اکبر ناظم: تفاوت میان نسخه‌ها

از اسلامیکال
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بصریویکی‌متن
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''اکبر سرکی''' (۱۲۸۸ - ۱۳۶۳ در تهران) معروف به '''اکبر ناظم''' یا '''حاج اکبر ناظم'''، از مداحان معروف شیعه در تهران بود۔ او هیئت نوباوه‌گان قنات‌آباد در محله مولوی تهران را تاسیس کرده بود۔ شعرهای مذهبی و سیاسی او در زمینه‌های مختلف، مشهو...» ایجاد کرد)
 
 
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''اکبر سرکی''' (۱۲۸۸ - ۱۳۶۳ در تهران) معروف به '''اکبر ناظم''' یا '''حاج اکبر ناظم'''، از [[مداح|مداحان]] معروف [[شیعه]] در [[تهران]] بود۔ او هیئت نوباوه‌گان قنات‌آباد در محله مولوی تهران را تاسیس کرده بود۔ شعرهای مذهبی و سیاسی او در زمینه‌های مختلف، مشهور است۔ سبک مداحی او طرفداران بسیاری داشته و نمادی از مداحی اصیل شناخته می‌شود۔ از زندگانی و سبک [[مداحی]] او، مستندهایی ساخته شده‌است۔
{{جعبه اطلاعات افراد
| نام                = اکبر ناظم
| نام_تصویر          = Akbar-nazem-(3).jpg
| جایگزین تصویر      = عکس ترمیم شده از اکبر ناظم در میان جوانان هیئت نوباوگان
| توضیح_تصویر        = تصویری از اعضاء هیئت نوباوگان قنات آباد (عکس حاج اکبر ناظم در میان جمع، ترمیم شده است)
| نام‌های دیگر      = اکبر سرکی
| تاریخ_تولد        = ۱۲۸۸
| محل_تولد          = تهران
| تاریخ_مرگ          = ۱۳۶۳
| محل_مرگ            = تهران
| علت مرگ            = سکته قلبی
| مدفن              = قطعه ۱۶ بهشت زهرای تهران
| ملیت              = ایرانی
| پیشه              = مداح و شاعر
| لقب                = ناظم
| دین                = اسلام
| denomination      = شیعه دوازده‌امامی
}}


==سرگذشت==
'''اکبر سرکی''' (۱۲۸۸–۱۳۶۳ در تهران) معروف به '''اکبر ناظم''' یا '''حاج اکبر ناظم'''، از [[مداح|مداحان]] معروف [[شیعه]] در [[تهران]] بود. او هیئت نوباوه‌گان قنات‌آباد در محله مولوی تهران را تأسیس کرده بود. شعرهای مذهبی و سیاسی او در زمینه‌های مختلف، مشهور است. سبک مداحی او طرفداران بسیاری داشته و نمادی از مداحی اصیل شناخته می‌شود. از زندگانی و سبک [[مداحی]] او، مستندهایی ساخته شده است.
اکبر سرکی معروف به حاج اکبر ناظم، از مداحان شیعه معروف تهران بود۔<ref>{{پک/بن|1=تسنیم۱|ک=خبرگزاری تسنیم|ف=روایت ارضی از مداحی حاج اکبر سرکی}}</ref> وی متولد شهر تهران و در خانواده‌ای مذهبی بود۔<ref>{{پک/بن|1=همشهری۱|ک=همشهری آنلاین|ف=این مداح معروف از نسل امیرکبیر بود}}</ref> سال تولدش را ۱۲۸۸ ه۔ش گزارش کرده‌اند۔ او در سن ۵ سالگی، پدرش را از دست داد۔<ref>{{پک/بن|1=نسیم|ک=نسیم آنلاین|ف=سبک و نوحه‌های حاج اکبر ناظم}}</ref><ref>{{پک/بن|1=نامه|ک=نامه نیوز|ف=گفتگو با پسر حاج اکبر ناظم}}</ref><ref>{{پک/بن|1=آخر|ک=آخرین خبر|ف=زندگینامه پیر غلام اهل بیت حاج اکبر ناظم}}</ref> پدر او به استاد رجب مشهور بود که [[مسجد کلاک]]، به دست او ساخته و در همانجا دفن شده است۔ نسب اکبر ناظم از جانب مادری، با دو واسطه به [[امیرکبیر]] می‌رسد۔<ref>{{پک/بن|1=نسیم|ک=نسیم آنلاین|ف=سبک و نوحه‌های حاج اکبر ناظم}}</ref>


اکبر ناظم در ابتدا از [[میان‌دار|میان‌داران]] و ناظمان هیئت بود و بعدها مداح [[هیئت]] شد۔ او کمی بعد هیئت نوباوه‌گان قنات‌آباد را در محله مولوی تهران تأسیس کرد۔<ref>{{پک/بن|1=تسنیم۱|ک=خبرگزاری تسنیم|ف=روایت ارضی از مداحی حاج اکبر سرکی}}</ref><ref>{{پک/بن|1=فارس۱|ک=خبرگزاری فارس|ف=عزاداری به همان سبک حاج اکبر ناظم}}</ref> سال تاسیس این هیئت را ۱۳۴۷ ه۔ق مصادف با ۱۳۰۷ شمسی دانسته‌اند۔ به نقل از یکی از مدیران این هیئت، موسس اصلی هیئت نیز شخصی به نام مقدسیان گزارش شده‌است که اکبر ناظم در تاسیس آن کمک کرده‌است۔ با درگذشت مقدسیان، اداره هیئت به دست اکبر ناظم و جمعی دیگر از اهالی هیئت صورت می‌گرفت۔<ref>{{پک/بن|1=فارس۱|ک=خبرگزاری فارس|ف=عزاداری به همان سبک حاج اکبر ناظم}}</ref> این هیئت، به صورت سیار اداره می‌شد و روزهای پنج‌شنبه و جمعه، در [[امامزاده علی تهران|امامزاده علی]]، [[سیده ملک خاتون]]، [[بی‌بی زبیده]]، [[امامزاده داود]] و [[بی‌بی شهربانو]] برگزاری مراسم می‌کرد۔ امروزه این هیئت در حسینیه نوباوه‌گان قنات‌آباد واقع در محله مولوی تهران اداره می‌شود۔<ref>{{پک/بن|1=همشهری۱|ک=همشهری آنلاین|ف=این مداح معروف از نسل امیرکبیر بود}}</ref> تاسیس این حسینیه در سال ۱۳۵۶ شمسی سبب شد تا هیئت از حالت سیار به هیئت ساکن در [[حسینیه]] مبدل شود۔<ref>{{پک/بن|1=فارس۱|ک=خبرگزاری فارس|ف=عزاداری به همان سبک حاج اکبر ناظم}}</ref>
== سرگذشت ==
اکبر سرکی معروف به حاج اکبر ناظم، از مداحان شیعه معروف تهران بود.<ref>{{پک/بن|1=تسنیم۱|ک=خبرگزاری تسنیم|ف=روایت ارضی از مداحی حاج اکبر سرکی}}</ref> وی متولد شهر تهران و در خانواده‌ای مذهبی بود.<ref>{{پک/بن|1=همشهری۱|ک=همشهری آنلاین|ف=این مداح معروف از نسل امیرکبیر بود}}</ref> سال تولدش را ۱۲۸۸ ه‍.ش گزارش کرده‌اند. او در سن ۵ سالگی، پدرش را از دست داد.<ref>{{پک/بن|1=نسیم|ک=نسیم آنلاین|ف=سبک و نوحه‌های حاج اکبر ناظم}}</ref><ref>{{پک/بن|1=نامه|ک=نامه نیوز|ف=گفتگو با پسر حاج اکبر ناظم}}</ref><ref>{{پک/بن|1=آخر|ک=آخرین خبر|ف=زندگینامه پیر غلام اهل بیت حاج اکبر ناظم}}</ref> پدر او به استاد رجب مشهور بود که [[مسجد کلاک]]، به دست او ساخته و در همان‌جا دفن شده است. نسب اکبر ناظم از جانب مادری، با دو واسطه به [[امیرکبیر]] می‌رسد.<ref>{{پک/بن|1=نسیم|ک=نسیم آنلاین|ف=سبک و نوحه‌های حاج اکبر ناظم}}</ref>


او در طول زندگی‌اش، با [[حسین بروجردی]] مشهور به آیت الله بروجردی و [[روح‌الله خمینی]] ارتباط نزدیک داشت۔<ref>{{پک/بن|1=آخر|ک=آخرین خبر|ف=زندگینامه پیر غلام اهل بیت حاج اکبر ناظم}}</ref> ارتباطش با جریان‌های سیاسی مخالف سلطنت [[سلسله پهلوی|پهلوی]] باعث شد تا چند مرتبه خانه او برای دستگیری‌اش تفتیش شود، اما او هیچگاه دستگیر نشد۔<ref>{{پک/بن|1=نسیم|ک=نسیم آنلاین|ف=سبک و نوحه‌های حاج اکبر ناظم}}</ref> ماجرای «شفا یافتن کودک خردسالش که در حال احتضار بود» از وقایع مشهور او در زندگی‌اش به شمار رفته‌است و توسط منابع مختلفی از جمله همان دختر خردسال، گزارش شده‌است۔<ref>{{پک/بن|1=همشهری۱|ک=همشهری آنلاین|ف=این مداح معروف از نسل امیرکبیر بود}}</ref><ref>{{پک/بن|1=فارس۱|ک=خبرگزاری فارس|ف=عزاداری به همان سبک حاج اکبر ناظم}}</ref>
اکبر ناظم در ابتدا از [[میان‌دار|میان‌داران]] و ناظمان هیئت بود و بعدها مداح [[هیئت]] شد. او کمی بعد هیئت نوباوه‌گان قنات‌آباد را در محله مولوی تهران تأسیس کرد.<ref>{{پک/بن|1=تسنیم۱|ک=خبرگزاری تسنیم|ف=روایت ارضی از مداحی حاج اکبر سرکی}}</ref><ref>{{پک/بن|1=فارس۱|ک=خبرگزاری فارس|ف=عزاداری به همان سبک حاج اکبر ناظم}}</ref> سال تأسیس این هیئت را ۱۳۴۷ ه‍.ق مصادف با ۱۳۰۷ شمسی دانسته‌اند. به نقل از یکی از مدیران این هیئت، مؤسس اصلی هیئت نیز شخصی به نام مقدسیان گزارش شده است که اکبر ناظم در تأسیس آن کمک کرده است. با درگذشت مقدسیان، اداره هیئت به دست اکبر ناظم و جمعی دیگر از اهالی هیئت صورت می‌گرفت.<ref>{{پک/بن|1=فارس۱|ک=خبرگزاری فارس|ف=عزاداری به همان سبک حاج اکبر ناظم}}</ref> این هیئت، به صورت سیار اداره می‌شد و روزهای پنج‌شنبه و جمعه، در [[امامزاده علی تهران|امامزاده علی]]، [[سیده ملک خاتون]]، [[بی‌بی زبیده]]، [[امامزاده داود]] و [[بی‌بی شهربانو]] برگزاری مراسم می‌کرد. امروزه این هیئت در حسینیه نوباوه‌گان قنات‌آباد واقع در محله مولوی تهران اداره می‌شود.<ref>{{پک/بن|1=همشهری۱|ک=همشهری آنلاین|ف=این مداح معروف از نسل امیرکبیر بود}}</ref> تأسیس این حسینیه در سال ۱۳۵۶ شمسی سبب شد تا هیئت از حالت سیار به هیئت ساکن در [[حسینیه]] مبدل شود.<ref>{{پک/بن|1=فارس۱|ک=خبرگزاری فارس|ف=عزاداری به همان سبک حاج اکبر ناظم}}</ref>


گزارش کرده‌اند که وی در طول زندگی‌اش سه مرتبه دچار سکته شد؛<ref>{{پک/بن|1=نسیم|ک=نسیم آنلاین|ف=سبک و نوحه‌های حاج اکبر ناظم}}</ref> او سرانجام در سال ۱۳۶۲ شمسی سکته کرد و یک سال بعد به تاریخ ۱۴ اسفند ۱۳۶۳ در بیمارستان جرجانی درگذشت۔<ref>{{پک/بن|1=آخر|ک=آخرین خبر|ف=زندگینامه پیر غلام اهل بیت حاج اکبر ناظم}}</ref><ref>{{پک/بن|1=نامه|ک=نامه نیوز|ف=گفتگو با پسر حاج اکبر ناظم}}</ref> وی در قطعه ۱۶ [[بهشت زهرا|بهشت زهرای تهران]] دفن شده‌است۔<ref>{{پک/بن|1=آخر|ک=آخرین خبر|ف=زندگینامه پیر غلام اهل بیت حاج اکبر ناظم}}</ref>
او در طول زندگی‌اش، با [[حسین بروجردی]] مشهور به آیت الله بروجردی و [[روح‌الله خمینی]] ارتباط نزدیک داشت.<ref>{{پک/بن|1=آخر|ک=آخرین خبر|ف=زندگینامه پیر غلام اهل بیت حاج اکبر ناظم}}</ref> ارتباطش با جریان‌های سیاسی مخالف سلطنت [[سلسله پهلوی|پهلوی]] باعث شد تا چند مرتبه خانه او برای دستگیری‌اش تفتیش شود، اما او هیچگاه دستگیر نشد.<ref>{{پک/بن|1=نسیم|ک=نسیم آنلاین|ف=سبک و نوحه‌های حاج اکبر ناظم}}</ref> ماجرای «شفا یافتن کودک خردسالش که در حال احتضار بود» از وقایع مشهور او در زندگی‌اش به‌شمار رفته است و توسط منابع مختلفی از جمله همان دختر خردسال، گزارش شده است.<ref>{{پک/بن|1=همشهری۱|ک=همشهری آنلاین|ف=این مداح معروف از نسل امیرکبیر بود}}</ref><ref>{{پک/بن|1=فارس۱|ک=خبرگزاری فارس|ف=عزاداری به همان سبک حاج اکبر ناظم}}</ref>


==اشعار==
گزارش کرده‌اند که وی در طول زندگی‌اش سه مرتبه دچار سکته شد؛<ref>{{پک/بن|1=نسیم|ک=نسیم آنلاین|ف=سبک و نوحه‌های حاج اکبر ناظم}}</ref> او سرانجام در سال ۱۳۶۲ شمسی سکته کرد و یک سال بعد به تاریخ ۱۴ اسفند ۱۳۶۳ در بیمارستان جرجانی درگذشت.<ref>{{پک/بن|1=آخر|ک=آخرین خبر|ف=زندگینامه پیر غلام اهل بیت حاج اکبر ناظم}}</ref><ref>{{پک/بن|1=نامه|ک=نامه نیوز|ف=گفتگو با پسر حاج اکبر ناظم}}</ref> وی در قطعه ۱۶ [[بهشت زهرا|بهشت زهرای تهران]] دفن شده است.<ref>{{پک/بن|1=آخر|ک=آخرین خبر|ف=زندگینامه پیر غلام اهل بیت حاج اکبر ناظم}}</ref>
اطرافیان اکبر ناظم گزارش می‌کنند که وی سواد زیادی نداشته‌است و در لحظه شعر می‌گفت۔ برای همین، در هنگام سرودن اشعار، کسانی اشعارش را می‌نوشتند تا اشعار او محفوظ باقی بماند۔<ref>{{پک/بن|1=فارس۱|ک=خبرگزاری فارس|ف=عزاداری به همان سبک حاج اکبر ناظم}}</ref> از جمله اشعار مذهبی مشهور او می‌توان به شعر زیر اشاره کرد:<ref>{{پک/بن|1=فارس۱|ک=خبرگزاری فارس|ف=عزاداری به همان سبک حاج اکبر ناظم}}</ref>
== اشعار ==
[[پرونده:Akbar nazem (2).jpg|بندانگشتی|آئین «بزرگداشت حاج اکبر ناظم» در ششمین گام از سلسله آئین‌های ویژه‌برنامه «پرده عشاق» در تهران، ۱۳۹۲ خورشیدی.|جایگزین=مجری بر روی سن، در حال اجرای مراسم بزرگداشت اکبر ناظم]]اطرافیان اکبر ناظم گزارش می‌کنند که وی سواد زیادی نداشته است و در لحظه شعر می‌گفت. برای همین، در هنگام سرودن اشعار، کسانی اشعارش را می‌نوشتند تا اشعار او محفوظ باقی بماند.<ref>{{پک/بن|1=فارس۱|ک=خبرگزاری فارس|ف=عزاداری به همان سبک حاج اکبر ناظم}}</ref> از جمله اشعار مذهبی مشهور او می‌توان به شعر زیر اشاره کرد:<ref>{{پک/بن|1=فارس۱|ک=خبرگزاری فارس|ف=عزاداری به همان سبک حاج اکبر ناظم}}</ref>


{{شعر}}
{{شعر}}
خط ۱۸: خط ۳۶:
{{ب|گاهی رود اندر کنار مرقد عباس|ریزد سرشک غم برای آن نکو انفاس}}
{{ب|گاهی رود اندر کنار مرقد عباس|ریزد سرشک غم برای آن نکو انفاس}}
{{ب|گاهی رود در خیمه‌گه با جمله حوریه|کو نور عین من، بی‌سر حسین من}}
{{ب|گاهی رود در خیمه‌گه با جمله حوریه|کو نور عین من، بی‌سر حسین من}}
{{پایان شعر}}او علاوه بر اشعار مذهبی، شعرهای سیاسی در حمایت از روح‌الله خمینی نیز می‌سرود۔ شعر او با مطلع «یحیی الخمینی یحسین زعیم الاعظم» از مشهورترین اشعار سیاسی او به حساب می‌آید۔<ref>{{پک/بن|1=نسیم|ک=نسیم آنلاین|ف=سبک و نوحه‌های حاج اکبر ناظم}}</ref> به طور کلی اشعار او را مخلوطی از حماسه و احساس توصیف کرده‌اند۔<ref>{{پک/بن|1=مرکز|ک=مرکز اسناد انقلاب اسلامی|ف=گفت‌وگوی تفصیلی با حاج منصور نورایی}}</ref>
{{پایان شعر}}


==در هنر و رسانه==
یکی دیگر از اشعار مشهور در مداحی فارسی، شعری است با مطلع «ای اهل حرم» که به گفته مرشد رجب بهرو، این شعر از سروده‌های اکبر ناظم است. برخی نیز این شعر را منسوب به حاج مرزوق می‌دانند. اما همه این گزارشات، تاریخ شفاهی هستند و به صورت مکتوب، سندی برای تأیید آنها وجود ندارد. این شعر به‌طور کامل چنین است:<ref>{{پک/بن|1=مهر۳|ک=خبرگزاری مهر|ف=قبر می‌خواهی چه‌کار}}</ref>
بابک مینایی، در مورد زندگی‌نامه اکبر ناظم، مستندی را با عنوان «[[ناظم قلب‌ها]]» ساخته‌است۔ در بخش دوم این مستند، زندگی و سبک مداحی وی مورد پژوهش قرار گرفته‌است۔ این مستند به درخواست شبکه افق ساخته شده‌است۔<ref>{{پک/بن|1=تسنیم۱|ک=خبرگزاری تسنیم|ف=روایت ارضی از مداحی حاج اکبر سرکی}}</ref> قسمت سوم از مستند ''[[میراث مرثیه]]'' نیز به زندگانی او اختصاص یافته‌است۔ این مستند به تهیه‌کنندگی مازیار هاشمی و کارگردانی مهدی زنگنه ساخته شده‌است۔<ref>{{پک/بن|1=شبستان|ک=خبرگزاری شبستان|ف=حاج اکبر ناظم به روایت ثریا قاسمی}}</ref>


==پانویس==
{{شعر}}
{{ب|ای اهل حرم میر و علمدار نیامد|علمدار نیامد. علمدار نیامد}}
{{ب|سقای حرم سید و سالار نیامد|علمدار نیامد. علمدار نیامد}}
{{پایان شعر}}
 
او علاوه بر اشعار مذهبی، شعرهای سیاسی در حمایت از روح‌الله خمینی نیز می‌سرود. شعر او با مطلع «یحیی الخمینی یحسین زعیم الاعظم» از مشهورترین اشعار سیاسی او به حساب می‌آید.<ref>{{پک/بن|1=نسیم|ک=نسیم آنلاین|ف=سبک و نوحه‌های حاج اکبر ناظم}}</ref> به‌طور کلی اشعار او را مخلوطی از حماسه و احساس توصیف کرده‌اند.<ref>{{پک/بن|1=مرکز|ک=مرکز اسناد انقلاب اسلامی|ف=گفت‌وگوی تفصیلی با حاج منصور نورایی}}</ref>
 
== در هنر و رسانه ==
بابک مینایی، در مورد زندگی‌نامه اکبر ناظم، مستندی را با عنوان «[[ناظم قلب‌ها]]» ساخته است. در بخش دوم این مستند، زندگی و سبک مداحی وی مورد پژوهش قرار گرفته است. این مستند به درخواست شبکه افق ساخته شده است.<ref>{{پک/بن|1=تسنیم۱|ک=خبرگزاری تسنیم|ف=روایت ارضی از مداحی حاج اکبر سرکی}}</ref> قسمت سوم از مستند ''[[میراث مرثیه]]'' نیز به زندگانی او اختصاص یافته است. این مستند به تهیه‌کنندگی مازیار هاشمی و کارگردانی مهدی زنگنه ساخته شده است.<ref>{{پک/بن|1=شبستان|ک=خبرگزاری شبستان|ف=حاج اکبر ناظم به روایت ثریا قاسمی}}</ref> در سال ۱۳۹۲ خورشیدی، فرهنگسرای رازی با همکاری فرهنگسرای انقلاب اسلامی در تهران، در طی ششمین دوره از ویژه برنامه‌ای به نام «پرده عشق» برای اکبر ناظم مراسم گرامیداشت برگزار کرد.<ref>{{پک/بن|1=تسنیم۲|ک=خبرگزاری تسنیم|ف=روایت منظوم اشک}}</ref> کتاب «وقتی همه بیدارند»، شامل چند داستان از زندگانی وی نیز در سال ۱۳۹۴ توسط انتشارات نسیما منتشر شد.<ref>{{پک/بن|1=مهر۲|ک=خبرگزاری مهر|ف=نشر «نسیما»}}</ref>


===ارجاعات===
== پانویس ==
=== ارجاعات ===
{{پانویس|۳|اندازه=ریز}}
{{پانویس|۳|اندازه=ریز}}


===منابع===
=== منابع ===
{{آغاز پانویس|۴۵em}}
* {{یادکرد وب|عنوان=زندگینامه پیرغلام اهل‌بیت حاج اکبر ناظم|نشانی=https://akharinkhabar.ir/interestings/3762704|تاریخ=۱۳۹۶|تاریخ بازبینی=۲۰ اسفند ۱۴۰۱|شناسه={{شناسه یادکرد|آخر}}|نویسنده=آخرین خبر|وبگاه=akharinkhabar.ir}}
* {{یادکرد وب|عنوان=روایت ارضی از مداحی حاج اکبر سرکی در مستند «ناظم قلب‌ها»|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1393/07/19/524644|تاریخ=۱۳۹۳|تاریخ بازبینی=۲۰ اسفند ۱۴۰۱|شناسه={{شناسه یادکرد|تسنیم۱}}|نویسنده=خبرگزاری تسنیم|وبگاه=tasnimnews.com}}
* {{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نام=|عنوان=روایت منظوم اشک با نای حسینی (ع) حاج اکبر ناظم|ناشر=|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1392/09/16/213423/روایت-منظوم-اشک-با-نای-حسینی-ع-حاج-اکبر-ناظم-تصاویر|تاریخ=۱۳۹۲|تاریخ بازبینی=|شناسه={{شناسه یادکرد|تسنیم۲}}|نویسنده=خبرگزاری تسنیم|کد زبان=|وبگاه=tasnimnews.com}}
* {{یادکرد وب|عنوان=حاج اکبر ناظم به روایت ثریا قاسمی در «میراث مرثیه»|نشانی=http://shabestan.ir/detail/News/578762|تاریخ=۱۳۹۵|تاریخ بازبینی=۲۰ اسفند ۱۴۰۱|شناسه={{شناسه یادکرد|شبستان}}|نویسنده=خبرگزاری شبستان|وبگاه=shabestan.ir}}
* {{یادکرد وب|عنوان=عزاداری این هیئت 96 ساله به همان سبک حاج اکبر ناظم است|نشانی=https://www.farsnews.ir/news/14000623000094|تاریخ=۱۴۰۰|تاریخ بازبینی=۲۰ اسفند ۱۴۰۱|شناسه={{شناسه یادکرد|فارس۱}}|نویسنده=خبرگزاری فارس|وبگاه=farsnews.ir}}
* {{یادکرد وب|عنوان=خوش‌خیالی منافقین در اولین روزهای تهاجم رژیم بعث به ایران|نشانی=https://irdc.ir/fa/news/5207/خوش‌خیالی-منافقین-در-اولین-روزهای-تهاجم-رژیم-بعث-به-ایران-روایتی-از-حضور-فرزندان-رهبر-انقلاب-در-جبهه-فرار-از-دست-ساواک-با-روضه-موسی‌بن‌جعفرع|تاریخ=۱۳۹۸|تاریخ بازبینی=۲۰ اسفند ۱۴۰۱|شناسه={{شناسه یادکرد|مرکز}}|نویسنده=مرکز اسناد انقلاب اسلامی|وبگاه=irdc.ir}}
* {{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نام=|عنوان=نشر «نسیما» با کتاب‌های تازه‌اش به نمایشگاه کتاب آمد|ناشر=|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/2569894/نشر-نسیما-با-کتاب-های-تازه-اش-به-نمایشگاه-کتاب-آمد|تاریخ=۱۳۹۴|تاریخ بازبینی=|شناسه={{شناسه یادکرد|مهر۲}}|نویسنده=خبرگزاری مهر|کد زبان=|وبگاه=mehrnews.com}}
* {{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نام=|عنوان=قبر می‌خواهی چه‌کار میرزا؟|ناشر=|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/4712442/قبر-می-خواهی-چه-کار-میرزا|تاریخ=۱۳۹۸|تاریخ بازبینی=|شناسه={{شناسه یادکرد|مهر۳}}|نویسنده=خبرگزاری مهر|کد زبان=|وبگاه=mehrnews.com}}
* {{یادکرد وب|عنوان=گفتگو با پسر حاج اکبر ناظم|نشانی=https://www.namehnews.com/بخش-فرهنگ-15/94316-گفتگو-با-پسر-حاج-اکبر-ناظم-پی|تاریخ=۱۳۹۲|تاریخ بازبینی=۲۰ اسفند ۱۴۰۱|شناسه={{شناسه یادکرد|نامه}}|نویسنده=نامه نیوز|وبگاه=namehnews.com}}
* {{یادکرد وب|عنوان=سبک و نوحه‌های حاج اکبر ناظم هنوز زبانزد هیئتی‌هاست|نشانی=https://www.nasim.news/بخش-سیاست-126/943356-سبک-نوحه-های-حاج-اکبر-ناظم|تاریخ=۱۳۹۳|تاریخ بازبینی=۲۰ اسفند ۱۴۰۱|شناسه={{شناسه یادکرد|نسیم}}|نویسنده=نسیم آنلاین|وبگاه=nasim.news}}
* {{یادکرد وب|عنوان=این مداح معروف از نسل امیرکبیر بود|نشانی=https://www.hamshahrionline.ir/news/696916|تاریخ=۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۲۰ اسفند ۱۴۰۱|شناسه={{شناسه یادکرد|همشهری۱}}|نویسنده=همشهری آنلاین|وبگاه=hamshahrionline.ir}}
{{پایان پانویس}}
 
{{درجه‌بندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=خیر|نیازمند تصویر=خیر|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامه‌ها=خیر|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}}


*{{یادکرد وب|عنوان=زندگینامه پیرغلام اهل‌بیت حاج اکبر ناظم|نشانی=https://akharinkhabar.ir/interestings/3762704|تاریخ=۱۳۹۶|تاریخ بازبینی=۲۰ اسفند ۱۴۰۱|شناسه={{شناسه یادکرد|آخر}}|نویسنده=آخرین خبر|وبگاه=akharinkhabar.ir}}
[[رده:اهالی تهران]]
*{{یادکرد وب|عنوان=روایت ارضی از مداحی حاج اکبر سرکی در مستند «ناظم قلب‌ها»|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1393/07/19/524644|تاریخ=۱۳۹۳|تاریخ بازبینی=۲۰ اسفند ۱۴۰۱|شناسه={{شناسه یادکرد|تسنیم۱}}|نویسنده=خبرگزاری تسنیم|وبگاه=tasnimnews.com}}
[[رده:درگذشتگان ۱۳۶۳]]
*{{یادکرد وب|عنوان=حاج اکبر ناظم به روایت ثریا قاسمی در «میراث مرثیه»|نشانی=http://shabestan.ir/detail/News/578762|تاریخ=۱۳۹۵|تاریخ بازبینی=۲۰ اسفند ۱۴۰۱|شناسه={{شناسه یادکرد|شبستان}}|نویسنده=خبرگزاری شبستان|وبگاه=shabestan.ir}}
[[رده:زادگان ۱۲۸۸]]
*{{یادکرد وب|عنوان=عزاداری این هیأت 96 ساله به همان سبک حاج اکبر ناظم است|نشانی=https://www.farsnews.ir/news/14000623000094|تاریخ=۱۴۰۰|تاریخ بازبینی=۲۰ اسفند ۱۴۰۱|شناسه={{شناسه یادکرد|فارس۱}}|نویسنده=خبرگزاری فارس|وبگاه=farsnews.ir}}
[[رده:شاعران اهل تهران]]
*{{یادکرد وب|عنوان=خوش‌خیالی منافقین در اولین روزهای تهاجم رژیم بعث به ایران|نشانی=https://irdc.ir/fa/news/5207/%D8%AE%D9%88%D8%B4%E2%80%8C%D8%AE%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%81%D9%82%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AC%D9%85-%D8%B1%DA%98%DB%8C%D9%85-%D8%A8%D8%B9%D8%AB-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AD%D8%B6%D9%88%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A8%D9%87%D9%87-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D8%B3%D8%AA-%D8%B3%D8%A7%D9%88%D8%A7%DA%A9-%D8%A8%D8%A7-%D8%B1%D9%88%D8%B6%D9%87-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%E2%80%8C%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%D8%B9|تاریخ=۱۳۹۸|تاریخ بازبینی=۲۰ اسفند ۱۴۰۱|شناسه={{شناسه یادکرد|مرکز}}|نویسنده=مرکز اسناد انقلاب اسلامی|وبگاه=irdc.ir}}
[[رده:شاعران شیعه دوازده‌امامی]]
*{{یادکرد وب|عنوان=گفتگو با پسر حاج اکبر ناظم|نشانی=https://www.namehnews.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-15/94316-%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88-%D8%A8%D8%A7-%D9%BE%D8%B3%D8%B1-%D8%AD%D8%A7%D8%AC-%D8%A7%DA%A9%D8%A8%D8%B1-%D9%86%D8%A7%D8%B8%D9%85-%D9%BE%DB%8C|تاریخ=۱۳۹۲|تاریخ بازبینی=۲۰ اسفند ۱۴۰۱|شناسه={{شناسه یادکرد|نامه}}|نویسنده=نامه نیوز|وبگاه=namehnews.com}}
[[رده:شاعران مرد اهل ایران]]
*{{یادکرد وب|عنوان=سبک و نوحه‌های حاج اکبر ناظم هنوز زبانزد هیئتی‌هاست|نشانی=https://www.nasim.news/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-126/943356-%D8%B3%D8%A8%DA%A9-%D9%86%D9%88%D8%AD%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AD%D8%A7%D8%AC-%D8%A7%DA%A9%D8%A8%D8%B1-%D9%86%D8%A7%D8%B8%D9%85|تاریخ=۱۳۹۳|تاریخ بازبینی=۲۰ اسفند ۱۴۰۱|شناسه={{شناسه یادکرد|نسیم}}|نویسنده=نسیم آنلاین|وبگاه=nasim.news}}
[[رده:مداحان اهل ایران]]
*{{یادکرد وب|عنوان=این مداح معروف از نسل امیرکبیر بود|نشانی=https://www.hamshahrionline.ir/news/696916|تاریخ=۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۲۰ اسفند ۱۴۰۱|شناسه={{شناسه یادکرد|همشهری۱}}|نویسنده=همشهری آنلاین|وبگاه=hamshahrionline.ir}}
[[رده:مدفونان در بهشت زهرا]]
[[رده:موسسان هیئت مذهبی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۰۲:۰۸

اکبر ناظم
عکس ترمیم شده از اکبر ناظم در میان جوانان هیئت نوباوگان
تصویری از اعضاء هیئت نوباوگان قنات آباد (عکس حاج اکبر ناظم در میان جمع، ترمیم شده است)
متولد۱۲۸۸
تهران
وفات۱۳۶۳
تهران
علت فوتسکته قلبی
مدفنقطعه ۱۶ بهشت زهرای تهران
ملیتایرانی
دیگر نام‌هااکبر سرکی
حرفهمداح و شاعر
عنوانناظم
دیناسلام
مذهبشیعه دوازده‌امامی

اکبر سرکی (۱۲۸۸–۱۳۶۳ در تهران) معروف به اکبر ناظم یا حاج اکبر ناظم، از مداحان معروف شیعه در تهران بود. او هیئت نوباوه‌گان قنات‌آباد در محله مولوی تهران را تأسیس کرده بود. شعرهای مذهبی و سیاسی او در زمینه‌های مختلف، مشهور است. سبک مداحی او طرفداران بسیاری داشته و نمادی از مداحی اصیل شناخته می‌شود. از زندگانی و سبک مداحی او، مستندهایی ساخته شده است.

سرگذشت

اکبر سرکی معروف به حاج اکبر ناظم، از مداحان شیعه معروف تهران بود.[۱] وی متولد شهر تهران و در خانواده‌ای مذهبی بود.[۲] سال تولدش را ۱۲۸۸ ه‍.ش گزارش کرده‌اند. او در سن ۵ سالگی، پدرش را از دست داد.[۳][۴][۵] پدر او به استاد رجب مشهور بود که مسجد کلاک، به دست او ساخته و در همان‌جا دفن شده است. نسب اکبر ناظم از جانب مادری، با دو واسطه به امیرکبیر می‌رسد.[۶]

اکبر ناظم در ابتدا از میان‌داران و ناظمان هیئت بود و بعدها مداح هیئت شد. او کمی بعد هیئت نوباوه‌گان قنات‌آباد را در محله مولوی تهران تأسیس کرد.[۷][۸] سال تأسیس این هیئت را ۱۳۴۷ ه‍.ق مصادف با ۱۳۰۷ شمسی دانسته‌اند. به نقل از یکی از مدیران این هیئت، مؤسس اصلی هیئت نیز شخصی به نام مقدسیان گزارش شده است که اکبر ناظم در تأسیس آن کمک کرده است. با درگذشت مقدسیان، اداره هیئت به دست اکبر ناظم و جمعی دیگر از اهالی هیئت صورت می‌گرفت.[۹] این هیئت، به صورت سیار اداره می‌شد و روزهای پنج‌شنبه و جمعه، در امامزاده علی، سیده ملک خاتون، بی‌بی زبیده، امامزاده داود و بی‌بی شهربانو برگزاری مراسم می‌کرد. امروزه این هیئت در حسینیه نوباوه‌گان قنات‌آباد واقع در محله مولوی تهران اداره می‌شود.[۱۰] تأسیس این حسینیه در سال ۱۳۵۶ شمسی سبب شد تا هیئت از حالت سیار به هیئت ساکن در حسینیه مبدل شود.[۱۱]

او در طول زندگی‌اش، با حسین بروجردی مشهور به آیت الله بروجردی و روح‌الله خمینی ارتباط نزدیک داشت.[۱۲] ارتباطش با جریان‌های سیاسی مخالف سلطنت پهلوی باعث شد تا چند مرتبه خانه او برای دستگیری‌اش تفتیش شود، اما او هیچگاه دستگیر نشد.[۱۳] ماجرای «شفا یافتن کودک خردسالش که در حال احتضار بود» از وقایع مشهور او در زندگی‌اش به‌شمار رفته است و توسط منابع مختلفی از جمله همان دختر خردسال، گزارش شده است.[۱۴][۱۵]

گزارش کرده‌اند که وی در طول زندگی‌اش سه مرتبه دچار سکته شد؛[۱۶] او سرانجام در سال ۱۳۶۲ شمسی سکته کرد و یک سال بعد به تاریخ ۱۴ اسفند ۱۳۶۳ در بیمارستان جرجانی درگذشت.[۱۷][۱۸] وی در قطعه ۱۶ بهشت زهرای تهران دفن شده است.[۱۹]

اشعار

مجری بر روی سن، در حال اجرای مراسم بزرگداشت اکبر ناظم
آئین «بزرگداشت حاج اکبر ناظم» در ششمین گام از سلسله آئین‌های ویژه‌برنامه «پرده عشاق» در تهران، ۱۳۹۲ خورشیدی.

اطرافیان اکبر ناظم گزارش می‌کنند که وی سواد زیادی نداشته است و در لحظه شعر می‌گفت. برای همین، در هنگام سرودن اشعار، کسانی اشعارش را می‌نوشتند تا اشعار او محفوظ باقی بماند.[۲۰] از جمله اشعار مذهبی مشهور او می‌توان به شعر زیر اشاره کرد:[۲۱]

شب‌های جمعه حضرت زهرای مرضیهبا هاجر و با مریم و حوا و آسیه
آید پریشان از جنان بر دشت ماریهبا دیده گریان، بر شاه مظلومان
گاهی رود اندر کنار مرقد عباسریزد سرشک غم برای آن نکو انفاس
گاهی رود در خیمه‌گه با جمله حوریهکو نور عین من، بی‌سر حسین من

یکی دیگر از اشعار مشهور در مداحی فارسی، شعری است با مطلع «ای اهل حرم» که به گفته مرشد رجب بهرو، این شعر از سروده‌های اکبر ناظم است. برخی نیز این شعر را منسوب به حاج مرزوق می‌دانند. اما همه این گزارشات، تاریخ شفاهی هستند و به صورت مکتوب، سندی برای تأیید آنها وجود ندارد. این شعر به‌طور کامل چنین است:[۲۲]

ای اهل حرم میر و علمدار نیامدعلمدار نیامد. علمدار نیامد
سقای حرم سید و سالار نیامدعلمدار نیامد. علمدار نیامد

او علاوه بر اشعار مذهبی، شعرهای سیاسی در حمایت از روح‌الله خمینی نیز می‌سرود. شعر او با مطلع «یحیی الخمینی یحسین زعیم الاعظم» از مشهورترین اشعار سیاسی او به حساب می‌آید.[۲۳] به‌طور کلی اشعار او را مخلوطی از حماسه و احساس توصیف کرده‌اند.[۲۴]

در هنر و رسانه

بابک مینایی، در مورد زندگی‌نامه اکبر ناظم، مستندی را با عنوان «ناظم قلب‌ها» ساخته است. در بخش دوم این مستند، زندگی و سبک مداحی وی مورد پژوهش قرار گرفته است. این مستند به درخواست شبکه افق ساخته شده است.[۲۵] قسمت سوم از مستند میراث مرثیه نیز به زندگانی او اختصاص یافته است. این مستند به تهیه‌کنندگی مازیار هاشمی و کارگردانی مهدی زنگنه ساخته شده است.[۲۶] در سال ۱۳۹۲ خورشیدی، فرهنگسرای رازی با همکاری فرهنگسرای انقلاب اسلامی در تهران، در طی ششمین دوره از ویژه برنامه‌ای به نام «پرده عشق» برای اکبر ناظم مراسم گرامیداشت برگزار کرد.[۲۷] کتاب «وقتی همه بیدارند»، شامل چند داستان از زندگانی وی نیز در سال ۱۳۹۴ توسط انتشارات نسیما منتشر شد.[۲۸]

پانویس

ارجاعات

  1. ↑ «روایت ارضی از مداحی حاج اکبر سرکی»، خبرگزاری تسنیم.
  2. ↑ «این مداح معروف از نسل امیرکبیر بود»، همشهری آنلاین.
  3. ↑ «سبک و نوحه‌های حاج اکبر ناظم»، نسیم آنلاین.
  4. ↑ «گفتگو با پسر حاج اکبر ناظم»، نامه نیوز.
  5. ↑ «زندگینامه پیر غلام اهل بیت حاج اکبر ناظم»، آخرین خبر.
  6. ↑ «سبک و نوحه‌های حاج اکبر ناظم»، نسیم آنلاین.
  7. ↑ «روایت ارضی از مداحی حاج اکبر سرکی»، خبرگزاری تسنیم.
  8. ↑ «عزاداری به همان سبک حاج اکبر ناظم»، خبرگزاری فارس.
  9. ↑ «عزاداری به همان سبک حاج اکبر ناظم»، خبرگزاری فارس.
  10. ↑ «این مداح معروف از نسل امیرکبیر بود»، همشهری آنلاین.
  11. ↑ «عزاداری به همان سبک حاج اکبر ناظم»، خبرگزاری فارس.
  12. ↑ «زندگینامه پیر غلام اهل بیت حاج اکبر ناظم»، آخرین خبر.
  13. ↑ «سبک و نوحه‌های حاج اکبر ناظم»، نسیم آنلاین.
  14. ↑ «این مداح معروف از نسل امیرکبیر بود»، همشهری آنلاین.
  15. ↑ «عزاداری به همان سبک حاج اکبر ناظم»، خبرگزاری فارس.
  16. ↑ «سبک و نوحه‌های حاج اکبر ناظم»، نسیم آنلاین.
  17. ↑ «زندگینامه پیر غلام اهل بیت حاج اکبر ناظم»، آخرین خبر.
  18. ↑ «گفتگو با پسر حاج اکبر ناظم»، نامه نیوز.
  19. ↑ «زندگینامه پیر غلام اهل بیت حاج اکبر ناظم»، آخرین خبر.
  20. ↑ «عزاداری به همان سبک حاج اکبر ناظم»، خبرگزاری فارس.
  21. ↑ «عزاداری به همان سبک حاج اکبر ناظم»، خبرگزاری فارس.
  22. ↑ «قبر می‌خواهی چه‌کار»، خبرگزاری مهر.
  23. ↑ «سبک و نوحه‌های حاج اکبر ناظم»، نسیم آنلاین.
  24. ↑ «گفت‌وگوی تفصیلی با حاج منصور نورایی»، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  25. ↑ «روایت ارضی از مداحی حاج اکبر سرکی»، خبرگزاری تسنیم.
  26. ↑ «حاج اکبر ناظم به روایت ثریا قاسمی»، خبرگزاری شبستان.
  27. ↑ «روایت منظوم اشک»، خبرگزاری تسنیم.
  28. ↑ «نشر «نسیما»»، خبرگزاری مهر.

منابع

برگرفته از «https://www.islamical.org/w/index.php?title=اکبر_ناظم&oldid=30016»