آشفته شیرازی: تفاوت میان نسخه‌ها
(ابرابزار) |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''محمدکاظم آشفته شیرازی'''، از شاعران [[قاجاریان|قاجار]] بود که بین سال‌های ۱۲۰۰ ه.ق تا ۱۲۸۸ ه.ق زیست | '''محمدکاظم آشفته شیرازی'''، از شاعران [[قاجاریان|قاجار]] بود که بین سال‌های ۱۲۰۰ ه.ق تا ۱۲۸۸ ه.ق زیست کرده است. وی در شهر [[شیراز]] به دنیا آمده و مدتی را در [[خراسان]] صاحب منصب دولتی بوده است ولی بعد از مدت چهار سال مجدد به شیراز بازگشته و در آنجا به کشاورزی مشغول شده است. | ||
== نام و تبار == | == نام و تبار == | ||
نام او را محمدکاظم آشفته شیرازی گزارش کرده‌اند که به آشفته شیرازی لقب گرفته | نام او را محمدکاظم آشفته شیرازی گزارش کرده‌اند که به آشفته شیرازی لقب گرفته بود.<ref>{{پک|1=هیئت تحریریه|2=۱۳۶۷|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=آشفته شیرازی}}</ref> در برخی منابع دیگر، از او با لقب کدخدا نیز یاد کرده‌اند.<ref>{{پک|1=سیاه‌پور|2=۱۳۸۶|ف=حکومت احتشام الدوله در کهگیلویه و بهبهان|ک=تاریخ معاصر ایران}}</ref> پدرش، محمد جعفر کدخدا نام داشت که از سرشناسان و متمکنان زمان خود بود.<ref>{{پک|1=هیئت تحریریه|2=۱۳۶۷|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=آشفته شیرازی}}</ref> | ||
==سرگذشت== | == سرگذشت == | ||
آشفته شیرازی از شاعران صاحب منصب عصر قاجار بود که به سال ۱۲۰۰ ه.ق مصادف با ۱۷۸۵ میلادی در شهر شیراز به دنیا آمد. او در دوران جوانی، علم عروض و محاسبات دفتری را آموخت و با ادبیات فارسی و علوم ادبی عربی آشنا شد. وی در خوشنویسی خط [[نستعلیق شکسته]] متبحر بود.<ref>{{پک|1=هیئت تحریریه|2=۱۳۶۷|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=آشفته شیرازی}}</ref> وی را آشنا با اجرای قنات معرفی | آشفته شیرازی از شاعران صاحب منصب عصر قاجار بود که به سال ۱۲۰۰ ه.ق مصادف با ۱۷۸۵ میلادی در شهر شیراز به دنیا آمد. او در دوران جوانی، علم عروض و محاسبات دفتری را آموخت و با ادبیات فارسی و علوم ادبی عربی آشنا شد. وی در خوشنویسی خط [[نستعلیق شکسته]] متبحر بود.<ref>{{پک|1=هیئت تحریریه|2=۱۳۶۷|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=آشفته شیرازی}}</ref> وی را آشنا با اجرای قنات معرفی کرده‌اند.<ref>{{پک|1=سیاه‌پور|2=۱۳۸۶|ف=حکومت احتشام الدوله در کهگیلویه و بهبهان|ک=تاریخ معاصر ایران}}</ref> | ||
او به جهت جایگاه خانواده و همین‌طور دانش‌ها و تبحرهایش، توانست در دستگاه دیوانی ترقی کند. وی در سال ۱۲۷۰ ه.ق مصادف با ۱۸۵۳ میلادی و پس از انتقال [[حسام السلطنه مرادمیرزا]] از فرمانروایی [[فارس]] به ولایت خراسان، آشفته شیرازی به خراسان نقل مکان کرد و به کلانتری مشهد و منصب امارت دیوان خانه عدلیه خراسان منصوب شد. وی به مدت چهار سال در این مقام‌ها باقی ماند تا آنکه مجدد به شیراز بازگشت. او در شیراز به کشاورزی مشغول شد و در این کار، به موفقیت‌هایی دست یافت. او کارهای سودمندی چون آوردن آب از رودخانه کردستان به شهر [[بهبهان]] را رقم زد.<ref>{{پک|1=هیئت تحریریه|2=۱۳۶۷|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=آشفته شیرازی}}</ref> او مدتی نیز کلانتر و کدخدای نواحی از شیراز | او به جهت جایگاه خانواده و همین‌طور دانش‌ها و تبحرهایش، توانست در دستگاه دیوانی ترقی کند. وی در سال ۱۲۷۰ ه.ق مصادف با ۱۸۵۳ میلادی و پس از انتقال [[حسام السلطنه مرادمیرزا]] از فرمانروایی [[فارس]] به ولایت خراسان، آشفته شیرازی به خراسان نقل مکان کرد و به کلانتری مشهد و منصب امارت دیوان خانه عدلیه خراسان منصوب شد. وی به مدت چهار سال در این مقام‌ها باقی ماند تا آنکه مجدد به شیراز بازگشت. او در شیراز به کشاورزی مشغول شد و در این کار، به موفقیت‌هایی دست یافت. او کارهای سودمندی چون آوردن آب از رودخانه کردستان به شهر [[بهبهان]] را رقم زد.<ref>{{پک|1=هیئت تحریریه|2=۱۳۶۷|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=آشفته شیرازی}}</ref> او مدتی نیز کلانتر و کدخدای نواحی از شیراز بود.<ref>{{پک|1=سیاه‌پور|2=۱۳۸۶|ف=حکومت احتشام الدوله در کهگیلویه و بهبهان|ک=تاریخ معاصر ایران}}</ref> | ||
در ''[[دایرةالمعارف بزرگ اسلامی]]''، تاریخ مرگ او را ۱۲۸۸ ه.ق مصادف با ۱۸۷۱ میلادی گزارش کرده‌اند.<ref>{{پک|1=هیئت تحریریه|2=۱۳۶۷|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=آشفته شیرازی}}</ref> با این وجود سال درگذشت او توسط [[فرصت‌الدوله]]، ۱۲۸۷ | در ''[[دایرةالمعارف بزرگ اسلامی]]''، تاریخ مرگ او را ۱۲۸۸ ه.ق مصادف با ۱۸۷۱ میلادی گزارش کرده‌اند.<ref>{{پک|1=هیئت تحریریه|2=۱۳۶۷|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=آشفته شیرازی}}</ref> با این وجود سال درگذشت او توسط [[فرصت‌الدوله]]، ۱۲۸۷ ه.ق عنوان شده است.<ref>{{پک|1=سیاه‌پور|2=۱۳۸۶|ف=حکومت احتشام الدوله در کهگیلویه و بهبهان|ک=تاریخ معاصر ایران}}</ref> | ||
==باورها و اشعار== | == باورها و اشعار == | ||
آشفته شیرازی به [[اهل بیت|خاندان پیامبر اسلام]] ارادت و اعتقاد ویژه‌ای داشت و در مراسم [[تعزیه|تعزیه‌داری]] و برپاردن مجالس یادبود بزرگان دین کوشا بود. او در میان سبک‌های شعری، بیشتر [[غزل]]، [[قصیده]] و [[مرثیه]] می‌سرود. چکامه‌ای از او که به مدح [[علی بن ابی‌طالب]] اختصاص دارد، از آثار برجسته او به‌شمار می‌رود. این چکامه به سال ۱۲۷۷ ه.ق مصادف با ۱۸۶۰ میلادی، به هنگام ولادت [[مویدالدوله ابوالفتح میرزا]] در شیراز سروده شده و در پایان آن مدح [[ناصرالدین‌شاه|ناصرالدین شاه قاجار]] و مویدالدوله | آشفته شیرازی به [[اهل بیت|خاندان پیامبر اسلام]] ارادت و اعتقاد ویژه‌ای داشت و در مراسم [[تعزیه|تعزیه‌داری]] و برپاردن مجالس یادبود بزرگان دین کوشا بود. او در میان سبک‌های شعری، بیشتر [[غزل]]، [[قصیده]] و [[مرثیه]] می‌سرود. چکامه‌ای از او که به مدح [[علی بن ابی‌طالب]] اختصاص دارد، از آثار برجسته او به‌شمار می‌رود. این چکامه به سال ۱۲۷۷ ه.ق مصادف با ۱۸۶۰ میلادی، به هنگام ولادت [[مویدالدوله ابوالفتح میرزا]] در شیراز سروده شده و در پایان آن مدح [[ناصرالدین‌شاه|ناصرالدین شاه قاجار]] و مویدالدوله آمده است. از دیگر آثار برجسته او، ملمع او در وصف جوانی است که آشفته شیرازی او را در [[حج]] ملاقات کرده است.<ref>{{پک|1=هیئت تحریریه|2=۱۳۶۷|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=آشفته شیرازی}}</ref> از او اشعاری در موضوع [[غدیر خم]] نیز گزارش شده است.<ref>{{پک|1=صحتی سرورودی|2=۱۳۷۷|ف=غدیر در شعر فارسی|ک=علوم حدیث}}</ref> | ||
از لحاظ اشاره به وقایع تاریخی، برخی اشعار آشفته چون قصیده‌اش در وصف زلزله از غزل‌سرایی [[سعدی]] و [[حافظ]]، پیروی | از لحاظ اشاره به وقایع تاریخی، برخی اشعار آشفته چون قصیده‌اش در وصف زلزله از غزل‌سرایی [[سعدی]] و [[حافظ]]، پیروی کرده است و [[رباعی]] نیز از سروده‌های اوست. [[احمد دیوان بیگی‌دوست]] و چندی از تذکره‌نویسان معاصر آشفته، اشعارش را بالغ بر سی هزار بیت دانسته‌اند. دست نوشته‌ای از دیوان او که بالغ بر ۱۵۰۰ بیت را شامل می‌شد، از غزلیات او بوده است که تا سال ۱۳۳۷ ه.ق مصادف با ۱۹۱۸ میلادی، در شیراز موجود بود. در این خصوص [[آقابزرگ تهرانی]] گزارش می‌کند که نسخه ناقصی از دیوان آشفته را که اول و آخر آن از دیوان حذف شده یا افتاده بود، در نزد [[محمدموسی جزایری]] در [[نجف]] دیده است. این دیوان به تعبیر آقابزرگ نزدیک به ۷۵۰ بیت بوده است. بخشی از اشعار آشفته را دیوان بیگی و رکن‌زاده آدمیت گزارش کرده‌اند.<ref>{{پک|1=هیئت تحریریه|2=۱۳۶۷|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=آشفته شیرازی}}</ref> | ||
== پانویس == | |||
=== ارجاعات === | === ارجاعات === | ||
{{پانویس}} | {{پانویس|۳|اندازه=ریز}} | ||
=== منابع === | === منابع === | ||
{{آغاز پانویس|۴۵em}} | |||
* {{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=صحتی سرورودی|نام=محمد|عنوان=غدیر در شعر فارسی از کسایی مروزی تا شهریار تبریزی|ژورنال=علوم حدیث|مکان=قم|شماره=۷|تاریخ=۱۳۷۷|صفحه=۲۳۵_۲۶۴|پیوند=https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1385|دسترسی پیوند=آبونمان|توسط=[[نورمگز]]}} | |||
* {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=هیئت تحریریه|نام=|پیوند نویسنده=|مقاله=آشفته شیرازی|دانشنامه=[[دایرةالمعارف بزرگ اسلامی]]|عنوان جلد=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|سال=۱۳۶۷|ناشر=[[مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]]|مکان=تهران|پیوند مدخل=https://lib.eshia.ir/23022/1/233|کوشش=موسوی بجنوری، محمدکاظم|شابک=۹-۶۶-۷۰۲۵-۹۶۴-۹۸۷|شابک نادرست=بله}} | |||
{{پایان پانویس}} | |||
{{درجه‌بندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=بله|نیازمند تصویر=بله|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامه‌ها=تاحدودی|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}} | |||
[[رده:درگذشتگان ۱۲۸۷ (قمری)]] | |||
[[رده:درگذشتگان ۱۲۸۸ (قمری)]] | |||
[[رده:درگذشتگان ۱۸۷۱ (میلادی)]] | |||
[[رده:زادگان ۱۲۰۰ (قمری)]] | |||
[[رده:زادگان ۱۷۸۵ (میلادی)]] | |||
[[رده:شاعران اهل شیراز]] | [[رده:شاعران اهل شیراز]] | ||
[[رده:شاعران دوره قاجاریان]] | |||
[[رده:شاعران شیعه دوازده‌امامی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۴ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۰۴:۵۴
محمدکاظم آشفته شیرازی، از شاعران قاجار بود که بین سال‌های ۱۲۰۰ ه.ق تا ۱۲۸۸ ه.ق زیست کرده است. وی در شهر شیراز به دنیا آمده و مدتی را در خراسان صاحب منصب دولتی بوده است ولی بعد از مدت چهار سال مجدد به شیراز بازگشته و در آنجا به کشاورزی مشغول شده است.
نام و تبار
نام او را محمدکاظم آشفته شیرازی گزارش کرده‌اند که به آشفته شیرازی لقب گرفته بود.[۱] در برخی منابع دیگر، از او با لقب کدخدا نیز یاد کرده‌اند.[۲] پدرش، محمد جعفر کدخدا نام داشت که از سرشناسان و متمکنان زمان خود بود.[۳]
سرگذشت
آشفته شیرازی از شاعران صاحب منصب عصر قاجار بود که به سال ۱۲۰۰ ه.ق مصادف با ۱۷۸۵ میلادی در شهر شیراز به دنیا آمد. او در دوران جوانی، علم عروض و محاسبات دفتری را آموخت و با ادبیات فارسی و علوم ادبی عربی آشنا شد. وی در خوشنویسی خط نستعلیق شکسته متبحر بود.[۴] وی را آشنا با اجرای قنات معرفی کرده‌اند.[۵]
او به جهت جایگاه خانواده و همین‌طور دانش‌ها و تبحرهایش، توانست در دستگاه دیوانی ترقی کند. وی در سال ۱۲۷۰ ه.ق مصادف با ۱۸۵۳ میلادی و پس از انتقال حسام السلطنه مرادمیرزا از فرمانروایی فارس به ولایت خراسان، آشفته شیرازی به خراسان نقل مکان کرد و به کلانتری مشهد و منصب امارت دیوان خانه عدلیه خراسان منصوب شد. وی به مدت چهار سال در این مقام‌ها باقی ماند تا آنکه مجدد به شیراز بازگشت. او در شیراز به کشاورزی مشغول شد و در این کار، به موفقیت‌هایی دست یافت. او کارهای سودمندی چون آوردن آب از رودخانه کردستان به شهر بهبهان را رقم زد.[۶] او مدتی نیز کلانتر و کدخدای نواحی از شیراز بود.[۷]
در دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، تاریخ مرگ او را ۱۲۸۸ ه.ق مصادف با ۱۸۷۱ میلادی گزارش کرده‌اند.[۸] با این وجود سال درگذشت او توسط فرصت‌الدوله، ۱۲۸۷ ه.ق عنوان شده است.[۹]
باورها و اشعار
آشفته شیرازی به خاندان پیامبر اسلام ارادت و اعتقاد ویژه‌ای داشت و در مراسم تعزیه‌داری و برپاردن مجالس یادبود بزرگان دین کوشا بود. او در میان سبک‌های شعری، بیشتر غزل، قصیده و مرثیه می‌سرود. چکامه‌ای از او که به مدح علی بن ابی‌طالب اختصاص دارد، از آثار برجسته او به‌شمار می‌رود. این چکامه به سال ۱۲۷۷ ه.ق مصادف با ۱۸۶۰ میلادی، به هنگام ولادت مویدالدوله ابوالفتح میرزا در شیراز سروده شده و در پایان آن مدح ناصرالدین شاه قاجار و مویدالدوله آمده است. از دیگر آثار برجسته او، ملمع او در وصف جوانی است که آشفته شیرازی او را در حج ملاقات کرده است.[۱۰] از او اشعاری در موضوع غدیر خم نیز گزارش شده است.[۱۱]
از لحاظ اشاره به وقایع تاریخی، برخی اشعار آشفته چون قصیده‌اش در وصف زلزله از غزل‌سرایی سعدی و حافظ، پیروی کرده است و رباعی نیز از سروده‌های اوست. احمد دیوان بیگی‌دوست و چندی از تذکره‌نویسان معاصر آشفته، اشعارش را بالغ بر سی هزار بیت دانسته‌اند. دست نوشته‌ای از دیوان او که بالغ بر ۱۵۰۰ بیت را شامل می‌شد، از غزلیات او بوده است که تا سال ۱۳۳۷ ه.ق مصادف با ۱۹۱۸ میلادی، در شیراز موجود بود. در این خصوص آقابزرگ تهرانی گزارش می‌کند که نسخه ناقصی از دیوان آشفته را که اول و آخر آن از دیوان حذف شده یا افتاده بود، در نزد محمدموسی جزایری در نجف دیده است. این دیوان به تعبیر آقابزرگ نزدیک به ۷۵۰ بیت بوده است. بخشی از اشعار آشفته را دیوان بیگی و رکن‌زاده آدمیت گزارش کرده‌اند.[۱۲]
پانویس
ارجاعات
- ↑ هیئت تحریریه، «آشفته شیرازی»، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ سیاه‌پور، «حکومت احتشام الدوله در کهگیلویه و بهبهان»، تاریخ معاصر ایران.
- ↑ هیئت تحریریه، «آشفته شیرازی»، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ هیئت تحریریه، «آشفته شیرازی»، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ سیاه‌پور، «حکومت احتشام الدوله در کهگیلویه و بهبهان»، تاریخ معاصر ایران.
- ↑ هیئت تحریریه، «آشفته شیرازی»، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ سیاه‌پور، «حکومت احتشام الدوله در کهگیلویه و بهبهان»، تاریخ معاصر ایران.
- ↑ هیئت تحریریه، «آشفته شیرازی»، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ سیاه‌پور، «حکومت احتشام الدوله در کهگیلویه و بهبهان»، تاریخ معاصر ایران.
- ↑ هیئت تحریریه، «آشفته شیرازی»، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ صحتی سرورودی، «غدیر در شعر فارسی»، علوم حدیث.
- ↑ هیئت تحریریه، «آشفته شیرازی»، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
منابع
- صحتی سرورودی، محمد (۱۳۷۷). «غدیر در شعر فارسی از کسایی مروزی تا شهریار تبریزی». علوم حدیث. قم (۷): ۲۳۵_۲۶۴ – به واسطهٔ نورمگز.
- هیئت تحریریه (۱۳۶۷). «آشفته شیرازی». دایرةالمعارف بزرگ اسلامی. به کوشش موسوی بجنوری، محمدکاظم. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. شابک ۹-۶۶-۷۰۲۵-۹۶۴-۹۸۷.