سعد بن حارث انصاری

سعد بن حارث انصاری
ضریح کشتگان نبرد کربلا نصب شده در حرم امام حسین که نام کشتگان بر بالای آن حکاکی شده است.
وفات	۱۰ محرم ۶۱ ه‍.ق کربلا، عراق
آرامگاه	حرم امام حسین
دین	اسلام
مذهب	خوارج

سعد بن حارث بن سلمه انصاری عجلانی، به همراه سپاه عمر سعد برای مشارکت در نبرد کربلا به ناحیه کربلا آمد اما پس از رویارویی با حسین بن علی، پشیمان شد و به همراه برادرش از سپاه عمر سعد جدا و به سپاه حسین بن علی پیوست۔ او در این نبرد توسط سپاهیان عمر سعد کشته شد۔ با توجه به اینکه او را از خوارج دانسته‌اند، شوشتری در حضور وی در سپاه عمر سعد و پس از آن ورود به سپاه حسین بن علی، تردید کرده‌اند۔

نام و تبار

نام وی را سعد بن حارث گزارش کرده‌اند۔ پدر او را حارث یا حرث بن سلمه انصاری عجلانی ضبط کرده‌اند۔ سعد از تیره بنی‌عجلان و قبیله خزرج بودند که از انصاریان مدینه ریشه می‌گیرند۔ این تیره در کوفه زندگانی می‌کردند۔

سرگذشت

سعد به همراه برادرش، در محله محکمه از محلات خوارج نشین کوفه زندگی می‌کردند۔

او به همراه برادرش ابوالحتوف در سپاهیان عمر بن سعد به کربلا آمدند؛ اما پس از شنیدن صدای کمک‌خواهی زنان سپاه حسین، از لشکریان عمر بن سعد جدا شدند و به سپاه حسین پیوستند۔ مذهب آن دو را خوارج گزارش کرده‌اند و در زمان جدایی از سپاهیان عمر نیز شعار خوارج را سر می‌دادند۔ او به همراه برادرش به نبرد با سپاهیان عمر سعد اقدام کردند و پس از کشتن سه تن از سپاهیان، کشته شدند۔ سن او به هنگام کشته شدن، ۵۵ سال تخمین زده شده است۔ سرگذشت این دو برادر در کتاب حداثق الوردیه، تنقیح المقال و تسمیه من قتل الحسین آمده است۔

از وی در منابع زیارتی مربوط به کشتگان کربلا، نام برده نشده است۔ شعار آنان به هنگام پیوستن به سپاه حسین، عبارت «لا حکم الا لله و لا طاعة لمن عصاه» بود۔ رجزی نیز به او نسبت داده نشده است۔ محقق شوشتری بر این باور است که وجود چنین اصحابی برای حسین بن علی به جهت تنافی عقیدتی میان عقاید حسین بن علی و خوارج، و همینطور مخالفت خوارج با شرکت در جنگ‌های ظالمانه، محل اشکال است۔ با این وجود، نویسنده کتاب پژوهشی پیرامون شهدای کربلا احتمال حضور اجباری آنان در سپاه عمر سعد و تحت تاثیر قرار گرفتنشان در صحنه نبرد کربلا، دور از انتظار نمی‌داند۔

پانویس

منابع

• بینش، عبدالحسین؛ مقیمی فرد، سیدعلی؛ رحمتی، رضا؛ جمشیدی، سعید؛ شاکر، ابوالقاسم (۱۳۸۵). پژوهشی پیرامون شهدای کربلا. قم: زمزم هدایت.
• سنگری، محمدرضا (۱۳۸۶). آیینه‌داران آفتاب، پژوهش و نگارش نو از زندگانی و شهادت یاران اباعبدالله الحسین علیه السلام. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۰۴-۲۵۱-۶.