مصطفی آشتیانی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
(+ 11 رده (هات‌کت)، ابرابزار) |
||
| (۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه زندگینامه | {{جعبه زندگینامه | ||
| نام = میرزا مصطفی آشتیانی | | نام = میرزا مصطفی آشتیانی | ||
| تصویر = MostafaAshtianiAndOthers.jpg | | تصویر = MostafaAshtianiAndOthers.jpg | ||
| خط ۶: | خط ۵: | ||
| عنوان تصویر = میرزا مصطفی آشتیانی (نفر دوم نشسته از راست) | | عنوان تصویر = میرزا مصطفی آشتیانی (نفر دوم نشسته از راست) | ||
| زادروز = ۱۲۴۵ خورشیدی | | زادروز = ۱۲۴۵ خورشیدی | ||
| تاریخ مرگ = ۲ اردیبهشت ۱۲۸۸ خورشیدی برابر با ۱ ربیع الثانی ۱۳۲۷ قمری (ترور) | |||
| تاریخ مرگ = ۲ اردیبهشت ۱۲۸۸ خورشیدی برابر با ۱ ربیع الثانی ۱۳۲۷ قمری ( | |||
| مکان مرگ = [[حرم شاه عبدالعظیم]]، [[شهر ری]] | | مکان مرگ = [[حرم شاه عبدالعظیم]]، [[شهر ری]] | ||
| محل زندگی = تهران | |||
| محل زندگی = | | ملیت = ایرانی | ||
| ملیت = | |||
| نقش‌های برجسته = از فعالان جنبش مشروطه ایران در تهران | | نقش‌های برجسته = از فعالان جنبش مشروطه ایران در تهران | ||
| لقب = افتخارالعلماء {{سخ}}صهبا | |||
| لقب = | |||
| جنبش = [[جنبش مشروطه ایران]] | | جنبش = [[جنبش مشروطه ایران]] | ||
| دین = [[اسلام]] | | دین = [[اسلام]] | ||
| مذهب = [[شیعه]] | | مذهب = [[شیعه دوازده‌امامی]] | ||
| منصب = [[مجتهد|مجتهدان]] | | منصب = [[مجتهد|مجتهدان]] | ||
| آثار = [[افتخارنامه حیدری]] | | آثار = [[افتخارنامه حیدری]] | ||
| خویشاوندان سرشناس = [[میرزا حسن آشتیانی]] | | خویشاوندان سرشناس = [[میرزا حسن آشتیانی]] | ||
}} | }} | ||
'''میرزا مصطفی آشتیانی''' متخلص به '''صهبا''' و ملقب به '''افتخارالعلماء''' پسر دوم [[حسن آشتیانی|میرزا حسن آشتیانی]] بود. وی از مشاوران و دوستان نزدیک [[محمد طباطبایی]] و [[عبدالله بهبهانی]] به‌شمار می‌رفت و با آنها ارتباط نزدیکی داشت. او به همراه طباطبایی و بهبهانی در حرم شاه عبدالعظیم در تهران بست نشستند و سرآخر به خاطر عملیات‌های خصمانه علیه شاه قاجار، به دستور محمدعلی شاه در حرم عبدالعظیم ترور و کشته شد. | |||
== نام و لقب == | |||
میرزا مصطفی آشتیانی متخلص به صهبا و ملقب به افتخارالعلماء بود، او را پسر دوم [[حسن آشتیانی|میرزا حسن آشتیانی]] عنوان کرده‌اند.<ref>{{پک|1=امداد|2=۱۳۷۸|ک=شرح حال رجال ایران|ص=۱۰۱|ج=۴}}</ref> | |||
== سرگذشت == | == سرگذشت == | ||
در آذر ۱۲۸۵ خورشیدی زمانی که [[عبدالمجید عین‌الدوله]] حاکم [[تهران]] می‌کوشید با به فلک بستند ۲ تن از تجار سرشناس شکر، قیمت شکر را پایین آورد، حادثه‌ای روی داد و مردم شورش کردند. به این دلیل مغازه‌ها و کارگاه‌ها بسته شد، جمعیت در مسجد بازار گرد آمدند و ۲ هزار تن از تجار و طلاب به رهبری [[محمد طباطبایی]] و [[عبدالله بهبهانی]] در [[حرم شاه عبدالعظیم]] بست نشستند. آشتیانی هم دوران [[بست‌نشینی]] فعالیت زیادی از خود نشان داد.<ref>{{پک|1=ستادی|2=۱۳۸۳|ک=گروهی از دانشمندان شیعه|ص=۲۸۲}}</ref> وی از مشاوران و دوستان نزدیک محمد طباطبایی و عبدالله بهبهانی به‌شمار می‌رفت و با آنها ارتباط نزدیکی داشت. وی در ماجرای احداث ساختمان بانک در گورستان و مخالفت با ژوزف نوز بلژیکی تلاش زیادی از خود نشان داد.<ref>{{پک|1=کسروی|2=۱۳۸۰|ک=تاریخ مشروطه ایران|ص=۸۴۰|ج=۴}}</ref> | |||
بعد از به توپ بستن مجلس میرزا مصطفی آشتیانی به همراه عده‌ای دیگر از علما از جمله سیدآقا یزدی و مصطفی قنات‌آبادی و عده‌ای از وعاظ و طلاب به دلیل بیدادگری‌های روزافزون عمال استبداد و فشاری که بر مردم وارد می‌شد، به حرم شاه عبدالعظیم رفته و در آنجا تحصن کردند. در میان متحصنین وی تلاش زیادی از خود نشان داد و در تدبیر و کاردانی قدرت به سزایی داشت و محور عملیات خصمانه شدیدی بر ضد [[محمدعلی شاه]] شده بود. به همین دلیل محمدعلی شاه از وجود او نگران شده و دستور قتل وی را صادر کرد.<ref>{{پک|1=ملکزاده|2=۱۳۸۳|ک=تاریخ انقلاب مشروطیت ایران|ص=۹۹۲|ج=۵}}</ref> | |||
فعالیت‌های آشتیانی در در جریان [[تحصن]] علما در حرم شاه عبدالعظیم باعث شد تا مفاخر الملک رئیس تجارت که دستیار حکمران تهران نیز بود، [[محمدخان صنیع حضرت]] و [[زین‌العابدین خان مجلل‌السلطان]] با چند فرد دیگر را به حرم شاه عبدالعظیم فرستاد و میزرا مصطفی را با چهار گلوله به قتل رساند.<ref>{{پک|1=کرمانی|2=۱۳۴۹|ک=تاریخ بیداری ایرانیان|ص=۲۳۵|ج=۵}}</ref> | |||
=== | == پانویس == | ||
=== ارجاعات === | |||
{{پانویس|۳|اندازه=ریز}} | |||
=== | === منابع === | ||
{{آغاز پانویس|35em}} | |||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=امداد|نام=مهدی|عنوان=شرح حال رجال ایران در قرن ۱۲، ۱۳ و۱۴ هجری قمری|سال=۱۳۷۸|مکان=تهران|ناشر=انتشارات زوار|کوشش=}} | |||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=ستادی|نام=رضا|عنوان=گروهی از دانشمندان شیعه|سال=۱۳۸۳|مکان=قم|کوشش=}} | |||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=کسروی|نام=احمد|عنوان=تاریخ مشروطه ایران|سال=۱۳۸۰|مکان=تهران|ناشر=صدای معاصر|کوشش=}} | |||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=کرمانی|نام=ناظم الاسلام|عنوان=تاریخ بیداری ایرانیان|سال=۱۳۴۹|مکان=تهران|ناشر=انتشارات بنیاد فرهنگ ایران|کوشش=علی‌اکبر سعیدی سیرجانی}} | |||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=ملکزاده|نام=مهدی|عنوان=تاریخ انقلاب مشروطیت ایران|سال=۱۳۸۳|مکان=تهران|ناشر=انتشارات سخن|کوشش=}} | |||
{{پایان پانویس}} | |||
=== | {{درجه‌بندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=خیر|نیازمند تصویر=خیر|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامه‌ها=تاحدودی|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}} | ||
[[رده:اهالی تهران]] | |||
[[رده:ترورشدگان اهل ایران]] | |||
[[رده:درگذشتگان ۱۲۸۸]] | |||
[[رده:درگذشتگان ۱۳۲۷ (قمری)]] | |||
[[رده:زادگان ۱۲۴۵]] | |||
[[رده:سیاست‌مداران کشته‌شده]] | |||
[[رده:سیاست‌مداران مسلمان]] | |||
[[رده:فقیهان شیعه دوازده‌امامی]] | |||
[[رده:کشتگان با سلاح گرم]] | |||
[[رده:مدفونان در تهران]] | |||
[[رده:مدفونان در حرم شاه‌عبدالعظیم]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۵۶
| میرزا مصطفی آشتیانی | |
|---|---|
 میرزا مصطفی آشتیانی (نفر دوم نشسته از راست) | |
| متولد | ۱۲۴۵ خورشیدی |
| وفات | ۲ اردیبهشت ۱۲۸۸ خورشیدی برابر با ۱ ربیع الثانی ۱۳۲۷ قمری (ترور) حرم شاه عبدالعظیم، شهر ری |
| محل زندگی | تهران |
| ملیت | ایرانی |
| آثار | افتخارنامه حیدری |
| عنوان | افتخارالعلماء صهبا |
| جنبش | جنبش مشروطه ایران |
| دین | اسلام |
| مذهب | شیعه دوازده‌امامی |
| منصب | مجتهدان |
| خویشاوندان | میرزا حسن آشتیانی |
میرزا مصطفی آشتیانی متخلص به صهبا و ملقب به افتخارالعلماء پسر دوم میرزا حسن آشتیانی بود. وی از مشاوران و دوستان نزدیک محمد طباطبایی و عبدالله بهبهانی به‌شمار می‌رفت و با آنها ارتباط نزدیکی داشت. او به همراه طباطبایی و بهبهانی در حرم شاه عبدالعظیم در تهران بست نشستند و سرآخر به خاطر عملیات‌های خصمانه علیه شاه قاجار، به دستور محمدعلی شاه در حرم عبدالعظیم ترور و کشته شد.
نام و لقب
میرزا مصطفی آشتیانی متخلص به صهبا و ملقب به افتخارالعلماء بود، او را پسر دوم میرزا حسن آشتیانی عنوان کرده‌اند.[۱]
سرگذشت
در آذر ۱۲۸۵ خورشیدی زمانی که عبدالمجید عین‌الدوله حاکم تهران می‌کوشید با به فلک بستند ۲ تن از تجار سرشناس شکر، قیمت شکر را پایین آورد، حادثه‌ای روی داد و مردم شورش کردند. به این دلیل مغازه‌ها و کارگاه‌ها بسته شد، جمعیت در مسجد بازار گرد آمدند و ۲ هزار تن از تجار و طلاب به رهبری محمد طباطبایی و عبدالله بهبهانی در حرم شاه عبدالعظیم بست نشستند. آشتیانی هم دوران بست‌نشینی فعالیت زیادی از خود نشان داد.[۲] وی از مشاوران و دوستان نزدیک محمد طباطبایی و عبدالله بهبهانی به‌شمار می‌رفت و با آنها ارتباط نزدیکی داشت. وی در ماجرای احداث ساختمان بانک در گورستان و مخالفت با ژوزف نوز بلژیکی تلاش زیادی از خود نشان داد.[۳]
بعد از به توپ بستن مجلس میرزا مصطفی آشتیانی به همراه عده‌ای دیگر از علما از جمله سیدآقا یزدی و مصطفی قنات‌آبادی و عده‌ای از وعاظ و طلاب به دلیل بیدادگری‌های روزافزون عمال استبداد و فشاری که بر مردم وارد می‌شد، به حرم شاه عبدالعظیم رفته و در آنجا تحصن کردند. در میان متحصنین وی تلاش زیادی از خود نشان داد و در تدبیر و کاردانی قدرت به سزایی داشت و محور عملیات خصمانه شدیدی بر ضد محمدعلی شاه شده بود. به همین دلیل محمدعلی شاه از وجود او نگران شده و دستور قتل وی را صادر کرد.[۴]
فعالیت‌های آشتیانی در در جریان تحصن علما در حرم شاه عبدالعظیم باعث شد تا مفاخر الملک رئیس تجارت که دستیار حکمران تهران نیز بود، محمدخان صنیع حضرت و زین‌العابدین خان مجلل‌السلطان با چند فرد دیگر را به حرم شاه عبدالعظیم فرستاد و میزرا مصطفی را با چهار گلوله به قتل رساند.[۵]
پانویس
ارجاعات
- ↑ امداد، شرح حال رجال ایران، ۴: ۱۰۱.
- ↑ ستادی، گروهی از دانشمندان شیعه، ۲۸۲.
- ↑ کسروی، تاریخ مشروطه ایران، ۴: ۸۴۰.
- ↑ ملکزاده، تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، ۵: ۹۹۲.
- ↑ کرمانی، تاریخ بیداری ایرانیان، ۵: ۲۳۵.
منابع
- امداد، مهدی (۱۳۷۸). شرح حال رجال ایران در قرن ۱۲، ۱۳ و۱۴ هجری قمری. تهران: انتشارات زوار.
- ستادی، رضا (۱۳۸۳). گروهی از دانشمندان شیعه. قم.
- کسروی، احمد (۱۳۸۰). تاریخ مشروطه ایران. تهران: صدای معاصر.
- کرمانی، ناظم الاسلام (۱۳۴۹). تاریخ بیداری ایرانیان. به کوشش علی‌اکبر سعیدی سیرجانی. تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
- ملکزاده، مهدی (۱۳۸۳). تاریخ انقلاب مشروطیت ایران. تهران: انتشارات سخن.