خدیجه بنت سجاد: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''خدیجه دختر علی بن الحسین'''، یکی از دختران [[سجاد]] (امام چهارم [[شیعه|شیعیان]]) | '''خدیجه دختر علی بن الحسین'''، یکی از دختران [[سجاد]] (امام چهارم [[شیعه|شیعیان]]) است. وی به همراه [[علی‌اصغر بن علی بن الحسین]]، از یک مادر می‌باشند. | ||
== نام و تبار == | |||
پدر او زین‌العابدین، تنها یکی از پسرانِ [[حسین بن علی]] بود که علی نام داشت. تاریخ‌نگارانی چون [[قاضی نعمان اسماعیلی|قاضی نُعمانِ اسماعیلی]]، او را برادرِ اَرشد و بزرگترین پسر حسین بن علی می‌دانند و از او به‌عنوان «[[علی‌اکبر]]» نام می‌برند و برادر شهیدش در کربلا را «[[علی‌اصغر]]» می‌نامند. در مقابل مورخانی از [[اهل سنت]] چون [[طبری|طَبَری]]، [[بلاذری|بَلاذُری]]، [[ابن قتیبه|ابن قُتَیْبه]] و [[ابن سعد]]، زین‌العابدین را برادرِ کوچک‌تر — «علی‌اصغر» — می‌دانند و از برادرش با عنوان علی‌اکبر یاد می‌کنند.<ref>{{پک|Kohlberg|2002|ف=Zayn al-ʿĀbidīn|ک=EI2|زبان=en}}</ref> پدر بزرگش حسین بن علی، سومین امامِ [[شیعه دوازده‌امامی|شیعیان دوازده‌امامی]] می‌باشد. جد او، [[علی بن ابی‌طالب]]، اولین [[دوازده امام|امام شیعیان]] و چهارمین خلیفه از [[خلفای راشدین]] می‌باشد.<ref>{{پک|Kohlberg|2002|ف=Zayn al-ʿĀbidīn|ک=EI2|زبان=en}}</ref><ref>{{پک|Madelung|1985|ف=ʿAlī b. Ḥosayn b. ʿAlī B. Abī Ṭāleb|ک=Iranica|زبان=en}}</ref> مادرش یک ام ولد گزارش شده‌است۔<ref>{{پک|1=ابن‌جوزی|2=۱۴۲۶|ک=تذکرة الخواص|ص=۴۱۳|ج=۲}}</ref> مادر او در ''الارشاد'' و ''اعلام الوری''، با مادر علی‌اصغر بن سجاد یکی گزارش شده‌اند و غیر از این اطلاعاتی از مادر او در دست نیست۔<ref>{{پک|1=خامه‌یار|2=۱۳۹۳|ک=آثار پیامبر و زیارتگاه‌های اهل بیت|ص=۲۵۳}}</ref> خدیجه، از فرزندان غیر مشهور سجاد برشمرده شده‌است و در وجود او تردیدهایی وجود دارد.<ref>{{پک|امین عاملی|۱۳۵۳|ک=زندگانی امام زین‌العابدین|ص=۲۳}}</ref><ref>{{harvnb|Imam Ali ubnal Husain|2009|p=7-10}}</ref>{{شجره‌نامه سجاد}} | |||
== سرگذشت و جایگاه == | |||
از سرگذشت او، اطلاعات چندانی در دست نیست۔ از وی به عنوان یکی از روایان حدیث نیز یاد شده‌است۔ او از پدرش سجاد به نقل از حسین بن علی به نقل از علی بن ابی‌طالب، روایتی را در مدح و شأن نزول آیه ۶۹ سوره حاقه، نقل می‌کند۔<ref>{{پک|1=کوفی|2=۱۳۸۱|ک=مناقب الامام علی بن ابی‌طالب|ص=۱۶۶|ج=۱}}</ref> | |||
== همسر و فرزندان == | == همسر و فرزندان == | ||
وی | همسر وی را محمد بن عمر بن علی بن ابی‌طالب گزارش کرده‌اند۔<ref>{{پک|1=خامه‌یار|2=۱۳۹۳|ک=آثار پیامبر و زیارتگاه‌های اهل بیت|ص=۲۵۳}}</ref> اما [[ابن قتیبه دینوری]] حاصل این ازدواج را، سه فرزند به نام‌های عمر، عبیدالله و عبدالله ذکر کرده‌است.<ref>{{پک|1=ابن‌قتیبه|2=۱۹۹۲|ک=المعارف|ص=۲۱۷}}</ref> | ||
طبق گزارش کتاب الشجرة المبارکه فی انساب الطالبین، حاصل ازدواج او با محمد بن عمر، دو فرزند به نام‌های عبدالله و عبیدالله بوده‌است۔<ref>{{پک|1=خامه‌یار|2=۱۳۹۳|ک=آثار پیامبر و زیارتگاه‌های اهل بیت|ص=۲۵۴}}</ref> | |||
== | == مدفن == | ||
برخی | برخی مدفن او را در [[دمشق]] واقع در [[باب‌الصغیر]] می‌دانند و قبر همسر او را نیز در کنار همو گزارش کرده‌اند۔ ''معجم البلدان'' از جمله آثاری است که چنین گزارشی را نقل کرده‌است۔ در مقابل، دیگران، باب‌الصغیر را محل دفن [[زینب صغری دختر علی بن ابی‌طالب]] و برخی دیگر به [[زینب دختر سجاد|زینب دختر علی بن الحسین]] می‌دانند.<ref>{{پک|1=خامه‌یار|2=۱۳۹۳|ک=آثار پیامبر و زیارتگاه‌های اهل بیت|ص=۲۵۳}}</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
=== ارجاعات === | |||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{ | === منابع === | ||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=ابن‌جوزی|نام=یوسف بن قزاوغلی|عنوان=تذکرة الخواص من الأمة بذکر خصائص الأئمة|سال=۱۴۲۶|مکان=قم|ناشر=المجمع العالمي لاهل البيت عليهم السلام|پیوند=https://noorlib.ir/book/view/11936|کوشش=تقی‌زاده، حسین}} | |||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=ابن‌قتیبه|نام=عبدالله بن مسلم|عنوان=المعارف|سال=۱۹۹۲|مکان=قاهره|ناشر=الهیئة المصریه العامه للکتاب|پیوند=https://noorlib.ir/book/view/2880|کوشش=عکاشه، ثروت}} | |||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=خامه‌یار|نام=احمد|عنوان=آثار پیامبر (ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت (ع) در سوریه|سال=۱۳۹۳|مکان=تهران|ناشر=مشعر|پیوند=http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1382}} | |||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=کوفی|نام=محمد بن سلیمان|عنوان=مناقب الإمام أمیرالمؤمنین علی بن أبی‌طالب علیه السلام|سال=۱۳۸۱|مکان=قم|ناشر=مجمع إحیای فرهنگ اسلامی|پیوند=https://noorlib.ir/book/view/22518|کوشش=محمودی، محمدباقر}} | |||
{{درجه‌بندی|نیازمند پیوند=بله|نیازمند رده=بله|نیازمند جعبه اطلاعات=بله|نیازمند تصویر=بله|نیازمند استانداردسازی=بله|نیازمند ویراستاری=بله|مقابله نشده با دانشنامه‌ها=بله|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}} | {{درجه‌بندی|نیازمند پیوند=بله|نیازمند رده=بله|نیازمند جعبه اطلاعات=بله|نیازمند تصویر=بله|نیازمند استانداردسازی=بله|نیازمند ویراستاری=بله|مقابله نشده با دانشنامه‌ها=بله|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}} | ||
[[رده:زنان مسلمان]] | [[رده:زنان مسلمان]] | ||
[[رده:مدفونان در دمشق]] | |||
[[رده:مدفونان در باب‌الصغیر]] | |||
[[رده:فرزندان امامان شیعه]] | |||
[[رده:فرزندان سجاد]] | |||
[[رده:زنان محدث شیعه]] | |||
نسخهٔ ۸ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۱۳
خدیجه دختر علی بن الحسین، یکی از دختران سجاد (امام چهارم شیعیان) است. وی به همراه علی‌اصغر بن علی بن الحسین، از یک مادر می‌باشند.
نام و تبار
پدر او زین‌العابدین، تنها یکی از پسرانِ حسین بن علی بود که علی نام داشت. تاریخ‌نگارانی چون قاضی نُعمانِ اسماعیلی، او را برادرِ اَرشد و بزرگترین پسر حسین بن علی می‌دانند و از او به‌عنوان «علی‌اکبر» نام می‌برند و برادر شهیدش در کربلا را «علی‌اصغر» می‌نامند. در مقابل مورخانی از اهل سنت چون طَبَری، بَلاذُری، ابن قُتَیْبه و ابن سعد، زین‌العابدین را برادرِ کوچک‌تر — «علی‌اصغر» — می‌دانند و از برادرش با عنوان علی‌اکبر یاد می‌کنند.[۱] پدر بزرگش حسین بن علی، سومین امامِ شیعیان دوازده‌امامی می‌باشد. جد او، علی بن ابی‌طالب، اولین امام شیعیان و چهارمین خلیفه از خلفای راشدین می‌باشد.[۲][۳] مادرش یک ام ولد گزارش شده‌است۔[۴] مادر او در الارشاد و اعلام الوری، با مادر علی‌اصغر بن سجاد یکی گزارش شده‌اند و غیر از این اطلاعاتی از مادر او در دست نیست۔[۵] خدیجه، از فرزندان غیر مشهور سجاد برشمرده شده‌است و در وجود او تردیدهایی وجود دارد.[۶][۷]
سرگذشت و جایگاه
از سرگذشت او، اطلاعات چندانی در دست نیست۔ از وی به عنوان یکی از روایان حدیث نیز یاد شده‌است۔ او از پدرش سجاد به نقل از حسین بن علی به نقل از علی بن ابی‌طالب، روایتی را در مدح و شأن نزول آیه ۶۹ سوره حاقه، نقل می‌کند۔[۸]
همسر و فرزندان
همسر وی را محمد بن عمر بن علی بن ابی‌طالب گزارش کرده‌اند۔[۹] اما ابن قتیبه دینوری حاصل این ازدواج را، سه فرزند به نام‌های عمر، عبیدالله و عبدالله ذکر کرده‌است.[۱۰]
طبق گزارش کتاب الشجرة المبارکه فی انساب الطالبین، حاصل ازدواج او با محمد بن عمر، دو فرزند به نام‌های عبدالله و عبیدالله بوده‌است۔[۱۱]
مدفن
برخی مدفن او را در دمشق واقع در باب‌الصغیر می‌دانند و قبر همسر او را نیز در کنار همو گزارش کرده‌اند۔ معجم البلدان از جمله آثاری است که چنین گزارشی را نقل کرده‌است۔ در مقابل، دیگران، باب‌الصغیر را محل دفن زینب صغری دختر علی بن ابی‌طالب و برخی دیگر به زینب دختر علی بن الحسین می‌دانند.[۱۲]
پانویس
ارجاعات
- ↑ Kohlberg, “Zayn al-ʿĀbidīn”, EI2.
- ↑ Kohlberg, “Zayn al-ʿĀbidīn”, EI2.
- ↑ Madelung, “ʿAlī b. Ḥosayn b. ʿAlī B. Abī Ṭāleb”, Iranica.
- ↑ ابن‌جوزی، تذکرة الخواص، ۲: ۴۱۳.
- ↑ خامه‌یار، آثار پیامبر و زیارتگاه‌های اهل بیت، ۲۵۳.
- ↑ امین عاملی، زندگانی امام زین‌العابدین، ۲۳.
- ↑ (Imam Ali ubnal Husain 2009، ص. 7-10)
- ↑ کوفی، مناقب الامام علی بن ابی‌طالب، ۱: ۱۶۶.
- ↑ خامه‌یار، آثار پیامبر و زیارتگاه‌های اهل بیت، ۲۵۳.
- ↑ ابن‌قتیبه، المعارف، ۲۱۷.
- ↑ خامه‌یار، آثار پیامبر و زیارتگاه‌های اهل بیت، ۲۵۴.
- ↑ خامه‌یار، آثار پیامبر و زیارتگاه‌های اهل بیت، ۲۵۳.
منابع
- ابن‌جوزی، یوسف بن قزاوغلی (۱۴۲۶). تذکرة الخواص من الأمة بذکر خصائص الأئمة. به کوشش تقی‌زاده، حسین. قم: المجمع العالمي لاهل البيت عليهم السلام.
- ابن‌قتیبه، عبدالله بن مسلم (۱۹۹۲). المعارف. به کوشش عکاشه، ثروت. قاهره: الهیئة المصریه العامه للکتاب.
- خامه‌یار، احمد (۱۳۹۳). آثار پیامبر (ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت (ع) در سوریه. تهران: مشعر.
- کوفی، محمد بن سلیمان (۱۳۸۱). مناقب الإمام أمیرالمؤمنین علی بن أبی‌طالب علیه السلام. به کوشش محمودی، محمدباقر. قم: مجمع إحیای فرهنگ اسلامی.