ابوالخطاب

محمد بن ابی‌زینب مقلاس اسدی کوفی، مشهور به ابوالخطاب که در برخی منابع با لقب مقلاص یاد شده است، از اصحاب مشهور جعفر صادق بود و مرجع شیعیان کوفه محسوب می‌شد. ابوالخطاب، مسائل شیعیان را نزد جعفر صادق، می‌برد و جواب می‌آورد. منابع شیعه گزارش کرده‌اند که او کمی بعدتر، دعاوی غلوآمیز ابراز کرد و «امام» را خدا و خود را پیام‌آور امام دانست. جعفر صادق برای مبارزه با وی، او را لعنت و نامه‌هایی به اطراف نوشته از او اظهار تبری کرد. ابوالخطاب بعدتر، خود، دعوی خدایی کرد و بعضی حرام‌های اسلامی را بر اصحاب خود مباح کرد. منابع شیعی گزارش کرده‌اند که هر یک از تکالیف که بر یارانش سنگین می‌آمد، از ابوالخطاب تقاضای تخفیف می‌کرد و او نیز به وی تخفیف می‌داد. آورده‌اند که هفتاد تن از یاران ابوالخطاب در مسجد کوفه، پای ستون‌ها به تبلیغ مشغول بودند، تا والی شهر، عیسی بن موسی عباسی قصد دستگیری آنها را کرد. در پی دستور دستگیری این افراد، با این عقیده که سلاح دشمنان بر آنان کارگر نخواهد افتاد، با چوب‌دستی بیرون آمدند و همه اصحاب و حتی خود ابوالخطاب، به دست مأموران حکومتی، کشته شدند. این رویداد در سال ۱۳۸ ه.ق اتفاق افتاد. طرفداران او بعد از در فرقه اسماعیلیه ادغام شدند. به گفته دائرةالمعارف تشیع، خبرها در خصوص توثیق او در منابع رجالی، مربوط به قبل از ادعاهای غلوآمیز او بوده است.

پانویس

منابع

• اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «ابن‌فرات». دایره‌المعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.