آیه ۱ سوره طلاق

آیه ۱ سوره طلاق

مشخصات قرآنی
نام سوره	طلاق
تعداد آیات سوره	۱۲
شماره آیه	۱
شماره جزء	۲۸
شماره حزب	۱۱۲
اطلاعات دیگر
{{{page}}} آیه قبل	آیه بعد {{{page}}}

آیه ۱ سوره طلاق یکمین آیه از شصت و پنجمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. موضوع اصلی این سوره دربارهٔ طلاق و بیان احکام آن است که در اولین آیه آن به چهار حکم اشاره شده است.

متن

متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:

 بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاءَ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَأَحْصُوا الْعِدَّةَ ۖ وَاتَّقُوا اللَّهَ رَبَّكُمْ ۖ لَا تُخْرِجُوهُنَّ مِنْ بُيُوتِهِنَّ وَلَا يَخْرُجْنَ إِلَّا أَنْ يَأْتِينَ بِفَاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ ۚ وَتِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ ۚ وَمَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ ۚ لَا تَدْرِي لَعَلَّ اللَّهَ يُحْدِثُ بَعْدَ ذَٰلِكَ أَمْرًا  

ترجمه

محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:

«به نام خداوند بخشندة مهربان، ای پیغمبر! وقتی که خواستید زنان را طلاق دهید آنان‌را در وقت فرا رسیدن عدّه طلاق دهید و عدّه را بشمارید و از خداوند، پروردگارتان پروا بدارید آنان‌را از خانه‌هایشان بیرون نکنید و آنان هم بیرون نروند مگر آنکه کار زشتِ آشکاری را مرتکب شوند و این حدود خداوند است و هرکس از حدود خداوند تجاوز کند در حقیقت بر خود ستم کرده است تو نمی‌دانی، چه بسا خداوند بعد از آن امری (دیگر) درمیان آورد»

بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:

«به نام خداوند بخشنده مهربان، ای پیامبر، چون خواهید زنان را طلاق گویید، از هنگامی که عده‌شان آغاز تواند شد [طهر غیر مواقعه‌]، طلاق دهید، و حساب عده را نگه دارید، و از خداوند، پروردگارتان، پروا کنید، آنان را از خانه‌هایشان بیرون مکنید، و خودشان هم بیرون نروند، مگر آنکه مرتکب کار ناشایست آشکاری شوند، و این احکام الهی است و هر کس از [حد و مرز] احکام الهی تجاوز کند، به راستی در حق خود ستم روا داشته است، ندانی باشد که خداوند بعد از این کاری تازه پدید آورد»

محتوا

مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند: در حالیکه مخاطب این آیه پیامبر اسلام است؛ قرآن حکم عمومی طلاق را با صیغه جمع بیان می‌کند و در اولین حکم به مسلمانان فرمان می‌دهد که صیغه طلاق را در زمان عده جاری کنند. سپس دومین حکم درمورد نگه داشتن حساب عده است که مخاطب این قسمت آیه، مردان هستند. سومین و چهارمین شرط از شرایط طلاق، یکی مربوط به شوهران و دیگری خطاب به زنان است. به مردان گفته می‌شود که زنان را از خانه‌هایشان خارج نکنند و زنان نیز در زمان عده از خانه بیرون نروند. در ادامه آیه، یک استثنا برای دو حکم اخیر بیان می‌شود: «مگر اینکه آن زنان مرتکب کار زشت آشکاری شوند.» در پایان آیه بار دیگر بر حفظ حریم و مرزهای الهی تأکید شده و با اشاره لطیفی به فلسفه عده و عدم خروج زنان از خانه اصلی‌شان در آن زمان، اینگونه عنوان شده است: «تو نمی‌دانی شاید خداوند بعد از این ماجرا وضعی تازه برایشان فراهم سازد و اصلاحی میانشان صورت پذیرد.»

شأن نزول و ترتیب

به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره طلاق، شصت و پنجمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، نود و نهمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره دهر و پیش از سوره بینه نازل شد. این سوره را مدنی دانسته‌اند. در سوره طلاق، یک آیه ناسخ گزارش کرده‌اند.

پانویس

منابع

• خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
• رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
• طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
• مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.