سوره انسان: تفاوت میان نسخه‌ها
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
==نام‌ها== | ==نام‌ها== | ||
''[[فرهنگنامه علوم قرآن]]'' چهار نام را برای این سوره گزارش می‌کند که سه نام «انسان»، «دهر» و «هل اتی» از آیه ابتدایی سوره برگرفته شده‌اند. نام دیگر سوره، «ابرار» جمع برّ به معنای نیکان است. دلیل این نامگذاری نیز به این جهت است که در ۱۸ آیه این سوره (آیات ۵ تا ۲۲) به معرفی [[ابرار]]، نشانه‌های آنان و سرانجامشان پرداخته شده است.<ref>{{پک|دفتر تبلیغات اسلامی|۱۳۹۰|ک=فرهنگنامه علوم قرآن|ص=۷۸۲|ج=۱}}</ref> | ''[[فرهنگنامه علوم قرآن]]'' چهار نام را برای این سوره گزارش می‌کند که سه نام «انسان»، «دهر» و «هل اتی» از آیه ابتدایی سوره برگرفته شده‌اند. نام دیگر سوره، «ابرار» جمع برّ به معنای نیکان است. دلیل این نامگذاری نیز به این جهت است که در ۱۸ آیه این سوره (آیات ۵ تا ۲۲) به معرفی [[ابرار]]، نشانه‌های آنان و سرانجامشان پرداخته شده است. به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، از آنجایی که محور اصلی سوره؛ انسان، اعمالش و عاقبت او در [[جهان آخرت]] است؛ به سوره انسان نامگذاری شده است.<ref>{{پک|دفتر تبلیغات اسلامی|۱۳۹۰|ک=فرهنگنامه علوم قرآن|ص=۷۸۲|ج=۱}}</ref> | ||
==شأن و محل نزول== | ==شأن و محل نزول== | ||
بنابه گزارش منابع اسلامی این سوره، در مورد [[اهل بیت|اهل‌بیت]] [[محمد|پیامبر اسلام]] ([[علی بن ابی‌طالب|علی]]، [[فاطمه زهرا|فاطمه]]، [[حسن مجتبی|حسن]] و [[حسین بن علی|حسین]]) نازل شده است که نزول آن پس از ماجرای نذر اهل‌بیت و اطعام آنان بوده است. از میان دانشمندان [[اهل سنت]]، [[ثعلبی]]، [[زمخشری]]، اوحدی و اخطب خوارزمی و تمام علمای [[امامیه]] بر این عقیده‌اند که همه این سوره (به ویژه آیات ۷ تا ۹ سوره) در شأن و فضیلت اهل‌بیت محمد نازل شده است. از نظر مشهور و براساس روایات امامان شیعه، این سوره مدنی است و هیچ‌کدام از آیاتش مکی نیستند. برخی نیز به خاطر سیاق آیات سوره، نزول همه یا حداقل ۱۲ آیه ابتدایی آن را در [[مدینه]] دانسته‌اند و نه آیه پس از آن را [[مکی و مدنی|مکی]] گفته‌اند. عقیده برخی از علمای اهل سنت نیز این است که تمام سوره در [[مکه]] نازل شده است.<ref name=":0" /> | بنابه گزارش منابع اسلامی این سوره، در مورد [[اهل بیت|اهل‌بیت]] [[محمد|پیامبر اسلام]] ([[علی بن ابی‌طالب|علی]]، [[فاطمه زهرا|فاطمه]]، [[حسن مجتبی|حسن]] و [[حسین بن علی|حسین]]) نازل شده است که نزول آن پس از ماجرای [[نذر]] اهل‌بیت و [[آیه اطعام|اطعام]] آنان بوده است. از میان دانشمندان [[اهل سنت]]، [[ثعلبی]]، [[زمخشری]]، [[اوحدی]] و [[اخطب خوارزمی]] و تمام علمای [[امامیه]] بر این عقیده‌اند که همه این سوره (به ویژه آیات ۷ تا ۹ سوره) در شأن و فضیلت اهل‌بیت محمد نازل شده است. از نظر مشهور و براساس روایات امامان شیعه، این سوره مدنی است و هیچ‌کدام از آیاتش مکی نیستند. برخی نیز به خاطر سیاق آیات سوره، نزول همه یا حداقل ۱۲ آیه ابتدایی آن را در [[مدینه]] دانسته‌اند و نه آیه پس از آن را [[مکی و مدنی|مکی]] گفته‌اند. عقیده برخی از علمای اهل سنت نیز این است که تمام سوره در [[مکه]] نازل شده است.<ref name=":0" /> | ||
==محتوا== | ==ساختار و محتوا== | ||
مبحث اصلی این سوره انسان و [[هدایت]] اوست که در آغاز سوره و در نخستین آیه آن، به خلقت او و قرارگرفتنش بر سر دو راهی «[[شکر]]» و «کفران» اشاره می‌شود. در ادامه به معرفی و بیان اوصاف انسان‌های نیکوکار می‌پردازد و در طی ۱۸ آیه انواع نعمت‌هایی که ابرار در [[قیامت]] از آن برخوردار خواهند شد؛ بیان می‌شود. [[هدایت تکوینی و تشریعی]] انسان از جانب | سوره انسان هفتاد و ششمین سوره قرآن در ترتیب مصحف کنونی و نود و هشتمین سوره از نظر ترتیب نزول است که پیش از سوره طلاق و پس از سوره الرحمن نازل شده است. این سوره در بخشی از یک [[حزب]] قرار دارد و از سوره‌های [[مفصل طوال]] قرآن است. بنابه نقل مشهور، نسخی در سوره واقع نشده؛ اما گروهی از مفسران معتقدند یک یا دو آیه از آن منسوخ شده است.<ref name=":0" /> | ||
مبحث اصلی این سوره انسان و [[هدایت]] اوست که در آغاز سوره و در نخستین آیه آن، به خلقت او و قرارگرفتنش بر سر دو راهی «[[شکر]]» و «کفران» اشاره می‌شود. در ادامه به معرفی و بیان اوصاف انسان‌های نیکوکار می‌پردازد و در طی ۱۸ آیه انواع نعمت‌هایی که ابرار در [[قیامت]] از آن برخوردار خواهند شد؛ بیان می‌شود. [[هدایت تکوینی و تشریعی]] انسان از جانب [[خداوند]]، اراده و آزادی انسان در تعیین سرنوشتش، وضعیت [[کافر|کافران]] در قیامت و بیان نکات [[اخلاق|اخلاقی]] مانند [[صبر]] و کناره‌گیری از [[گناه‌کاران]] از دیگر مطالب محتوایی سوره انسان است.<ref name=":0" /> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
نسخهٔ ۹ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۳۱
| انسان | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| دسته‌بندی | مدنی | ||||
| اطلاعات آماری | |||||
| شمارهٔ نزول | ٧٨ | ||||
| جزء | ۲۹ | ||||
| شمار آیه‌ها | ۳۱ | ||||
| شمار واژه‌ها | ۲۴۳ | ||||
| شمار حرف‌ها | ۱۰۵۰ یا ۱۰۸۹ | ||||
| متن سوره | |||||
 | |||||
|
|
||||
سوره انسان هفتاد و ششمین سوره قرآن که دارای ۳۱ آیه، ۲۴۰ یا ۲۴۳ کلمه و ۱۰۵۰ یا ۱۰۸۹ حرف است. این سوره مدنی از نظر ترتیب نزول سوره‌ها، نود و هشتمین سوره قرآن محسوب می‌شود که بنابه نقل مشهور، نزول آن پیش از سوره طلاق و پس از سوره الرحمن بوده است. هرچند در ترتیب مصحف کنونی در میان سوره‌های قیامت و مرسلات قرار دارد.[۱]
نام‌ها
فرهنگنامه علوم قرآن چهار نام را برای این سوره گزارش می‌کند که سه نام «انسان»، «دهر» و «هل اتی» از آیه ابتدایی سوره برگرفته شده‌اند. نام دیگر سوره، «ابرار» جمع برّ به معنای نیکان است. دلیل این نامگذاری نیز به این جهت است که در ۱۸ آیه این سوره (آیات ۵ تا ۲۲) به معرفی ابرار، نشانه‌های آنان و سرانجامشان پرداخته شده است. به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، از آنجایی که محور اصلی سوره؛ انسان، اعمالش و عاقبت او در جهان آخرت است؛ به سوره انسان نامگذاری شده است.[۲]
شأن و محل نزول
بنابه گزارش منابع اسلامی این سوره، در مورد اهل‌بیت پیامبر اسلام (علی، فاطمه، حسن و حسین) نازل شده است که نزول آن پس از ماجرای نذر اهل‌بیت و اطعام آنان بوده است. از میان دانشمندان اهل سنت، ثعلبی، زمخشری، اوحدی و اخطب خوارزمی و تمام علمای امامیه بر این عقیده‌اند که همه این سوره (به ویژه آیات ۷ تا ۹ سوره) در شأن و فضیلت اهل‌بیت محمد نازل شده است. از نظر مشهور و براساس روایات امامان شیعه، این سوره مدنی است و هیچ‌کدام از آیاتش مکی نیستند. برخی نیز به خاطر سیاق آیات سوره، نزول همه یا حداقل ۱۲ آیه ابتدایی آن را در مدینه دانسته‌اند و نه آیه پس از آن را مکی گفته‌اند. عقیده برخی از علمای اهل سنت نیز این است که تمام سوره در مکه نازل شده است.[۱]
ساختار و محتوا
سوره انسان هفتاد و ششمین سوره قرآن در ترتیب مصحف کنونی و نود و هشتمین سوره از نظر ترتیب نزول است که پیش از سوره طلاق و پس از سوره الرحمن نازل شده است. این سوره در بخشی از یک حزب قرار دارد و از سوره‌های مفصل طوال قرآن است. بنابه نقل مشهور، نسخی در سوره واقع نشده؛ اما گروهی از مفسران معتقدند یک یا دو آیه از آن منسوخ شده است.[۱]
مبحث اصلی این سوره انسان و هدایت اوست که در آغاز سوره و در نخستین آیه آن، به خلقت او و قرارگرفتنش بر سر دو راهی «شکر» و «کفران» اشاره می‌شود. در ادامه به معرفی و بیان اوصاف انسان‌های نیکوکار می‌پردازد و در طی ۱۸ آیه انواع نعمت‌هایی که ابرار در قیامت از آن برخوردار خواهند شد؛ بیان می‌شود. هدایت تکوینی و تشریعی انسان از جانب خداوند، اراده و آزادی انسان در تعیین سرنوشتش، وضعیت کافران در قیامت و بیان نکات اخلاقی مانند صبر و کناره‌گیری از گناه‌کاران از دیگر مطالب محتوایی سوره انسان است.[۱]
پانویس
ارجاعات
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ دفتر تبلیغات اسلامی، فرهنگنامه علوم قرآن، ۱: ۲۷۷۸.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، فرهنگنامه علوم قرآن، ۱: ۷۸۲.
منابع
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۹۰). «سوره انسان». فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.