مخترعه

مخترعه
تایپوگرافی نام فرقه مخترعه
منشعب شده از	شیعه زیدیه جارودیه
دین اصلی	اسلام

مخترعه، از فرقه‌های منشعب شده از جارودیه زیدیه است که در تقابل با مطرفیه بود. نام محصف این فرقه مخدعه نام داشت و به جهت باور به اختراع اعراض از جانب خداوند در اجسام، به این نام مشهور شده‌اند. محمدجواد مشکور فرقه دیگری نیز با نام مخترعه یاد می‌کند که به نجاست عرق زن و مرد جنب و حائض معتقد بودند.

مشخصات فرقه

در کتاب المنیة و الامل فی شرح الملل و النحل اثر احمد بن یحیی بن مرتضی، از فرقه‌ای به نام مخترعه یاد شده است که انشعابی از زیدیه جارودیه به‌شمار می‌رود. به گزارش این منبع، جارودیه، به سه فرقه مطرفیه، جسینیه و مخترعه تقسیم شدند و تنها فرقه مخترعه باقی ماندند. نام مصحف این فرقه، مخدعه عنوان گرفته است.

محمدجواد مشکور، از فرقه دیگری به نام مخترعه یاد می‌کند که رهبر آنان مشخص نیست و به نجاست عرق مرد جنب و زن حائض باور دارند. او این گزارش را از کتاب الفرق و التواریخ گزارش می‌کند.

عقاید

از عقاید فرقه مخترعه منشعب شده از جارودیه آورده‌اند که به امامت علی بن ابی‌طالب باور دارند. ایشان به نص خفی در اثبات امامت علی باور دارند و خلفای دیگر را به جهت مخالفت با این نص، خطاکار می‌دانند اما آنان را به فسق خطاب نمی‌کنند و در این مسئله توقف کرده‌اند. این طایفه بر این عقیده‌اند که خداوند اعراض را در اجسام اختراع کرده است و به همین جهت به مخترعه شهرت یافته‌اند. این گروه در این عقیده، همچون مطرفیه هستند. گفته می‌شود این عقیده از جانب معتزله بصری به زیدیه جارودیه نفوذ کرده است. فرقه مطرفیه، به جهت اختلاف‌های زیاد با فرقه مخترعه، در مقابل آنان قرار گرفتند. در مقابل، عقاید مطرفیه نیز از جانب مخترعه، خروج از مذهب هادی الی الحق تلقی می‌شد.

پانویس

منابع

• انصاری قمی، حسن (۱۳۸۰). «یادداشتی دربارهٔ مطرفیه و ردیه قاضی جعفر ابن عبدالسلام». کتاب ماه دین. تهران (۴۹): ۱۲۲_۱۲۶ – به واسطهٔ نورمگز.
• خمینی، حسن (۱۳۹۶). «مخترعه». فرهنگ جامع فرق اسلامی. تهران: اطلاعات. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۲۳-۹۲۳-۶.
• مشکور، محمدجواد (۱۳۷۲). حسینی، محمدجواد، ویراستار. فرهنگ فرق اسلامی. به کوشش مدیرشانه‌چی، کاظم. مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی.