عاشورا: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
== در لغت و اصطلاح == | == در لغت و اصطلاح == | ||
[[پرونده:تابلوی عصر عاشورا.jpg|بندانگشتی|تابلو ''عصر عاشورا'' یکی از آثار نگارگری [[محمود فرشچیان]] | [[پرونده:تابلوی عصر عاشورا.jpg|بندانگشتی|تابلو ''عصر عاشورا'' یکی از آثار نگارگری [[محمود فرشچیان]]]]عشر، عاشور، عشور، همگی به معنای ده است.<ref name=":0" /> عاشورا نام روز دهم ماه تشری بوده است، که [[یهودیان]] در آن روز، [[روزه]] (کیپور) می‌گرفتند. گفته شده است که [[محمد]]، پیامبر اسلام در یکی از روزهای عاشورا به [[مدینه]] وارد شد.<ref name=":0" /> | ||
== در باورهای مذهبی == | == در باورهای مذهبی == | ||
نسخهٔ ۸ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۴:۴۹
| رویداد ها | نامه‌های کوفیان به امام حسین(ع) • نامه امام حسین(ع) به اشراف بصره • روز عاشورا • واقعه کربلا • واقعه عاشورا (از نگاه آمار) • روزشمار واقعه عاشورا • اسیران کربلا |
|---|---|
| افراد | امام حسین(ع) • علی اکبر • علی‌اصغر • عباس بن علی • حضرت زینب(س) • سکینه بنت حسین • فاطمه دختر امام حسین • مسلم بن عقیل • شهیدان کربلا • اسیران کربلا |
| مکان ها | حرم امام حسین(ع) • تل زینبیه • حرم حضرت عباس(ع) • گودال قتلگاه • بین‌الحرمین • نهر علقمه |
| مناسبت ها | تاسوعا • عاشورا • دهه محرم • اربعین • دهه صفر |
| مراسم | مرثیه‌خوانی • نوحه • تعزیه • روضه • زنجیرزنی • سینه‌زنی • سقاخانه • سنج و دمام • دسته عزاداری • شام غریبان • تشت‌گذاری • نخل‌گردانی • قمه‌زنی • راهپیمایی اربعین • تابوت‌گردانی • مراسم تابوت |
عاشورا، یا روز عاشورا دهمین روز از ماه محرّم است. روز عاشورا به جهت وقایع صورت گرفته در سال ۶۱ ه.ق و کشته شدن حسین بن علی، امام سوم شیعیان دوازده‌امامی، برای شیعیان اهمیت بسیاری دارد. در چنین روزی، حسین بن علی با همراهی جمعی از اصحاب و خانواده خود در کربلا در پی جنگی نابرابر کشته شدند. همه ساله با شروع محرم، شیعیان در سراسر جهان به عزاداری می‌پردازند. این عزاداری اغلب تا ماه صفر ادامه میابد، اما اوج این عزاداری‌ها در روز عاشورا است. این روز در تقویم بعضی کشورا از جمله ایران، عراق، افغانستان، هند و پاکستان تعطیل رسمی است.[۱]
در لغت و اصطلاح
عشر، عاشور، عشور، همگی به معنای ده است.[۲] عاشورا نام روز دهم ماه تشری بوده است، که یهودیان در آن روز، روزه (کیپور) می‌گرفتند. گفته شده است که محمد، پیامبر اسلام در یکی از روزهای عاشورا به مدینه وارد شد.[۲]
در باورهای مذهبی
در روایات اسلامی عاشورا از فضلیت خاصی برخوردار است، به مناسبت‌های ویژه‌ای چون ظهور مهدی موعود، روز خروج نوح از کشتی، پذیرش توبه‌ی آدم در این روز، آفرینش زمین و آسمان و... مقدس شمرده شده است.[۲]
شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان می‌گوید: «شایسته است شخص در این روز مشغول کاری از کارهای دنیا نگردد و غمگین باشد و این امر در نحوه پوشش و خوراکش نمایان باشد. این روز را بر امام حسین(ع) عزاداری کند و آن حضرت را زیارت کند. خواندن هزار مرتبه توحید، دعای عشرات، خودداری از خوردن و آشامیدن اما بدون قصد روزه و هزار مرتبه لعن بر قاتلان امام حسین(ع) نیز از اعمال ذکر شده برای این روز است.» [۱]
روزه عاشورا
گفته شده که یهودیان، در روز ورود محمد به مدینه، روزه‌دار بودند و محمد، سبب روزه را از آنان جویا شد؛ یهودیان گفتند به جهت پیروزی موسی بر فرعون روزه هستند و پس از آن، با موافقت محمد، مسلمانان نیز تا پیش از تعیین ماه رمضان برای روزه‌داری مسلمانان، این روز را روزه می‌گرفتند.[۲] بعدها میان مسلمانان بر سر روزه روز عاشورا اختلاف افتاد. بنابر روایات اهل سنت روزه این روز مستحب است و بنا بر روایات شیعه مجاز نیست. شیعیان، اهل‌سنت را متهم می‌کنند که این روز را به شکرانه قتل حسین بن علی روزه می‌گیرند.[۲]
سوگواری در عاشورا
به گزارش منابع شیعی، در دوران حکومت امویان، این روز فرخنده محسوب می‌شد و مردم، لباس نو می‌پوشیدند و به شادی می‌پرداختند. گفته شده که این رسم حتی پس از زوال امویان ادامه داشت.[۲] به این مساله در زیارت عاشورا با عبارت «هذا یومٌ تَبَرَّکت بِهِ بَنُوأُمَیةَ؛ این روزی است که بنی‌امیه آن را مبارک می‌دانستند» اشاره شده است.[۱]
بعدها با فعالیت رسمی شیعه در سال 352 ه.ق با قدرت یافتن آل‌بویه، معزالدوله دیلمی فرمان داد در این روز مردم به سوگواری بپردازند، بازارها بسته شوند. در بعضی از کشورهای اسلامی با سقوط فاطمیان، دیگر بار این روز به شادی بدل شد، اما در نواحی شیعه‌نشین این رسم بر جای ماند و بعدها در دوران صفویه به رواج تشیع در ایران، در شعاع وسیع‌تر روز عاشورا به عنوان روز سوگواری شناخته شد.[۲]