو العباس فی بغداد-تاریخ الحکام والسلالات. [https://archive.today/20150417210718/http://www.hukam.net/family.php?fam=78 بایگانی منبع].</ref> | ||
{| class="wikitable" style="margin | {| class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto" | ||
|- | |- | ||
! colspan="2" scope="col" style="background-color: #f7a5ba" |شمار | |||
< | ! rowspan="2" width="5%" scope="col" style="background-color: #f7a5ba" |خوش‌نویسی | ||
! rowspan="2" width="12%" scope="col" style="background-color: #f7a5ba" |نام<hr>(حیات) | |||
! colspan="3" scope="col" style="background-color: #f7a5ba" | دوران حکومت | |||
! rowspan="2" width="55%" scope="col" style="background-color: #f7a5ba" |توضیحات | |||
! rowspan="2" width="5%" scope="col" style="background-color: #f7a5ba" |سکه | |||
! rowspan="2" width="1%" scope="col" style="background-color: #f7a5ba" |{{کوته‌نوشت|م|منبع}} | |||
|- | |- | ||
| | ! width="1%" scope="col" style="background-color: #f7a5ba" |جامع | ||
! width="1%" scope="col" style="background-color: #f7a5ba" |اموی | |||
! width="5%" scope="col" style="background-color: #f7a5ba" |آغاز | |||
! width="5%" scope="col" style="background-color: #f7a5ba" |پایان | |||
! width="7%" scope="col" style="background-color: #f7a5ba" |دوام | |||
|- | |||
|۲۰ | |||
( | |۱ | ||
|[[پرونده:Muʿāwiya ibn Abī Sufyān.svg|150x150پیکسل]] | |||
|'''[[سفاح عباسی|سفاح]]'''<hr>(۷۲۱ - ۷۵۴ م) | |||
|۷۵۰ | |||
|۷۵۴ | |||
| | |||
| | | | ||
* فرزند محمد بن علی بن عبدالله بن [[عباس بن عبدالمطلب|العباس بن عبد المطلب]] و رَیْطة | * [[سفاح|سفاح، أبو العباس، المرتضی، القائم]] | ||
* فرزند محمد بن علی بن عبدالله بن [[عباس بن عبدالمطلب|العباس بن عبد المطلب]] و [[ریطه بنت عبیدالله حارثی|رَیْطة بنت عبید الله الحارثی]]. | |||
* تا زمان مرگ حکومت کرد. | * تا زمان مرگ حکومت کرد. | ||
* در [[نبرد زاب]] بر امویان غلبه کرد.<ref> Kennedy, H. (2004). The prophet and the age of the caliphates. 2nd ed.</ref> | * در [[نبرد زاب]] بر امویان غلبه کرد.<ref> Kennedy, H. (2004). The prophet and the age of the caliphates. 2nd ed.</ref> | ||
**از نوادگان [[عباس بن عبدالمطلب]] (از عموهای [[محمد|محمد بن عبدالله]])***محمد بن علی بن عبدالله | |||
***ریطه بنت عبیدالله حارثیه | |||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۲ | |۲۱ | ||
| | |۲ | ||
| | | | ||
|'''[[منصور عباسی|منصور]]'''<hr>(۷۱۴ - ۷۷۵ م) | |||
|۷۵۴ | |||
| | |۷۷۵ | ||
| | |||
| | | | ||
* [[منصور عباسی|أبو جعفر المنصور]] | |||
* فرزند محمد بن علی بن عبدالله بن [[عباس بن عبدالمطلب|العباس بن عبد المطلب]] و سلامة بربری. | * فرزند محمد بن علی بن عبدالله بن [[عباس بن عبدالمطلب|العباس بن عبد المطلب]] و سلامة بربری. | ||
* بنیان [[بغداد]] را آغاز کرد و این شهر را مرکز حکومتش قرار داد.<ref>Chase F Robinson, March 2011. page 270</ref> | * بنیان [[بغداد]] را آغاز کرد و این شهر را مرکز حکومتش قرار داد.<ref>Chase F Robinson, March 2011. page 270</ref> | ||
* تا زمان مرگ حکومت کرد. | * تا زمان مرگ حکومت کرد. | ||
**به‌خاطر قتل [[جعفر صادق]] (ششمین امام شیعه و نوادهٔ [[محمد|محمد بن عبدالله]] از طرف دخترش [[فاطمه زهرا]]) از او به بدی یاد می‌شود<ref>{{cite book|last1=Al-Mudaffar|first1=Sheikh Muhammad Al-Hussein|title=Imam Jafar Sadiq|page=291}}</ref> | |||
***محمد بن علی بن عبدالله | |||
***سلمه بربریه | |||
|[[پرونده:Abbasid Dinar - Al Mansur - 140 AH (758 AD).jpg|100x100پیکسل]] | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۳ | |۲۲ | ||
| | |۳ | ||
| | | | ||
|'''[[مهدی عباسی|مهدی]]'''<hr>(۷۴۵ - ۷۸۵ م) | |||
|۷۷۵ | |||
| | |۷۸۶ | ||
| | |||
| | | | ||
* [[مهدی (خلیفه)|أبو عبدالله، المهدی]] | |||
* فرزند أبو جعفر المنصور و أروی بنت منصور الحمیری. | * فرزند أبو جعفر المنصور و أروی بنت منصور الحمیری. | ||
* تا زمان مرگ حکومت کرد. | * تا زمان مرگ حکومت کرد. | ||
**پدرش نامش را مهدی نهاد برای این که توجه‌ها از سمت مردم از علویان به عباسیان چرخانده شود<ref>{{Cite book|title=al-Sunan, II|last=ibn Maja|first=|publisher=|year=1368|isbn=|location=|pages=}}</ref> | |||
*** منصور | |||
|[[پرونده:Arab-Sasanian coin of the Tabaristan type issued under Caliph al-Mahdi.jpg|100x100پیکسل]] | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۴ | |۲۳ | ||
| | |۴ | ||
| | | | ||
|'''[[هادی عباسی|هادی]]'''<hr>(۷۶۴ - ۷۸۶ م) | |||
| | |۷۸۶ | ||
|۷۸۷ | |||
| | |||
| | | | ||
* [[هادی (خلیفه)|أبو محمد، الهادی]] | |||
* فرزند محمد بن عبدالله و خیزران. | * فرزند محمد بن عبدالله و خیزران. | ||
* تا زمان مرگ حکومت کرد. | * تا زمان مرگ حکومت کرد. | ||
** [[مهدی (خلیفه)|مهدی]] | |||
**[[الخیزران|خیزران بنت عطاء]] | |||
|[[پرونده:Dirhem of Al-Hadi, AH 170.jpg|100x100پیکسل]] | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۵ | |۲۴ | ||
|[[ | |۵ | ||
| | | | ||
|'''[[هارون الرشید|هارون]]'''<hr>(۷۶۴ - ۸۰۹ م) | |||
|۷۸۷ | |||
|۸۰۹ | |||
| | |||
| | | | ||
* [[هارون الرشید|الرشید، أبو موسی، أبو جعفر]] | |||
* فرزند محمد بن عبدالله و خیزران. | * فرزند محمد بن عبدالله و خیزران. | ||
* تا زمان مرگ حکومت کرد. | * تا زمان مرگ حکومت کرد. | ||
**[[مهدی (خلیفه)|مهدی]] | |||
**[[الخیزران|خیزران بنت عطاء]] | |||
|[[پرونده:Gold dinar of Harun al-Rashid, AH 170-193.jpg|100x100پیکسل]] | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۶ | |۲۵ | ||
|۶ | |||
| | |||
|'''[[امین عباسی|امین]]'''<hr>(۷۸۷ - ۸۱۳ م) | |||
|۸۰۹ | |||
|۸۱۴ | |||
| | | | ||
| | | | ||
* [[امین (خلیفه)|الأمین، أبو عبدالله]] | |||
* فرزند [[هارون الرشید]] و زبیدة بنت جعفر. | * فرزند [[هارون الرشید]] و زبیدة بنت جعفر. | ||
* در جنگ با برادرش مأمون شکست خورد و کشته شد. | * در جنگ با برادرش مأمون شکست خورد و کشته شد. | ||
**[[هارون الرشید|هارون‌الرشید]] | |||
** [[زبیده بنت جعفر]]، نوهٔ [[منصور (خلیفه)|منصور]] | |||
|[[پرونده:Abbasid Dinar - Al Amin - 195 AH (811 AD).jpg|100x100پیکسل]] | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۷ | |۲۶ | ||
|[[ | |۷ | ||
| | | | ||
|'''[[مأمون]]'''<hr>(۷۸۶ - ۸۳۳ م) | |||
|۸۱۴ | |||
|۸۳۳ | |||
| | |||
| | | | ||
* [[مأمون|المأمون، أبو العباس]] | |||
* فرزند [[هارون الرشید]] و مراجل. | * فرزند [[هارون الرشید]] و مراجل. | ||
* تا زمان مرگ حکومت کرد. | * تا زمان مرگ حکومت کرد. | ||
**[[هارون الرشید|هارون‌الرشید]] | |||
**مراجل | |||
|[[پرونده:Coin of the Abbasid Caliph al-Ma'mun.jpg|100x100پیکسل]] | |||
| | |||
|- | |- | ||
|۲۷ | |||
|۸ | |||
| | | | ||
|'''[[معتصم]]'''<hr>(۷۹۶ - ۸۴۲ م) | |||
|۸۳۳ | |||
|۸۴۲ | |||
| | | | ||
| | | | ||
* [[معتصم|المعتصم، أبو إسحاق]] | |||
* فرزند [[هارون الرشید]] و ماردة. | * فرزند [[هارون الرشید]] و ماردة. | ||
* معتصم دارالحکومه را به شهر [[سامرا]] منتقل کرد. | * معتصم دارالحکومه را به شهر [[سامرا]] منتقل کرد. | ||
* تا زمان مرگ حکومت کرد. | * تا زمان مرگ حکومت کرد. | ||
**[[هارون الرشید|هارون‌الرشید]] | |||
**مارده | |||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۹ | |۲۸ | ||
|۹ | |||
| | |||
|'''[[واثق]]'''<hr>(۸۱۱ - ۸۴۷ م) | |||
|۸۴۲ | |||
|۸۴۷ | |||
| | | | ||
| | | | ||
* [[واثق|الواثق بالله، أبو جعفر]] | |||
* فرزند [[معتصم|المعتصم بالله]] و قراطیس. | * فرزند [[معتصم|المعتصم بالله]] و قراطیس. | ||
* تا زمان مرگ حکومت کرد. | * تا زمان مرگ حکومت کرد. | ||
**[[معتصم]] | |||
**قراطیس | |||
|[[پرونده:Dinar of al-Wathiq, AH 227-232.jpg|100x100پیکسل]] | |||
| | |||
|- | |- | ||
| | |۲۹ | ||
|۱۰ | |||
| | |||
| | |'''[[متوکل]]'''<hr>(۸۲۲ - ۸۶۱ م) | ||
| | |۸۴۷ | ||
| | |۸۶۲ | ||
| | |||
| | | | ||
* فرزند [[معتصم|المعتصم بالله]] و شجاع. | * فرزند [[معتصم|المعتصم بالله]] و شجاع. | ||
* تا زمان مرگ حکومت کرد و نهایتاً به قتل رسید. | * تا زمان مرگ حکومت کرد و نهایتاً به قتل رسید. | ||
**[[معتصم]] | |||
**شجاع | |||
|[[پرونده:Dinar of Al-Mutawakkil, AH 232-247.jpg|100x100پیکسل]] | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۱۱ | |۳۰ | ||
|[[ | |۱۱ | ||
| | | | ||
|'''[[منتصر]]'''<hr>(۸۳۷ - ۸۶۲ م) | |||
|۸۶۲ | |||
|۸۶۲ | |||
| | |||
| | | | ||
* فرزند [[متوکل]] و زنی حبشی. | * فرزند [[متوکل]] و زنی حبشی. | ||
* از عصر منتصر سربازان ترک‌تبار بر خلافت مسلط شدند. | * از عصر منتصر سربازان ترک‌تبار بر خلافت مسلط شدند. | ||
* تا زمان مرگ حکومت کرد و نهایتاً به قتل رسید. | * تا زمان مرگ حکومت کرد و نهایتاً به قتل رسید. | ||
**[[متوکل]] | |||
|[[پرونده:Dirhem of al-Muntasir, AH 247-248.jpg|100x100پیکسل]] | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۱۲ | |۳۱ | ||
|[[ | |۱۲ | ||
| | | | ||
|'''[[مستعین]]'''<hr>(۸۳۶ - ۸۶۶ م) | |||
|۸۶۲ | |||
|۸۶۶ | |||
| | |||
| | | | ||
* فرزند [[معتصم|المعتصم بالله]] و مخارق | * فرزند [[معتصم|المعتصم بالله]] و مخارق | ||
* در ۴ محرم ۲۵۲ ه.ق خلع شد. | * در ۴ محرم ۲۵۲ ه.ق خلع شد. | ||
**محمد پسر [[معتصم]] | |||
|[[پرونده:Dinar of Al-Musta'in, AH 248-252.jpg|100x100پیکسل]] | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۱۳ | |۳۲ | ||
|[[ | |۱۳ | ||
| | | | ||
|'''[[معتز]]'''<hr>(۸۴۷ - ۸۶۹ م) | |||
|۸۶۶ | |||
|۸۶۹ | |||
| | |||
| | | | ||
* فرزند [[متوکل]] و قبیحة. | * فرزند [[متوکل]] و قبیحة. | ||
* توسط ترکان خلع شده و سپس به قتل رسید. | * توسط ترکان خلع شده و سپس به قتل رسید. | ||
**[[متوکل]] | |||
**[[قبیحه]] | |||
|[[پرونده:Dinar of al-Mu'tazz, AH 253.jpg|100x100پیکسل]] | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۱۴ | |۳۳ | ||
|[[ | |۱۴ | ||
| | | | ||
|'''[[مهتدی]]'''<hr>(۱۰۰ - ۸۷۰ م) | |||
|۸۶۹ | |||
|۸۷۰ | |||
| | |||
| | | | ||
* فرزند ال[[واثق]] و وردة. | * فرزند ال[[واثق]] و وردة. | ||
* قتل در ماه رجب ۲۵۶ ه.ق | * قتل در ماه رجب ۲۵۶ ه.ق | ||
**[[واثق]] | |||
**هم‌بالین یونانی | |||
|[[پرونده:Dirham of al-Muhtadi, AH 255-256.jpg|100x100پیکسل]] | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۱۵ | |۳۴ | ||
| | |۱۵ | ||
| | | | ||
|'''[[معتمد عباسی|معتمد]]'''<hr>(۸۴۲ - ۸۹۲ م) | |||
|۸۷۰ | |||
| | |۸۹۲ | ||
| | |||
| | | | ||
* فرزند [[متوکل]] و فتیان. | * فرزند [[متوکل]] و فتیان. | ||
* معتمد دارالحکومه را از سامرا به بغداد بازگرداند و از سلطهٔ غلامان ترک کاست. | * معتمد دارالحکومه را از سامرا به بغداد بازگرداند و از سلطهٔ غلامان ترک کاست. | ||
* تا زمان مرگش حکومت کرد. | * تا زمان مرگش حکومت کرد. | ||
|[[پرونده:Dinar of al-Mu'tamid, AH 271.jpg|100x100پیکسل]] | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۱۶ | |۳۵ | ||
| | |۱۶ | ||
| | | | ||
|'''[[معتضد]]'''<hr>(۸۵۴ - ۹۰۲ م) | |||
|۸۹۲ | |||
| | |۹۰۲ | ||
| | |||
| | | | ||
* فرزند طلحة الموفق و صواب. | * فرزند طلحة الموفق و صواب. | ||
* تا زمان مرگش حکومت کرد. | * تا زمان مرگش حکومت کرد. | ||
**[[موفق بالله|موفق]]، نایب‌السلطنهٔ خلفای عباسی | |||
**ضرار | |||
|[[پرونده:Dinar of al-Mu'tadid, AH 285.jpg|100x100پیکسل]] | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۱۷ | |۳۶ | ||
|[[ | |۱۷ | ||
| | | | ||
|'''[[مکتفی]]'''<hr>(۸۷۷ - ۹۰۸ م) | |||
|۹۰۲ | |||
|۹۰۸ | |||
| | |||
| | | | ||
* فرزند احمد | * فرزند احمد [[معتضد]] و جیجک. | ||
* تا زمان مرگش حکومت کرد. | * تا زمان مرگش حکومت کرد. | ||
**[[معتضد]] | |||
|[[پرونده:Dinar of al-Muktafi, AH 292.jpg|100x100پیکسل]] | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۱۸(۱) | |۳۷ | ||
|[[ | |۱۸(۱) | ||
| | | | ||
|'''[[مقتدر عباسی|مقتدر]]'''<hr>(۸۹۵ - ۹۳۲ م) | |||
|۹۰۸ | |||
|۹۲۹ | |||
| | |||
| | | | ||
* فرزند | * فرزند معتضد و غریب. | ||
* این دوره نخست خلافتش بود. | * این دوره نخست خلافتش بود. | ||
* پس از او عبدالله بن المعتز بالله فقط یک روز خلافت کرد. | * پس از او عبدالله بن المعتز بالله فقط یک روز خلافت کرد. | ||
**[[معتضد]] | |||
**[[شغب]] | |||
|[[پرونده:Dinar of al-Muqtadir with Abu'l-Abbas and Amid al-Dawla.jpg|100x100پیکسل]] | |||
| | |||
|- | |- | ||
|۳۸ | |||
|۱۹(۱) | |||
| | | | ||
|'''[[قاهر]]'''<hr>(۸۹۹ - ۹۵۰ م) | |||
|۹۲۹ | |||
|۹۲۹ | |||
| | | | ||
| | | | ||
* | * فرزند [[معتضد]] و فتنة. | ||
* برای نخستین بار تنها چند روز به خلافت نشست. | |||
**[[معتضد]] | |||
|[[پرونده:Gold dinar of al-Qahir, AH 320-322.jpg|100x100پیکسل]] | |||
| | |||
|- | |- | ||
| | |(۳۷) | ||
| | |۱۸(۲) | ||
| | | | ||
|'''[[مقتدر عباسی|مقتدر]]'''<hr>(۸۹۵ - ۹۳۲ م) | |||
|۹۲۹ | |||
|۹۳۲ | |||
| | |||
| | | | ||
| | | | ||
* برای سومین دوره به خلافت بازگشت | * برای سومین دوره به خلافت بازگشت | ||
* قتل در سال ۳۲۰ هجری. | * قتل در سال ۳۲۰ هجری. | ||
**[[معتضد]] | |||
|[[پرونده:Dinar of al-Muqtadir with Abu'l-Abbas and Amid al-Dawla.jpg|100x100پیکسل]] | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۱۹(۲) | |(۳۸) | ||
| | |۱۹(۲) | ||
| | | | ||
|'''[[قاهر]]'''<hr>(۸۹۹ - ۹۵۰ م) | |||
|۹۳۲ | |||
| | |۹۳۴ | ||
| | |||
| | | | ||
* فرزند أحمد المعتضد بالله و فتنة. | * فرزند أحمد المعتضد بالله و فتنة. | ||
* بین ۳۲۲ تا ۳۳۳ حبس بود. مرگ در ۳۳۹. | * بین ۳۲۲ تا ۳۳۳ حبس بود. مرگ در ۳۳۹. | ||
**[[معتضد]] | |||
|[[پرونده:Gold dinar of al-Qahir, AH 320-322.jpg|100x100پیکسل]] | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۲۰ | |۳۹ | ||
|[[ | |۲۰ | ||
| | | | ||
|'''[[راضی عباسی|راضی]]'''<hr>(۹۰۹ - ۹۴۰ م) | |||
|۹۳۴ | |||
|۹۴۰ | |||
| | |||
| | | | ||
* فرزند [[مقتدر]] و ظلوم. | * فرزند [[مقتدر]] و ظلوم. | ||
* تا زمان مرگش حکومت کرد. | * تا زمان مرگش حکومت کرد. | ||
|[[پرونده:Gold dinar of al-Radi, 323 AH.jpg|100x100پیکسل]] | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۲۱ | |۴۰ | ||
| | |۲۱ | ||
| | | | ||
|'''[[متقی]]'''<hr>(۹۰۸ - ۹۶۸ م) | |||
|۹۴۰ | |||
| | |۹۴۴ | ||
| | |||
| | | | ||
* فرزند [[مقتدر]] و خلوب. | * فرزند [[مقتدر]] و خلوب. | ||
* پس از خلع شذن، در ۲۵ سالگی، در سال ۳۵۷ ه.ق محبوس شد. | * پس از خلع شذن، در ۲۵ سالگی، در سال ۳۵۷ ه.ق محبوس شد. | ||
|[[پرونده:Dirham of al-Muttaqi.jpg|100x100پیکسل]] | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۲۲ | |۴۱ | ||
|۲۲ | |||
| | |||
|'''[[مستکفی]]'''<hr>(۹۰۵ - ۹۴۹ م) | |||
|۹۴۴ | |||
|۹۴۶ | |||
| | | | ||
| | | | ||
* فرزند [[مکتفی]] و دختر أملح الناس. | * فرزند [[مکتفی]] و دختر أملح الناس. | ||
* [[احمد بویه]] وی را نصب و عزل کرد و در ۳۳۸ هجری به زندان فرستاد. | * [[احمد بویه]] وی را نصب و عزل کرد و در ۳۳۸ هجری به زندان فرستاد. | ||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۲۳ | |۴۲ | ||
|۲۳ | |||
| | |||
|'''[[مطیع عباسی|مطیع]]'''<hr>(۹۱۴ - ۹۷۴ م) | |||
|۹۴۶ | |||
|۹۷۴ | |||
| | | | ||
| | | | ||
* فرزند جعفر المقتدر و شغلة. | * فرزند جعفر المقتدر و شغلة. | ||
* [[آل بویه]] از این دوره بر خلفا تسلط یافتند. | * [[آل بویه|آل‌بویه]] از این دوره بر خلفا تسلط یافتند. | ||
* در سال ۳۶۳ زبانش الکن گشت و در ۳۶۴ وفات یافت. | * در سال ۳۶۳ زبانش الکن گشت و در ۳۶۴ وفات یافت. | ||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۲۴ | |۴۳ | ||
|۲۴ | |||
| | |||
|'''[[طائع]]'''<hr>(۹۳۲ - ۱۰۰۳ م) | |||
|۹۷۴ | |||
|۹۹۱ | |||
| | | | ||
| | | | ||
* فرزند [[مطیع]] و دختر هزار یا عتب. | * فرزند [[مطیع]] و دختر هزار یا عتب. | ||
* [[بهاالدوله دیلمی]] در ۳۸۱ هجری با نامه‌ای خلیفه را عزل کرد. | * [[بهاالدوله دیلمی]] در ۳۸۱ هجری با نامه‌ای خلیفه را عزل کرد. | ||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۲۵ | |۴۴ | ||
| | |۲۵ | ||
| | | | ||
|'''[[قادر عباسی|قادر]]'''<hr>(۹۴۷ - ۱۰۳۱ م) | |||
|۹۹۱ | |||
| | |۱۰۳۱ | ||
| | |||
| | | | ||
* فرزند [[اسحاق بن مقتدر]] و دختر شخصی به نام تمنی. | * فرزند [[اسحاق بن مقتدر]] و دختر شخصی به نام تمنی. | ||
* تا زمان مرگش حکومت کرد. | * تا زمان مرگش حکومت کرد. | ||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| | |۴۵ | ||
|۲۶ | |||
| | | | ||
| | |'''[[قائم عباسی|قائم]]'''<hr>(۱۰۰۱ - ۱۰۷۵ م) | ||
|۱۰۳۱ | |||
|۱۰۷۵ | |||
| | | | ||
| | | | ||
* فرزند [[قادر (خلیفه)|قادر بالله]] و بدر الدجی یا قطر الندی. | * فرزند [[قادر (خلیفه)|قادر بالله]] و بدر الدجی یا قطر الندی. | ||
* ''فتنة البساسیری'': از ۱۰۵۸ تا ۱۰۶۰ اختلافات درونی بالا گرفته و رقابت سختی بر سر خلافت وجود داشت. | * ''فتنة البساسیری'': از ۱۰۵۸ تا ۱۰۶۰ اختلافات درونی بالا گرفته و رقابت سختی بر سر خلافت وجود داشت. | ||
* تا زمان مرگش ۴۵ سال حکومت کرد. | * تا زمان مرگش ۴۵ سال حکومت کرد. | ||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۲۷ | |۴۶ | ||
|۲۷ | |||
| | |||
|'''[[مقتدی عباسی|مقتدی]]'''<hr>(۱۰۵۶ - ۱۰۹۴ م) | |||
|۱۰۷۵ | |||
|۱۰۹۴ | |||
| | | | ||
| | | | ||
* فرزند [[قائم (خلیفه)|قائم]] و أرجوان. | * فرزند [[قائم (خلیفه)|قائم]] و أرجوان. | ||
* تا زمان مرگش حکومت کرد. احتمالاً به قتل رسیده باشد. | * تا زمان مرگش حکومت کرد. احتمالاً به قتل رسیده باشد. | ||
**محمد پسر [[قائم (خلیفه)|قائم]] | |||
**ارجوان (هم‌بالین ارمنی) | |||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۲۸ | |۴۷ | ||
|۲۸ | |||
| | |||
|'''[[مستظهر]]'''<hr>(۱۰۷۸ - ۱۱۱۸ م) | |||
|۱۰۹۴ | |||
|۱۱۱۸ | |||
| | | | ||
| | | | ||
* فرزند عبدالله المقتدی بالله. | * فرزند عبدالله المقتدی بالله. | ||
* تا زمان مرگش حکومت کرد. | * تا زمان مرگش حکومت کرد. | ||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۲۹ | |۴۸ | ||
|۲۹ | |||
| | |||
|'''[[مسترشد]]'''<hr>(۱۰۹۲ - ۱۱۳۵ م) | |||
|۱۱۱۸ | |||
|۱۱۳۵ | |||
| | | | ||
| | | | ||
* فرزند [[مستظهر]]. | * فرزند [[مستظهر]]. | ||
* قتل در سال ۵۲۹ ه.ق و در سن ۴۵ سالگی. | * قتل در سال ۵۲۹ ه.ق و در سن ۴۵ سالگی. | ||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۳۰ | |۴۹ | ||
|۳۰ | |||
| | |||
|'''[[راشد عباسی]]'''<hr>(۱۱۰۹ - ۱۱۳۸ م) | |||
|۱۱۳۵ | |||
|۱۱۳۶ | |||
| | | | ||
| | | | ||
* فرزند [[مسترشد]]. | * فرزند [[مسترشد]]. | ||
* از مقامش خلع و در ۵۳۲ ه.ق در اصفهان کشته شد. | * از مقامش خلع و در ۵۳۲ ه.ق در اصفهان کشته شد. | ||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۳۱ | |۵۰ | ||
|۳۱ | |||
| | |||
|'''[[مقتفی]]'''<hr>(۱۰۹۶ - ۱۱۶۰ م) | |||
|۱۱۳۶ | |||
|۱۱۶۰ | |||
| | | | ||
| | | | ||
* فرزند [[مستظهر]] و حبشیة. | * فرزند [[مستظهر]] و حبشیة. | ||
* تا زمان مرگش حکومت کرد و در آن هنگام ۶۶ سال داشت. | * تا زمان مرگش حکومت کرد و در آن هنگام ۶۶ سال داشت. | ||
|[[پرونده:Dinar of Al-Muqtafi, 905-906.jpg|100x100پیکسل]] | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۳۲ | |۵۱ | ||
|۳۲ | |||
| | |||
|'''[[مستنجد]]'''<hr>(۱۱۲۴ - ۱۱۷۰ م) | |||
|۱۱۶۰ | |||
|۱۱۷۰ | |||
| | | | ||
| | | | ||
* فرزند محمد المقتفی لأمرالله و طاووس. | * فرزند محمد المقتفی لأمرالله و طاووس. | ||
* تا زمان مرگش حکومت کرد. | * تا زمان مرگش حکومت کرد. | ||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۳۳ | |۵۲ | ||
| | |۳۳ | ||
| | | | ||
|'''[[مستضی]]'''<hr>(۱۱۴۲ - ۱۱۸۰ م) | |||
| | |۱۱۷۰ | ||
|۱۱۸۰ | |||
| | |||
| | | | ||
* فرزند [[مستنجد]] و غضة. | * فرزند [[مستنجد]] و غضة. | ||
* در زمان او حکومت عبیدیه در سال ۵۶۷ هجری نابود شد. | * در زمان او حکومت عبیدیه در سال ۵۶۷ هجری نابود شد. | ||
* تا زمان مرگش حکومت کرد. | * تا زمان مرگش حکومت کرد. | ||
|[[پرونده:Turquoise_glass_stamp_of_calif_Mustadi_1170_1180.jpg|80x80پیکسل|درمیان]] | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۳۴ | |۵۳ | ||
| | |۳۴ | ||
| | | | ||
|'''[[ناصر عباسی|ناصر]]'''<hr>(۱۱۵۸ - ۱۲۲۵ م) | |||
|۱۱۸۰ | |||
| | |۱۲۲۵ | ||
| | |||
| | | | ||
* فرزند [[مستضی]] و زمرد. | * فرزند [[مستضی]] و زمرد. | ||
* در عهد او [[ایوبیان]] ظهور یافتند و در سال ۵۸۳ [[صلاح‌الدین ایوبی]] قدس را فتح کرد. | * در عهد او [[ایوبیان]] ظهور یافتند و در سال ۵۸۳ [[صلاح‌الدین ایوبی]] قدس را فتح کرد. | ||
* تا زمان مرگش حکومت کرد. ۴۷ سال. | * تا زمان مرگش حکومت کرد. ۴۷ سال. | ||
|[[پرونده:Khwarezmshahs_jital_1200-1220_Taliqan.jpg|80x80پیکسل|درمیان]] | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۳۵ | |۵۴ | ||
|۳۵ | |||
| | |||
|'''[[ظاهر عباسی|ظاهر]]'''<hr>(۱۱۷۶ - ۱۲۲۶ م) | |||
|۱۲۲۵ | |||
|۱۲۲۶ | |||
| | | | ||
| | | | ||
* فرزند احمدالناصرالدین. | * فرزند احمدالناصرالدین. | ||
* تا زمان مرگش حکومت کرد. | * تا زمان مرگش حکومت کرد. | ||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۳۶ | |۵۵ | ||
|۳۶ | |||
| | |||
|'''[[مستنصر عباسی|مستنصر]]'''<hr>(۱۱۹۲ - ۱۲۴۲ م) | |||
|۱۲۲۶ | |||
|۱۲۴۲ | |||
| | | | ||
| | | | ||
* فرزند [[ظاهر (خلیفه)|ظاهر]] و جاریة ترک. | * فرزند [[ظاهر (خلیفه)|ظاهر]] و جاریة ترک. | ||
* تا زمان مرگش حکومت کرد. | * تا زمان مرگش حکومت کرد. | ||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۳۷ | |۵۶ | ||
| | |۳۷ | ||
| | | | ||
|'''[[مستعصم]]'''<hr>(۱۲۱۳ - ۱۲۵۸ م) | |||
|۱۲۴۲ | |||
| | |۱۲۵۸ | ||
| | |||
| | | | ||
* فرزند [[مستنصر]] و هاجر. | * فرزند [[مستنصر]] و هاجر. | ||
* پس از خیانت وزیر او، بن علقمی، مغولان به بغداد نفوذ یافتند. | * پس از خیانت وزیر او، بن علقمی، مغولان به بغداد نفوذ یافتند. | ||
* او در ۲۴ صفر ۶۵۶ هجری به دست مغول‌ها به قتل رسید. | * او در ۲۴ صفر ۶۵۶ هجری به دست مغول‌ها به قتل رسید. | ||
| | |[[پرونده:Dinar Abbasside - al-Musta'sim bi-llah - 641 AH.jpg|100x100پیکسل]] | ||
| | |||
|- | |||
| colspan="10" |قاهره <small>([[۱۲۶۱ (میلادی)|۱۲۶۱]] - [[۱۵۱۷ (میلادی)|۱۵۱۷ میلادی]])/([[۶۵۹ (قمری)|۶۵۹]] - [[۹۲۲ (قمری)|۹۲۲ هجری]])</small> | |||
|- | |||
|۵۷ | |||
|۳۸ | |||
| | |||
|'''[[احمد مستنصر|مستنصر دوم]]'''<hr>(۱۰۰ - ۱۰۰ م) | |||
|۱۲۶۱ | |||
|۱۲۶۲ | |||
| | |||
|[[احمد مستنصر|المستنصر بالله الثانی، أبو القاسم]]<nowiki/>أحمد المستنصر بالله | |||
* توسط سلاطین مملوک در سال ۱۲۶۱ در قاهره، مصر به‌عنوان خلیفه بر تخت نشانده شد | |||
* عنوان مورد دعوی با حاکم یکم نیز بود که توسط فرمانروای حلب بر تخت نشانده شده بود | |||
** [[ظاهر (خلیفه)|ظاهر]] | |||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| | |۵۸ | ||
|۳۹ | |||
| | |||
|'''[[حاکم اول|حاکم یکم]]'''<hr>(۱۰۰ - ۱۰۰ م) | |||
|۱۲۶۲ | |||
|۱۳۰۲ | |||
| | |||
|[[حاکم اول|الحاکم بأمر الله الأول، أبو العباس]]<nowiki/>أحمد الحاکم بأمر الله | |||
* نتیجهٔ [[مسترشد]] | |||
* در سال ۱۲۶۱ توسط حاکم حلب به‌عنوان خلیفه بر تخت نشانده شد | |||
* پس از مرگ مستنصر دوم توسط مملوک مصر هم به رسمیت شناخته شد | |||
** ابوالعلی حسن | |||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| | |۵۹ | ||
| | |۴۰ | ||
| | | | ||
| | |'''[[سلیمان مستکفی|مستکفی یکم]]'''<hr>(۱۰۰ - ۱۰۰ م) | ||
|۱۳۰۲ | |||
|۱۳۴۰ | |||
| | |||
|[[سلیمان مستکفی|المستکفی بالله، أبو الربیع]]<nowiki/>سلیمان المستکفی بالله | |||
* پدر: [[حاکم اول|حاکم یکم]] | |||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| | |۶۰ | ||
| | |۴۱ | ||
| | | | ||
| | |'''[[ابراهیم واثق|واثق یکم]]'''<hr>(۱۰۰ - ۱۰۰ م) | ||
|۱۳۴۰ | |||
|۱۳۴۱ | |||
| | |||
|[[ابراهیم واثق|الواثق بالله الثانی، أبو إسحق]]إبراهیم الواثق بالله | |||
* پدر: محمد پسر [[حاکم اول|حاکم یکم]] | |||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| | |۶۱ | ||
| | |۴۲ | ||
| | | | ||
| | |'''[[حاکم دوم]]'''<hr>(۱۰۰ - ۱۰۰ م) | ||
|۱۳۴۱ | |||
|۱۳۵۲ | |||
| | |||
|[[حاکم اول|الحاکم بأمر الله الثانی، أبو العباس]]<nowiki/>أحمد الحاکم بأمر الله | |||
* پدر: [[سلیمان مستکفی|مستکفی یکم]] | |||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| | |۶۲ | ||
| | |۴۳ | ||
| | | | ||
| | |'''[[معتضد اول|معتضد یکم]]'''<hr>(۱۰۰ - ۱۰۰ م) | ||
|۱۳۵۲ | |||
|۱۳۶۲ | |||
| | |||
|[[معتضد اول|المعتضد بالله الثانی، أبو الفتح، أبو بکر]]<nowiki/>أبو بکر المعتضد بالله | |||
* پدر: [[سلیمان مستکفی|مستکفی یکم]] | |||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| | |۶۳ | ||
| | |۴۴(۱) | ||
| | | | ||
| | |'''[[متوکل اول|متوکل یکم]]'''<hr>(۱۰۰ - ۱۰۰ م) | ||
|۱۳۶۲ | |||
|۱۳۷۷ | |||
| | |||
|[[متوکل اول|المتوکل علی‌الله الأول، أبو عبدالله]]<nowiki/>محمد المتوکل علی‌الله | |||
* پدر: [[معتضد اول|معتضد یکم]] | |||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| | |۶۴ | ||
| | |۴۵(۱) | ||
| | | | ||
| | |'''[[معتصم (قاهره)|مستعصم یکم]]'''<hr>(۱۰۰ - ۱۰۰ م) | ||
|۱۳۷۷ | |||
|۱۳۷۷ | |||
| | |||
|[[معتصم (قاهره)|المستعصم بالله الثانی، أبو یحی]]<nowiki/>زکریا المستعصم بالله | |||
* پدر: [[ابراهیم واثق|واثق یکم]] | |||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۴۴( | |(۶۳) | ||
| | |۴۴(۲) | ||
| | |||
| | |'''[[متوکل اول|متوکل یکم]]'''<hr>(۱۰۰ - ۱۰۰ م) | ||
|۱۳۷۷ | |||
|۱۳۸۳ | |||
| | |||
|[[متوکل اول|المتوکل علی‌الله الأول، أبو عبدالله]]<nowiki/>محمد المتوکل علی‌الله | |||
* پدر: [[معتضد اول|معتضد یکم]] | |||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| | |۶۵ | ||
| | |۴۶ | ||
| | | | ||
| | |'''[[واثق دوم]]'''<hr>(۱۰۰ - ۱۰۰ م) | ||
|۱۳۸۳ | |||
|۱۳۸۶ | |||
| | |||
|[[واثق دوم|الواثق بالله الثالث، أبو حفص]]<nowiki/>عمر الواثق بالله | |||
* پدر: [[ابراهیم واثق|واثق یکم]] | |||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| | |(۶۴) | ||
| | |۴۵(۲) | ||
| | | | ||
| | |'''[[معتصم عباسی دوم|مستعصم]]'''<hr>(۱۰۰ - ۱۰۰ م) | ||
|۱۳۸۶ | |||
|۱۳۸۹ | |||
| | |||
|[[معتصم (قاهره)|المستعصم بالله الثانی، أبو یحی]]<nowiki/>زکریا المستعصم بالله | |||
* پدر: [[ابراهیم واثق|واثق یکم]] | |||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| | |(۶۳) | ||
| | |۴۴(۳) | ||
| | | | ||
| | |'''[[متوکل اول|متوکل یکم]]'''<hr>(۱۰۰ - ۱۰۰ م) | ||
|۱۳۸۹ | |||
|۱۴۰۶ | |||
| | |||
|[[متوکل اول|المتوکل علی‌الله الأول، أبو عبدالله]]<nowiki/>محمد المتوکل علی‌الله | |||
* پدر: [[معتضد اول|معتضد یکم]] | |||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| | |۶۶ | ||
| | |۴۷ | ||
| | | | ||
| | |'''[[مستعین (قاهره)|مستعین]]'''<hr>(۱۰۰ - ۱۰۰ م) | ||
|۱۴۰۶ | |||
|۱۴۱۴ | |||
| | |||
|[[مستعین (قاهره)|المستعین بالله الثانی، أبو الفضل]]<nowiki/>العباس المستعین بالله | |||
* از ۷ مه ۱۴۱۲ تا ۶ نوامبر ۱۴۱۲ سلطان مصر بود | |||
** [[متوکل اول|متوکل یکم]] | |||
** بای خاتون | |||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| | |۶۷ | ||
| | |۴۸ | ||
| | | | ||
| | |'''[[معتضد دوم]]'''<hr>(۱۰۰ - ۱۰۰ م) | ||
|۱۴۱۴ | |||
|۱۴۴۱ | |||
| | |||
|[[معتضد دوم|المعتضد بالله الثالث، أبو الفتح]]<nowiki/>داود المعتضد بالله | |||
* [[متوکل اول|متوکل یکم]] | |||
* کزل | |||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| | |۶۸ | ||
| | |۴۹ | ||
| | | | ||
| | |'''[[مستکفی دوم]]'''<hr>(۱۰۰ - ۱۰۰ م) | ||
|۱۴۴۱ | |||
|۱۴۵۱ | |||
| | |||
|[[مستکفی دوم|المستکفی بالله الثالث، أبو الربیع]]<nowiki/>سلیمان المستکفی بالله | |||
* [[متوکل اول|متوکل یکم]] | |||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| | |۶۹ | ||
| | |۵۰ | ||
| | | | ||
| | |'''[[قائم (قاهره)|قائم]]'''<hr>(۱۰۰ - ۱۰۰ م) | ||
|۱۴۵۱ | |||
|۱۴۵۵ | |||
| | |||
|[[قائم (قاهره)|القائم بأمر الله الثانی، أبو البقاء]]<nowiki/>حمزة القائم بأمر الله | |||
* [[متوکل اول|متوکل یکم]] | |||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| | |۷۰ | ||
| | |۵۱ | ||
| | | | ||
| | |'''[[مستنجد (قاهره)|مستنجد]]'''<hr>(۱۰۰ - ۱۰۰ م) | ||
|۱۴۵۵ | |||
|۱۴۷۹ | |||
| | |||
|[[مستنجد (قاهره)|المستنجد بالله الثانی، أبو المحاسن]]<nowiki/>یوسف المستنجد بالله | |||
* [[متوکل اول|متوکل یکم]] | |||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| | |۷۱ | ||
| | |۵۲ | ||
| | | | ||
| | |'''[[متوکل دوم]]'''<hr>(۱۰۰ - ۱۰۰ م) | ||
|۱۴۷۹ | |||
|۱۴۹۷ | |||
| | |||
|[[متوکل دوم|المتوکل علی‌الله الثانی، أبو العز]]<nowiki/>عبد العزیز المتوکل علی‌الله | |||
* یعقوب پسر [[متوکل اول|متوکل یکم]] | |||
* حاج ملک | |||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| | |۷۲ | ||
| | |۵۳(۱) | ||
| | | | ||
| | |'''[[مستمسک]]'''<hr>(۱۰۰ - ۱۰۰ م) | ||
|۱۴۹۷ | |||
|۱۵۰۸ | |||
| | |||
|[[مستمسک|المستمسک بالله، أبو الصبر]]<nowiki/>یعقوب المستمسک بالله | |||
* [[متوکل دوم]] | |||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| | |۷۳ | ||
| | |۵۴(۱) | ||
| | |||
| | |'''[[متوکل سوم]]'''<hr>(۱۰۰ - ۱۰۰ م) | ||
|۱۵۰۸ | |||
|۱۵۱۶ | |||
| | |||
|[[متوکل سوم|المتوکل علی‌الله الثالث]]<nowiki/>محمد المتوکل علی‌الله | |||
* [[مستمسک]] | |||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۵۳( | |(۷۲) | ||
| | |۵۳(۲) | ||
| | |||
| | |'''[[مستمسک]]'''<hr>(۱۰۰ - ۱۰۰ م) | ||
|۱۵۱۶ | |||
|۱۵۱۷ | |||
| | |||
|[[مستمسک|المستمسک بالله، أبو الصبر]]<nowiki/>یعقوب المستمسک بالله | |||
* [[متوکل دوم]] | |||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ۵۴( | |(۷۳) | ||
| | |۵۴(۲) | ||
| | |||
|'''[[متوکل سوم]]'''<hr>(۱۰۰ - ۱۰۰ م) | |||
|۱۵۱۷ | |||
| | |۱۵۱۷ | ||
| | | | ||
| | |[[متوکل سوم|المتوکل علی‌الله الثالث]]<nowiki/>محمد المتوکل علی‌الله | ||
| | * وی رسماً از عنوان خلیفه با نمادهای بیرونی کناره‌گیری نمود — [[یادگارهای محمد|شمشیر و بالاپوش محمد]] — [[سلیم یکم]] امپراتور عثمانی در سال ۱۵۱۷، او را واپسین خلیفه از [[خلافت عباسیان|دودمان عباسی]] و [[قریش|بنوقریش]] ساخت | ||
** [[مستمسک]] | |||
| | | | ||
| | |||
| | |||
| | |||
|} | |} | ||
| خط ۸۰۷: | خط ۱٬۰۲۱: | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
=== ارجاعات === | |||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
== منابع == | === منابع === | ||
* محمود شاکر. کتاب التاریخ الإسلامی الجزء الخامس: الدولة العباسیة ج ۱ و ۲. | * محمود شاکر. کتاب التاریخ الإسلامی الجزء الخامس: الدولة العباسیة ج ۱ و ۲. | ||
* [http://www.hukam.net/family.php?fam=78 العباسیون/بنو العباس فی بغداد-موقع تاریخ الحکام والسلالات.] و [http://www.hukam.net/family.php?fam=79 بنو العباس فی القاهرة-موقع تاریخ الحکام والسلالات.] | * [http://www.hukam.net/family.php?fam=78 العباسیون/بنو العباس فی بغداد-موقع تاریخ الحکام والسلالات.] و [http://www.hukam.net/family.php?fam=79 بنو العباس فی القاهرة-موقع تاریخ الحکام والسلالات.] | ||
| خط ۸۵۴: | خط ۱٬۰۷۰: | ||
* {{cite book | title=The Prophet and the Age of the Caliphates: The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century | edition = Second | last=Kennedy| first=Hugh N. | authorlink=Hugh N. Kennedy | year=2004 | publisher=Pearson Education Ltd. | location=Harlow, UK |isbn=0-582-40525-4 | url = https://books.google.com/books?id=Wux0lWbxs1kC }} | * {{cite book | title=The Prophet and the Age of the Caliphates: The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century | edition = Second | last=Kennedy| first=Hugh N. | authorlink=Hugh N. Kennedy | year=2004 | publisher=Pearson Education Ltd. | location=Harlow, UK |isbn=0-582-40525-4 | url = https://books.google.com/books?id=Wux0lWbxs1kC }} | ||
{{پایان چپ‌چین}} | {{پایان چپ‌چین}} | ||
{{خلفای عباسی}} | {{خلفای عباسی}} | ||
{{portal bar|تاریخ|اسلام|خاورمیانه}} | {{portal bar|تاریخ|اسلام|خاورمیانه}} | ||
{{درجه‌بندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=خیر|نیازمند تصویر=خیر|نیازمند استانداردسازی=بله|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامه‌ها=تاحدودی|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}} | |||
[[رده:خانواده محمد]] | [[رده:خانواده محمد]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۲:۴۸
| خلیفه عباسیان | |
|---|---|
 علم سیاه عباسیان | |
 قلمرو عباسیان در عصر اوج گسترش مرزهایشان | |
| جزئیات | |
| نخستین پادشاه | سفاح |
| واپسین پادشاه | متوکل سوم |
| آغاز پادشاهی | ۷۵۰ میلادی/۱۳۲ قمری |
| پایان پادشاهی | ۱۵۱۷ میلادی/۹۲۳ قمری |
| سکونتگاه رسمی | بغداد، قاهره و… |
| گمارنده | جانشینی ارثی |
خلفای عباسی (عربی: اَلْخِلَافَةُ ٱلْعَبَّاسِیَّةُ) فرمانروایان سومین خلافت، به عنوان جانشینان محمد، پیامبر اسلام، بودند. خاندان عباسی از نسل عموی محمد، عباس بن عبدالمطلب، بودند و بر این اساس «عباسیان» نامیده می‌شوند.[۱]
حاکمان خاندان عباسی پس از آن که توانستند طی جنبش سیاه‌جامگان در سال ۷۵۰ میلادی (۱۳۲ ه. ق)، موجب اضمحلال خلافت امویان شوند، قادر به فرمانروایی اکثر فتوحات مسلمان شدند. نخستین مرکز خلافت عباسی در ابتدای امر شهر کوفه بود ولی سپس در ۷۶۲ میلادی، منصور عباسی شهر بغداد را در جوار پایتخت سابق ساسانیان، تیسفون، بنا نهاد. با روی کار آمدن خلفای عباسی، دستگاه خلافت برای کنترل بر قلمرو وسیع خود و ورود چشم‌گیر مسلمانان غیر عرب به امت متکی به دیوانسالاران ایرانی شد. رسوم ایرانی به شکلی گسترده توسط طبقهٔ حاکم پذیرفته شد و موجب حمایت از هنرمندان و دانشمندان گردید.[۲]
بغداد در این دوره، که به نام عصر طلایی اسلام شناخته می‌شود، به مرکزی برای علوم، فرهنگ، فلسفه و ابداعات بدل گشت.[نیازمند منبع]
علی‌رغم مشارکت‌های ابتدایی، خلفا در اواخر قرن هشتم میلادی هر دو گروه موالی[۳] و دیوانسالاران ایرانی را وانهادند.[۴]
خلافت وادار شد نواحی اندلس (اسپانیای امروزی) را در ۷۵۶ به امویان، مغرب را در ۷۸۸ به ادریسیان، افریقیه و جنوب ایتالیا را در ۸۰۰ به اغلبیان، و در حدود ۸۷۰ خراسان و فرارود را به سامانیان و پارس را به صفاریان، و همچنین در ۹۶۹ میلادی مصر را به خلافت شیعیان اسماعیلی به نام فاطمیان واگذار کند.[نیازمند منبع]
پایان حکومت عباسیان در بغداد در سنهٔ ۱۲۵۸ میلادی بدست هلاکوخان مغول رغم خورد. بازماندگان آل عباس به قاهره رفتند و در سال ۱۲۶۱ میلادی حکومت را دوباره در قاهره برپا کردند ولی در این دوره خلیفه تنها نمادی از اتحاد امت اسلامی و مردم و مذهب بود و حکومت در دست مملوکان مصر قرار داشت. ادامه خلافت عباسی وجود داشت تا سال ۱۵۱۹ میلادی، زمانی که ارتش دولت عثمانی شام و مصر را فتح کرد و سلیم یکم عثمانی خود را خلیفه نامیده و شهر قسطنطنیه را مرکز خلافت قرار داد.[نیازمند منبع]
(توسط قلمروهای مسلمان از حاکمیت امویان در شبه‌جزیره ایبری و حاکمیت فاطمیان و موحدون در شمال آفریقا پذیرفته نشده‌است).[۵][۶]
در طی دوران بعدی فرمانروایی عباسیان، حاکمان مسلمان از عناوین دیگر مانند سلطان استفاده می‌کردند.
پس از سقوط بغداد در جریان حمله مغول، ابتدا أبو العباس «الحاکم» أحمد بن الحسن در ۱۲۶۱ میلادی، مقر خلافت را به شهر حلب در شام منتقل کرد. پس از او دیگر خلفای عباسی تحت سیطرهٔ مملوکان مصر، در شهر قاهره، مقام خلافت را نگهداشتند.[۷][۸][۹] عباسیان قاهره تا حد بسیاری خلفای تشریفاتی تحت سرپرستی (و پشتیبانی) سلطنت مملوک که پس از سقوط دودمان ایوبی در مصر ایجاد شدند بودند.[۱۰][۱۱]
فهرست خلفا
| شمار | خوش‌نویسی | نام (حیات) |
دوران حکومت | توضیحات | سکه | م | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| جامع | اموی | آغاز | پایان | دوام | |||||
| ۲۰ | ۱ | 
|
سفاح (۷۲۱ - ۷۵۴ م) |
۷۵۰ | ۷۵۴ |
|
|||
| ۲۱ | ۲ | منصور (۷۱۴ - ۷۷۵ م) |
۷۵۴ | ۷۷۵ |
|
.jpg)
|
|||
| ۲۲ | ۳ | مهدی (۷۴۵ - ۷۸۵ م) |
۷۷۵ | ۷۸۶ |
|
|
|||
| ۲۳ | ۴ | هادی (۷۶۴ - ۷۸۶ م) |
۷۸۶ | ۷۸۷ |
|
|
|||
| ۲۴ | ۵ | هارون (۷۶۴ - ۸۰۹ م) |
۷۸۷ | ۸۰۹ |
|
|
|||
| ۲۵ | ۶ | امین (۷۸۷ - ۸۱۳ م) |
۸۰۹ | ۸۱۴ |
|
.jpg)
|
|||
| ۲۶ | ۷ | مأمون (۷۸۶ - ۸۳۳ م) |
۸۱۴ | ۸۳۳ |
|
|
|||
| ۲۷ | ۸ | معتصم (۷۹۶ - ۸۴۲ م) |
۸۳۳ | ۸۴۲ |
|
||||
| ۲۸ | ۹ | واثق (۸۱۱ - ۸۴۷ م) |
۸۴۲ | ۸۴۷ |
|
|
|||
| ۲۹ | ۱۰ | متوکل (۸۲۲ - ۸۶۱ م) |
۸۴۷ | ۸۶۲ |
|
|
|||
| ۳۰ | ۱۱ | منتصر (۸۳۷ - ۸۶۲ م) |
۸۶۲ | ۸۶۲ | 
|
||||
| ۳۱ | ۱۲ | مستعین (۸۳۶ - ۸۶۶ م) |
۸۶۲ | ۸۶۶ |
|
|
|||
| ۳۲ | ۱۳ | معتز (۸۴۷ - ۸۶۹ م) |
۸۶۶ | ۸۶۹ | 
|
||||
| ۳۳ | ۱۴ | مهتدی (۱۰۰ - ۸۷۰ م) |
۸۶۹ | ۸۷۰ | 
|
||||
| ۳۴ | ۱۵ | معتمد (۸۴۲ - ۸۹۲ م) |
۸۷۰ | ۸۹۲ |
|
|
|||
| ۳۵ | ۱۶ | معتضد (۸۵۴ - ۹۰۲ م) |
۸۹۲ | ۹۰۲ |
|
|
|||
| ۳۶ | ۱۷ | مکتفی (۸۷۷ - ۹۰۸ م) |
۹۰۲ | ۹۰۸ | 
|
||||
| ۳۷ | ۱۸(۱) | مقتدر (۸۹۵ - ۹۳۲ م) |
۹۰۸ | ۹۲۹ | 
|
||||
| ۳۸ | ۱۹(۱) | قاهر (۸۹۹ - ۹۵۰ م) |
۹۲۹ | ۹۲۹ | 
|
||||
| (۳۷) | ۱۸(۲) | مقتدر (۸۹۵ - ۹۳۲ م) |
۹۲۹ | ۹۳۲ |
|
|
|||
| (۳۸) | ۱۹(۲) | قاهر (۸۹۹ - ۹۵۰ م) |
۹۳۲ | ۹۳۴ |
|
|
|||
| ۳۹ | ۲۰ | راضی (۹۰۹ - ۹۴۰ م) |
۹۳۴ | ۹۴۰ |
|
|
|||
| ۴۰ | ۲۱ | متقی (۹۰۸ - ۹۶۸ م) |
۹۴۰ | ۹۴۴ |
|
|
|||
| ۴۱ | ۲۲ | مستکفی (۹۰۵ - ۹۴۹ م) |
۹۴۴ | ۹۴۶ | |||||
| ۴۲ | ۲۳ | مطیع (۹۱۴ - ۹۷۴ م) |
۹۴۶ | ۹۷۴ |
|
||||
| ۴۳ | ۲۴ | طائع (۹۳۲ - ۱۰۰۳ م) |
۹۷۴ | ۹۹۱ |
|
||||
| ۴۴ | ۲۵ | قادر (۹۴۷ - ۱۰۳۱ م) |
۹۹۱ | ۱۰۳۱ |
|
||||
| ۴۵ | ۲۶ | قائم (۱۰۰۱ - ۱۰۷۵ م) |
۱۰۳۱ | ۱۰۷۵ |
|
||||
| ۴۶ | ۲۷ | مقتدی (۱۰۵۶ - ۱۰۹۴ م) |
۱۰۷۵ | ۱۰۹۴ | |||||
| ۴۷ | ۲۸ | مستظهر (۱۰۷۸ - ۱۱۱۸ م) |
۱۰۹۴ | ۱۱۱۸ |
|
||||
| ۴۸ | ۲۹ | مسترشد (۱۰۹۲ - ۱۱۳۵ م) |
۱۱۱۸ | ۱۱۳۵ |
|
||||
| ۴۹ | ۳۰ | راشد عباسی (۱۱۰۹ - ۱۱۳۸ م) |
۱۱۳۵ | ۱۱۳۶ |
|
||||
| ۵۰ | ۳۱ | مقتفی (۱۰۹۶ - ۱۱۶۰ م) |
۱۱۳۶ | ۱۱۶۰ |
|
|
|||
| ۵۱ | ۳۲ | مستنجد (۱۱۲۴ - ۱۱۷۰ م) |
۱۱۶۰ | ۱۱۷۰ |
|
||||
| ۵۲ | ۳۳ | مستضی (۱۱۴۲ - ۱۱۸۰ م) |
۱۱۷۰ | ۱۱۸۰ |
|
|
|||
| ۵۳ | ۳۴ | ناصر (۱۱۵۸ - ۱۲۲۵ م) |
۱۱۸۰ | ۱۲۲۵ |
|
|
|||
| ۵۴ | ۳۵ | ظاهر (۱۱۷۶ - ۱۲۲۶ م) |
۱۲۲۵ | ۱۲۲۶ |
|
||||
| ۵۵ | ۳۶ | مستنصر (۱۱۹۲ - ۱۲۴۲ م) |
۱۲۲۶ | ۱۲۴۲ |
|
||||
| ۵۶ | ۳۷ | مستعصم (۱۲۱۳ - ۱۲۵۸ م) |
۱۲۴۲ | ۱۲۵۸ |
|
|
|||
| قاهره (۱۲۶۱ - ۱۵۱۷ میلادی)/(۶۵۹ - ۹۲۲ هجری) | |||||||||
| ۵۷ | ۳۸ | مستنصر دوم (۱۰۰ - ۱۰۰ م) |
۱۲۶۱ | ۱۲۶۲ | المستنصر بالله الثانی، أبو القاسمأحمد المستنصر بالله
|
||||
| ۵۸ | ۳۹ | حاکم یکم (۱۰۰ - ۱۰۰ م) |
۱۲۶۲ | ۱۳۰۲ | الحاکم بأمر الله الأول، أبو العباسأحمد الحاکم بأمر الله
|
||||
| ۵۹ | ۴۰ | مستکفی یکم (۱۰۰ - ۱۰۰ م) |
۱۳۰۲ | ۱۳۴۰ | المستکفی بالله، أبو الربیعسلیمان المستکفی بالله
|
||||
| ۶۰ | ۴۱ | واثق یکم (۱۰۰ - ۱۰۰ م) |
۱۳۴۰ | ۱۳۴۱ | الواثق بالله الثانی، أبو إسحقإبراهیم الواثق بالله
|
||||
| ۶۱ | ۴۲ | حاکم دوم (۱۰۰ - ۱۰۰ م) |
۱۳۴۱ | ۱۳۵۲ | الحاکم بأمر الله الثانی، أبو العباسأحمد الحاکم بأمر الله
|
||||
| ۶۲ | ۴۳ | معتضد یکم (۱۰۰ - ۱۰۰ م) |
۱۳۵۲ | ۱۳۶۲ | المعتضد بالله الثانی، أبو الفتح، أبو بکرأبو بکر المعتضد بالله
|
||||
| ۶۳ | ۴۴(۱) | متوکل یکم (۱۰۰ - ۱۰۰ م) |
۱۳۶۲ | ۱۳۷۷ | المتوکل علی‌الله الأول، أبو عبداللهمحمد المتوکل علی‌الله
|
||||
| ۶۴ | ۴۵(۱) | مستعصم یکم (۱۰۰ - ۱۰۰ م) |
۱۳۷۷ | ۱۳۷۷ | المستعصم بالله الثانی، أبو یحیزکریا المستعصم بالله
|
||||
| (۶۳) | ۴۴(۲) | متوکل یکم (۱۰۰ - ۱۰۰ م) |
۱۳۷۷ | ۱۳۸۳ | المتوکل علی‌الله الأول، أبو عبداللهمحمد المتوکل علی‌الله
|
||||
| ۶۵ | ۴۶ | واثق دوم (۱۰۰ - ۱۰۰ م) |
۱۳۸۳ | ۱۳۸۶ | الواثق بالله الثالث، أبو حفصعمر الواثق بالله
|
||||
| (۶۴) | ۴۵(۲) | مستعصم (۱۰۰ - ۱۰۰ م) |
۱۳۸۶ | ۱۳۸۹ | المستعصم بالله الثانی، أبو یحیزکریا المستعصم بالله
|
||||
| (۶۳) | ۴۴(۳) | متوکل یکم (۱۰۰ - ۱۰۰ م) |
۱۳۸۹ | ۱۴۰۶ | المتوکل علی‌الله الأول، أبو عبداللهمحمد المتوکل علی‌الله
|
||||
| ۶۶ | ۴۷ | مستعین (۱۰۰ - ۱۰۰ م) |
۱۴۰۶ | ۱۴۱۴ | المستعین بالله الثانی، أبو الفضلالعباس المستعین بالله
|
||||
| ۶۷ | ۴۸ | معتضد دوم (۱۰۰ - ۱۰۰ م) |
۱۴۱۴ | ۱۴۴۱ | المعتضد بالله الثالث، أبو الفتحداود المعتضد بالله
|
||||
| ۶۸ | ۴۹ | مستکفی دوم (۱۰۰ - ۱۰۰ م) |
۱۴۴۱ | ۱۴۵۱ | المستکفی بالله الثالث، أبو الربیعسلیمان المستکفی بالله | ||||
| ۶۹ | ۵۰ | قائم (۱۰۰ - ۱۰۰ م) |
۱۴۵۱ | ۱۴۵۵ | القائم بأمر الله الثانی، أبو البقاءحمزة القائم بأمر الله | ||||
| ۷۰ | ۵۱ | مستنجد (۱۰۰ - ۱۰۰ م) |
۱۴۵۵ | ۱۴۷۹ | المستنجد بالله الثانی، أبو المحاسنیوسف المستنجد بالله | ||||
| ۷۱ | ۵۲ | متوکل دوم (۱۰۰ - ۱۰۰ م) |
۱۴۷۹ | ۱۴۹۷ | المتوکل علی‌الله الثانی، أبو العزعبد العزیز المتوکل علی‌الله
|
||||
| ۷۲ | ۵۳(۱) | مستمسک (۱۰۰ - ۱۰۰ م) |
۱۴۹۷ | ۱۵۰۸ | المستمسک بالله، أبو الصبریعقوب المستمسک بالله | ||||
| ۷۳ | ۵۴(۱) | متوکل سوم (۱۰۰ - ۱۰۰ م) |
۱۵۰۸ | ۱۵۱۶ | المتوکل علی‌الله الثالثمحمد المتوکل علی‌الله | ||||
| (۷۲) | ۵۳(۲) | مستمسک (۱۰۰ - ۱۰۰ م) |
۱۵۱۶ | ۱۵۱۷ | المستمسک بالله، أبو الصبریعقوب المستمسک بالله | ||||
| (۷۳) | ۵۴(۲) | متوکل سوم (۱۰۰ - ۱۰۰ م) |
۱۵۱۷ | ۱۵۱۷ | المتوکل علی‌الله الثالثمحمد المتوکل علی‌الله
|
||||
شجره‌نامه
| عباس بن عبدالمطلب | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| عبدالله | خلیفه عباسی (در عراق) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| علی السجاد | خلیفه عباسی (در مصر) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| محمد | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ابراهیم الإمام | ۲ منصور | ۱ سفاح | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ۳ مهدی | جعفر | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ۴ موسی الهادی | ۵ هارون الرشید | زبیده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ۷ مأمون | ۸ المعتصم بالله | ۶ امین | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ۹ الواثق بالله | ۱۰ المتوکل علی الله | ۱۲ المستعین بالله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ۱۴ المهتدی بالله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ۱۵ المعتمد علی الله | الموفق | ۱۳ المعتز بالله | ۱۱ المنتصر بالله | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ۱۶ المعتضد بالله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ۱۹ القاهر بالله | ۱۸ المقتدر بالله | ۱۷ المکتفی بالله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ۲۳ المطیع لله | اسحاق | ۲۱ المتقی لله | ۲۰ الراضی بالله | ۲۲ المستکفی بالله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ۲۴ الطائع لله | ۲۵ القادر بالله | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ۲۶ القائم بأمر الله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| محمد ذخیره‌الدین | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ۲۷ المقتدی بأمرالله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ۲۸ المستظهر بالله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ۳۱ المقتفی لأمرالله | ۲۹ المسترشد بالله | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ۳۲ المستنجد بالله | ۳۰ الراشد بالله | علی القبی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ۳۳ المستضی بأمرالله | حسن | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ۳۴ الناصر لدین الله | ابوبکر | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ۳۵ الظاهر بأمرالله | حسن | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ۳۶ المستنصر بالله | ۳۸ المستنصر بالله دوم | ۳۹ الحاکم بأمر الله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ۳۷ المستعصم بالله | محمد المستمسک بأمرالله | ۴۰ المستکفی بالله دوم | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ۴۱ الواثق بالله دوم | ۴۳ المعتضد بالله دوم | ۴۲ الحاکم بأمرالله دوم | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ۴۶ الواثق بالله سوم | ۴۵ المستعصم بالله دوم | ۴۴ المتوکل علی الله یکم | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ۴۷ المستعین بالله دوم | ۴۸ المعتضد بالله سوم | ۴۹ المستکفی بالله سوم | ۵۰ القائم بأمر الله دوم | ۵۱ المستنجد بالله دوم | یعقوب | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ۵۲ المتوکل علی الله دوم | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ۵۳ المستمسک بالله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ۵۴ المتوکل علی الله سوم | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
پانویس
ارجاعات
- ↑ Hoiberg 2010, p. 10.
- ↑ Canfield, Robert L. (2002). Turko-Persia in Historical Perspective. Cambridge University Press. p. 5. ISBN 978-0-521-52291-5.
- ↑ "ABŪ MOSLEM ḴORĀSĀNĪ – Encyclopaedia Iranica". www.iranicaonline.org. Archived from the original on 22 November 2015. Retrieved 20 November 2015.
- ↑ Finer, S. E. (1 January 1999). The History of Government from the Earliest Times: Volume II: The Intermediate Ages p.720. OUP Oxford. ISBN 978-0-19-820790-0.
- ↑ , pp. 12–13
- ↑ , pp. 6–7
- ↑ Bosworth 2004, p. 7
- ↑ Houtsma & Wensinck 1993, p. 3
- ↑ العباسیون/بنو العباس فی القاهرة (بایگانی منبع)
- ↑ , p. 7
- ↑ [, p. 3
- ↑ Lane-Poole 2004, pp. 12–15
- ↑ Bosworth 2004, pp. 6–7
- ↑ العباسیون/بنو العباس فی بغداد-تاریخ الحکام والسلالات. بایگانی منبع.
- ↑ Kennedy, H. (2004). The prophet and the age of the caliphates. 2nd ed.
- ↑ Chase F Robinson, March 2011. page 270
- ↑ Al-Mudaffar, Sheikh Muhammad Al-Hussein. Imam Jafar Sadiq. p. 291.
- ↑ ibn Maja (1368). al-Sunan, II.
منابع
- محمود شاکر. کتاب التاریخ الإسلامی الجزء الخامس: الدولة العباسیة ج ۱ و ۲.
- العباسیون/بنو العباس فی بغداد-موقع تاریخ الحکام والسلالات. و بنو العباس فی القاهرة-موقع تاریخ الحکام والسلالات.
- Bosworth, Clifford Edmund (2004) [1996]. The New Islamic Dynasties: A Chronological and Genealogical Manual. New Edinburgh Islamic Surveys (2nd ed.). Edinburgh University Press. ISBN 978-0-7486-2137-8. OCLC 56639413.
- Houtsma, M. Th.; Wensinck, A. J. (1993). E.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam 1913–1936 (Reprint). Vol. Volume IX. Leiden: BRILL. ISBN 978-90-04-09796-4.
{{cite book}}:|volume=has extra text (help);|format=requires|url=(help) - Lane-Poole, Stanley (1894). The Mohammedan Dynasties: Chronological and Genealogical Tables with Historical Introductions. Westminster: Archibald Constable and Company. OCLC 1199708.
- The Cambridge History of Islam, volume 1: The Formation of the Islamic World, ed. Chase F Robinson, March 2011, page 270
- Kennedy, Hugh N. (2004). The Prophet and the Age of the Caliphates: The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century (Second ed.). Harlow, UK: Pearson Education Ltd. ISBN 0-582-40525-4.
ردهها:
- خانواده محمد
- خلافت عباسی
- خلفای عباسی
- رؤسای کشور در خاورمیانه
- فهرستهای شاهان
- هاشمیان
- حاکمان سده ۱۰ (میلادی) در آفریقا
- قانونگذاران سده ۱۰ (میلادی) در آسیا
- قانونگذاران سده ۱۱ (میلادی) در آسیا
- حاکمان سده ۱۲ (میلادی) در آسیا
- حاکمان سده ۱۳ (میلادی) در آسیا
- قانونگذاران سده ۸ (میلادی) در آسیا
- قانونگذاران سده ۸ (میلادی) در اروپا
- قانونگذاران سده ۹ (میلادی) در آسیا
- قانونگذاران سده ۹ (میلادی) در اروپا