آیه ۴۱ سوره مائده

آیه ۴۱ سوره مائده

مشخصات قرآنی
نام سوره	مائده
تعداد آیات سوره	۱۲۰
شماره آیه	۴۱
شماره جزء	۶
شماره حزب	۲۳
اطلاعات دیگر
{{{page}}} آیه قبل	آیه بعد {{{page}}}

آیه ۴۱ سوره مائده چهل و یکمین آیه از پنجمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. موضوع آیه مورد بحث بر طبق شأن نزول آن، داوری میان یهودیانی است که برای قضاوت به نزد پیامبر اسلام آمدند و هنگامیکه حکم او بر خلاف خواسته‌اشان بود؛ با آن مخالفت کرده و نپذیرفتند.

متن

متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:

 يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ لَا يَحْزُنْكَ الَّذِينَ يُسَارِعُونَ فِي الْكُفْرِ مِنَ الَّذِينَ قَالُوا آمَنَّا بِأَفْوَاهِهِمْ وَلَمْ تُؤْمِنْ قُلُوبُهُمْ ۛ وَمِنَ الَّذِينَ هَادُوا ۛ سَمَّاعُونَ لِلْكَذِبِ سَمَّاعُونَ لِقَوْمٍ آخَرِينَ لَمْ يَأْتُوكَ ۖ يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ مِنْ بَعْدِ مَوَاضِعِهِ ۖ يَقُولُونَ إِنْ أُوتِيتُمْ هَٰذَا فَخُذُوهُ وَإِنْ لَمْ تُؤْتَوْهُ فَاحْذَرُوا ۚ وَمَنْ يُرِدِ اللَّهُ فِتْنَتَهُ فَلَنْ تَمْلِكَ لَهُ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا ۚ أُولَٰئِكَ الَّذِينَ لَمْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ ۚ لَهُمْ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ ۖ وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ  

ترجمه

محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:

«آ ای پیامبر! ترا غمگین نسازند کسانی که در کفر بر یکدیگر پیشی می‌گیرند، آنهایی که به زبان می‌گویند: مؤمن هستیم ولی در دل مؤمن نیستند، و کسانی‌که یهود هستند و همواره به گفته‌های دروغ گوش فرا می‌دهند، و از گروه دیگری سخن می‌پذیرند که پیش تو نمی‌آیند سخنان را از جایگاه آن تحریف می‌کنند، (و) می‌گویند: اگر این (حکم) به شما داده شد آن را بپذیرد، و اگر آن به شما داده نشد خود را برحذر دارید، و هرکس که خدا بخواهد او را به فتنه مبتلا کند، نمی‌توانی برایش کاری بکنی ایشان کسانی‌اند که خداوند نمی‌خواهد دلهایشان را پاک بگرداند، بهره ایشان در دنیا، خواری و رسوایی است، و برای آنان در آخرت عذابی بزرگ است»

بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:

«ای پیامبر کسانی که در کفر می‌کوشند تو را اندوهگین نکنند اینان از کسانی هستند که به زبان می‌گویند ایمان آورده‌ایم ولی دلشان ایمان نیاورده است همچنین از یهودیان، که عده‌ای پذیرا و شنوای دروغ و جاسوسان قومی دیگرند که به نزد شما [از در اسلام و تسلیم‌] نیامده‌اند اینان کلمات [کتاب آسمانی‌] را از مواضعش تحریف می‌کنند و [به همدیگر] می‌گویند اگر چنین [حکمی از سوی پیامبر] به شما داده شد، آن را بپذیرید و اگر داده نشد، از او کناره کنید، و کسی که خداوند سرگشتگی‌اش را خواسته باشد، هرگز برای او در برابر خداوند کاری نمی‌توانی کرد، اینان کسانی هستند که خداوند نخواسته است دلهایشان را پاکیزه بدارد، در دنیا خواری و در آخرت عذابی بزرگ [در پیش‌] دارند»

محتوا

مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که آیه با خطاب «یا ایها الرسول» به پیامبر گفته می‌شود که آنهایی که با زبان مدعی ایمانند ولی قلبشان ایمان نیاورده و بر کفر ورزیدن از یکدیگر سبقت می‌گیرند؛ و همچنین یهودیان موجب ناراحتی تو نشوند. سپس به اعمال منافقانه آنها اشاره شده است؛ از جمله اینکه آنها زیاد به سخنان پیامبر گوش می‌دهند؛ اما این گوش دادنشان برای اطاعت نیست؛ بلکه از این کار برای تهمت زدن و تکذیب او استفاده می‌کنند. آنها همچنین برای جاسوسی کردن برای کسانیکه در نزد پیامبر نبودند؛ می‌آمدند. تحریف کردن سخنان خدا و مخالفت با حکمی که پیامبر داد و بر خلاف خواسته‌شان بود، از صفات دیگر این افرد است. در بخش انتهای آیه نیز این مطلب تأکید شود که خداوند قلوب آنها را پاک نمی‌سازد؛ چراکه آنان با اراده خودشان عمری در نفاق و راه باطل بوده‌اند و سزای این چنین افرادی رسوایی در دنیا و عذابی بزرگ در آخرت است.

شأن نزول و ترتیب

به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره مائده، پنجمین سوره قرآن است. این سوره را یکصد و دوازدهمین در ترتیب نزول، دانسته‌اند. تمام آیات این سوره را مدنی گزارش کرده‌اند و تنها آیه ۳ این سوره را مکی دانسته‌اند که در جریان حجةالوداع نازل شده است.

پانویس

منابع

• خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
• رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
• طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
• مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.