ابن‌ماسویه

ابوزکریا یحیی بن ماسویه مشهور به ابن‌ماسویه، مشهور به ابن‌ماسویه از دانشمندان و طبیبان دربار مأمون و معتصم و واثق عباسی بود. برخی منابع نام او را یوحنا گزارش کرده‌اند. پدر او ماسویه نام داشت و در جندی شاپور، عطاری می‌کرد. ابن‌ماسویه خود شاگرد جبرئیل بن بختیشوع طبیب هارون بود و حنین بن اسحاق از شاگردان ابن‌ماسویه بود. گفته شه که وی از کسانی بود که برای حمل کتاب‌های حکمت به روم فرستاده شد. پس از آن هارون او را مسئول ترجمه کتب طب قدیم کرد. او بسیاری از کتب یونانی و سریانی را در زمان هارون و امین و مأمون و معتصم به عربی نقل کرد و از خلیفه برای این شغل دستور داشت. گزارش شده است که در سال ۳۲۱ ه.ق، پس از آنکه پادشاه نوبه برای معتصم، میمونی به تحفه آورد، ابن‌ماسویه درخواست کرد که تعداد بیشتری از این حیوان برای او فرستاده شود تا بتواند اجساد آنان را تشریح کند. او را مردی شوخ‌طبع و حاضرجواب توصیف کرده‌اند. درگذشت ابن‌ماسویه در سال ۲۴۳ ه.ق رخ داد. لیون آفریقائی سال به دنیا آمدن او را ۷۷۷ میلادی (۱۶۵ ه.ق) دانسته است. برادرهای او میخائیل و عیسی و جرجیس نیز به شغل طبابت مشغول بودند.

آثار

آثار منسوب به او عبارتند از:

• کتاب الکمال و التمام
• الکامل
• الحمام
• دفع ضرر الاغذیه
• الاسهال
• علاج الصداع
• السدر و الدوار
• لم امتنع الاطباء من علاج الحوامل فی بعض شهور حملهن
• محنهٔ الطبیب
• مجسهٔ العروق
• الصوت و البحهٔ
• ماء الشعیر
• الفصد و الحجامهٔ
• المرة السوداء
• علاج النساء اللواتی لا یحبلن
• السواک و السنونات
• اصلاح الادویهٔ المسهلهٔ
• الحمیات مشجر
• القولنج
• البرهان
• البصیرة
• الکناش مشجر
• الجذام
• اصلاح الاغذیه
• الرجحان فی المعده
• النجح
• الادویهٔ المسهلهٔ
• التشریح
• الطبیخ

پانویس

منابع

• اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «ابن ماسویه». دایره‌المعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.