احمد بن یوسف کاتب کوفی: تفاوت میان نسخه‌ها
(ابرابزار) |
(+ رده:شیعیان اهل عراق (هاتکت)) |
||
| (۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''احمد بن یوسف کاتب''' (د ۲۱۳ یا ۲۱۴ | '''احمد بن یوسف کاتب''' (د ۲۱۳ یا ۲۱۴ ه.ق)، که با نام کامل '''ابوجعفر احمد بن یوسف بن قاسم بن قاسم بن صبیح عجلی کوفی''' نیز شناخته می‌شود، از شاعران نامدار [[عرب]] بود. او به وزارت [[مأمون|مأمون عباسی]] منصوب بود و مشهور بود که [[شیعه]] است. | ||
== نام و نسب == | == نام و نسب == | ||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
== زندگی == | == زندگی == | ||
احمد در کنار دو برادرش قاسم و علی از شاعران نامدار زمان بودند. احمد از ثروتمندان [[بغداد]] و مشهورترین دولتمرد و کاتب زمان خود بود. او ابتدا ریاست دیوان رسائل [[مأمون|مأمون عباسی]] را عهده‌دار بود و بعد از مرگ [[احمد بن ابی‌خالد]] به توصیه [[حسن بن سهل]]، خلیفه او را به وزارت منصوب کرد. او تا پایان عمرش در این سمت باقی ماند. علاوه بر مقام علمی و ادبی، شغل مهم دولتی او سبب شده که در تذکره‌ها شرح احوال و نوادر و بدیهه‌گوییها و توقیعات و رسائل و حکایات بسیار از | احمد در کنار دو برادرش قاسم و علی از شاعران نامدار زمان بودند. احمد از ثروتمندان [[بغداد]] و مشهورترین دولتمرد و کاتب زمان خود بود. او ابتدا ریاست دیوان رسائل [[مأمون|مأمون عباسی]] را عهده‌دار بود و بعد از مرگ [[احمد بن ابی‌خالد]] به توصیه [[حسن بن سهل]]، خلیفه او را به وزارت منصوب کرد. او تا پایان عمرش در این سمت باقی ماند. علاوه بر مقام علمی و ادبی، شغل مهم دولتی او سبب شده که در تذکره‌ها شرح احوال و نوادر و بدیهه‌گوییها و توقیعات و رسائل و حکایات بسیار از حاضرجوابی‌های او و مناسبات او با رجال زمان و حرمتی که نزد خلیفه داشته نقل کنند.<ref>{{پک|1=اختری|2=۱۳۹۰|ک=دایرةالمعارف جامع اسلامی|ف=احمد بن یوسف}}</ref> | ||
شعرش در فصاحت و ملاحت، ممتاز و در سطح شعرای درجه اول زمان خود گزارش شده است. احمد دو پسر به نام‌های عبدالله و محمد داشت که آنان نیز نویسندگی و شاعری در پیش گرفته و در دربار عباسی، به کتابت مشغول بودند. دربارهٔ عقاید او سند روشنی در دست نیست اما برخی منابع [[شیعه|تشیع]] او را محتمل‌تر دانسته‌اند. برخی به تشیع برادرش قاسم اشاره کرده‌اند که با توجه به کوفی بودن او انتسابش به بنی‌عجل که | شعرش در فصاحت و ملاحت، ممتاز و در سطح شعرای درجه اول زمان خود گزارش شده است. احمد دو پسر به نام‌های عبدالله و محمد داشت که آنان نیز نویسندگی و شاعری در پیش گرفته و در دربار عباسی، به کتابت مشغول بودند. دربارهٔ عقاید او سند روشنی در دست نیست اما برخی منابع [[شیعه|تشیع]] او را محتمل‌تر دانسته‌اند. برخی به تشیع برادرش قاسم اشاره کرده‌اند که با توجه به کوفی بودن او انتسابش به بنی‌عجل که عموماً شیعه بودند، به تشیع او باور قطعی دارند.<ref>{{پک|1=اختری|2=۱۳۹۰|ک=دایرةالمعارف جامع اسلامی|ف=احمد بن یوسف}}</ref> | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
===ارجاعات=== | === ارجاعات === | ||
{{پانویس|۳|اندازه=ریز}} | {{پانویس|۳|اندازه=ریز}} | ||
===منابع=== | === منابع === | ||
* {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=اختری|نام=عباسعلی|پیوند نویسنده=|ویراستار=|مقاله=احمد بن یوسف|دانشنامه=[[دایرةالمعارف جامع اسلامی]]|عنوان جلد=دایرةالمعارف جامع اسلامی|سال=۱۳۹۰|ناشر=آرایه|مکان=تهران}} | * {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=اختری|نام=عباسعلی|پیوند نویسنده=|ویراستار=|مقاله=احمد بن یوسف|دانشنامه=[[دایرةالمعارف جامع اسلامی]]|عنوان جلد=دایرةالمعارف جامع اسلامی|سال=۱۳۹۰|ناشر=آرایه|مکان=تهران}} | ||
{{درجه‌بندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=بله|نیازمند تصویر=بله|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامه‌ها=تاحدودی|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}} | {{درجه‌بندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=بله|نیازمند تصویر=بله|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامه‌ها=تاحدودی|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}} | ||
[[رده:افراد در حکومت خلفای عباسی]] | |||
[[رده:درگذشتگان ۲۱۳ (قمری)]] | [[رده:درگذشتگان ۲۱۳ (قمری)]] | ||
[[رده:درگذشتگان ۲۱۴ (قمری)]] | [[رده:درگذشتگان ۲۱۴ (قمری)]] | ||
[[رده:رئیسان دیوان عباسیان]] | |||
[[رده:شاعران عربی سده ۲ (قمری)]] | |||
[[رده:شاعران عربی سده ۳ (قمری)]] | |||
[[رده:وزیران عباسیان]] | |||
[[رده:شیعیان اهل عراق]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۵ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۳:۰۰
احمد بن یوسف کاتب (د ۲۱۳ یا ۲۱۴ ه.ق)، که با نام کامل ابوجعفر احمد بن یوسف بن قاسم بن قاسم بن صبیح عجلی کوفی نیز شناخته می‌شود، از شاعران نامدار عرب بود. او به وزارت مأمون عباسی منصوب بود و مشهور بود که شیعه است.
نام و نسب
نام کامل احمد بن یوسف کاتب را ابوجعفر احمد بن یوسف بن قاسم بن قاسم بن صبیح عجلی کوفی گزارش کرده‌اند. اجداد احمد قبطی نژاد و از موالی بنی‌عجل بودند و به همین دلیل او را عجلی گفته‌اند. چون جد اعلای او صبیح، در ده دبا نزدیک کوفه می‌زیست، خاندانش را کوفی خواندند.[۱]
خاندان صبیح به داشتن شعرا و نویسندگان بزرگ معروف بودند. قاسم بن صبیح جد احمد، رئیس دیوان عرب و از رجال بزرگ دربار هشام بن عبدالملک بود، چنان‌که شاعرانی که خلیفه اموی را مدح می‌گفتند قاسم را نیز می‌ستودند. پدر احمد، یوسف بن صبیح، بعد از انقراض خلافت اموی در دربار عباسی به خدمت پرداخت و کاتب عبدالله بن علی عموی منصور عباسی و یوسف بن یعقوب، وزیر مهدی خلیفه بود.[۲]
زندگی
احمد در کنار دو برادرش قاسم و علی از شاعران نامدار زمان بودند. احمد از ثروتمندان بغداد و مشهورترین دولتمرد و کاتب زمان خود بود. او ابتدا ریاست دیوان رسائل مأمون عباسی را عهده‌دار بود و بعد از مرگ احمد بن ابی‌خالد به توصیه حسن بن سهل، خلیفه او را به وزارت منصوب کرد. او تا پایان عمرش در این سمت باقی ماند. علاوه بر مقام علمی و ادبی، شغل مهم دولتی او سبب شده که در تذکره‌ها شرح احوال و نوادر و بدیهه‌گوییها و توقیعات و رسائل و حکایات بسیار از حاضرجوابی‌های او و مناسبات او با رجال زمان و حرمتی که نزد خلیفه داشته نقل کنند.[۳]
شعرش در فصاحت و ملاحت، ممتاز و در سطح شعرای درجه اول زمان خود گزارش شده است. احمد دو پسر به نام‌های عبدالله و محمد داشت که آنان نیز نویسندگی و شاعری در پیش گرفته و در دربار عباسی، به کتابت مشغول بودند. دربارهٔ عقاید او سند روشنی در دست نیست اما برخی منابع تشیع او را محتمل‌تر دانسته‌اند. برخی به تشیع برادرش قاسم اشاره کرده‌اند که با توجه به کوفی بودن او انتسابش به بنی‌عجل که عموماً شیعه بودند، به تشیع او باور قطعی دارند.[۴]
پانویس
ارجاعات
منابع
- اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «احمد بن یوسف». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.