آفرینش و تاریخ: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
(ابرابزار) |
(+رده:کتاب‌های عربی، +رده:کتاب‌های تاریخی (هاتکت)، ابرابزار) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{عنوان مورب}} | {{عنوان مورب}} | ||
'''''اَلْبَدْءُ وَالتّاریخ''''' (نوشته ۳۵۵ ه.ق)، که در زبان فارسی با نام '''''آفرینش و تاریخ''''' شناخته می‌شود، کتابی عربی از [[مطهر بن طاهر مقدسی|ابونصر مُطَهَّر بن طاهر مَقْدِسی]] دربارهٔ تاریخ از آغاز آفرینش تا رویدادهای زمان نگارش آن است. مقدسی این کتاب را برای یکی از امیران [[سامانیان|سامانی]] نوشت. نام مقدسی در کتاب نیامده و به همین خاطر، بعضی افراد مانند [[ابن‌وردی|ابن وَردی]] و [[حاجی خلیفه]]، آن را به [[احمد بن سهل بلخی|ابوزید احمد بن سهل بلخی]] نسبت داده‌اند. اما [[ابومنصور عبدالملک ثعالبی|ثَعالِبی]]، [[ابوالمعالی|ابوالْمَعالی رازی]] و [[ابوسلیمان بناکتی|بَناکَتی]] که از این کتاب بهره برده‌اند، آن را از مقدسی دانسته‌اند. مقدسی در نگارش این کتاب از منابع بسیاری مانند ''[[خدای‌نامه]]''، ''[[سیر العجم|سِیرُ الْعَجَم]]''، ''[[تاریخ خورزاد|تاریخ خورْزاد]]''، ''[[کتاب القرانات|کتابُ الْقِرْءانات]]''، ''[[کتاب الخرمیه|کتابُ الْخُرَّمیّه]]''، ''[[کتاب المعمرین|کتابُ الْمُعَمَّرین]]''، ''[[تاریخ ملوک الیمن|تاریخُ مُلوکِ الْیَمَن]]'' استفاده کرده است.<ref>{{یادکرد وب |url=https://rch.ac.ir/article/Details/6177 |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=28 ژانویه 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200128214442/https://rch.ac.ir/article/Details/6177 |archivedate=28 ژانویه 2020 |dead-url=yes }}</ref> | '''''اَلْبَدْءُ وَالتّاریخ''''' (نوشته ۳۵۵ ه.ق)، که در زبان فارسی با نام '''''آفرینش و تاریخ''''' شناخته می‌شود، کتابی عربی از [[مطهر بن طاهر مقدسی|ابونصر مُطَهَّر بن طاهر مَقْدِسی]] دربارهٔ تاریخ از آغاز آفرینش تا رویدادهای زمان نگارش آن است. مقدسی این کتاب را برای یکی از امیران [[سامانیان|سامانی]] نوشت. نام مقدسی در کتاب نیامده و به همین خاطر، بعضی افراد مانند [[ابن‌وردی|ابن وَردی]] و [[حاجی خلیفه]]، آن را به [[احمد بن سهل بلخی|ابوزید احمد بن سهل بلخی]] نسبت داده‌اند. اما [[ابومنصور عبدالملک ثعالبی|ثَعالِبی]]، [[ابوالمعالی|ابوالْمَعالی رازی]] و [[ابوسلیمان بناکتی|بَناکَتی]] که از این کتاب بهره برده‌اند، آن را از مقدسی دانسته‌اند. مقدسی در نگارش این کتاب از منابع بسیاری مانند ''[[خدای‌نامه]]''، ''[[سیر العجم|سِیرُ الْعَجَم]]''، ''[[تاریخ خورزاد|تاریخ خورْزاد]]''، ''[[کتاب القرانات|کتابُ الْقِرْءانات]]''، ''[[کتاب الخرمیه|کتابُ الْخُرَّمیّه]]''، ''[[کتاب المعمرین|کتابُ الْمُعَمَّرین]]''، ''[[تاریخ ملوک الیمن|تاریخُ مُلوکِ الْیَمَن]]'' استفاده کرده است.<ref>{{یادکرد وب |url=https://rch.ac.ir/article/Details/6177 |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=28 ژانویه 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200128214442/https://rch.ac.ir/article/Details/6177 |archivedate=28 ژانویه 2020 |dead-url=yes}}</ref> | ||
== محتوا == | == محتوا == | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
# مدتِ خلافتِ صحابه و حوادث و فتوحی که در این دوران روی داد تا روزگارِ بنی‌امیه؛ | # مدتِ خلافتِ صحابه و حوادث و فتوحی که در این دوران روی داد تا روزگارِ بنی‌امیه؛ | ||
# فرمانرواییِ بنی‌امیه تا انتهایِ روزگارِ ایشان؛ | # فرمانرواییِ بنی‌امیه تا انتهایِ روزگارِ ایشان؛ | ||
# وصفِ بنی‌هاشم و | # وصفِ بنی‌هاشم و شمارهٔ خلفای بنی‌عباس از سال ۱۱۲ ه.ق تا حدودِ روزگار نویسندهٔ کتاب.{{پایان چندستونه}} | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
=== ارجاعات === | === ارجاعات === | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۵: | ||
* {{یادکرد دانشنامه | نام خانوادگی = فیهی | نام = علی‌اصغر | پیوند نویسنده= علی‌اصغر فیهی | ویراستار = [[غلامعلی حدادعادل]] | مقاله = البدء والتاریخ | دانشنامه = [[دانشنامهٔ جهان اسلام]] | جلد = دوم | عنوان جلد = | سال = ۱۳۹۳ | ناشر = [[بنیاد دائرةالمعارف اسلامی]] | مکان = تهران | شابک =}} | * {{یادکرد دانشنامه | نام خانوادگی = فیهی | نام = علی‌اصغر | پیوند نویسنده= علی‌اصغر فیهی | ویراستار = [[غلامعلی حدادعادل]] | مقاله = البدء والتاریخ | دانشنامه = [[دانشنامهٔ جهان اسلام]] | جلد = دوم | عنوان جلد = | سال = ۱۳۹۳ | ناشر = [[بنیاد دائرةالمعارف اسلامی]] | مکان = تهران | شابک =}} | ||
[[رده:کتاب‌های تاریخی]] | |||
[[رده:کتاب‌های عربی]] | |||
[[رده:متون اسلامی]] | [[رده:متون اسلامی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۳:۳۱
اَلْبَدْءُ وَالتّاریخ (نوشته ۳۵۵ ه.ق)، که در زبان فارسی با نام آفرینش و تاریخ شناخته می‌شود، کتابی عربی از ابونصر مُطَهَّر بن طاهر مَقْدِسی دربارهٔ تاریخ از آغاز آفرینش تا رویدادهای زمان نگارش آن است. مقدسی این کتاب را برای یکی از امیران سامانی نوشت. نام مقدسی در کتاب نیامده و به همین خاطر، بعضی افراد مانند ابن وَردی و حاجی خلیفه، آن را به ابوزید احمد بن سهل بلخی نسبت داده‌اند. اما ثَعالِبی، ابوالْمَعالی رازی و بَناکَتی که از این کتاب بهره برده‌اند، آن را از مقدسی دانسته‌اند. مقدسی در نگارش این کتاب از منابع بسیاری مانند خدای‌نامه، سِیرُ الْعَجَم، تاریخ خورْزاد، کتابُ الْقِرْءانات، کتابُ الْخُرَّمیّه، کتابُ الْمُعَمَّرین، تاریخُ مُلوکِ الْیَمَن استفاده کرده است.[۱]
محتوا
کتاب آفرینش و تاریخ دارای ۲۲ فصل است که هر کدام نیز چند باب دارد. فصل‌های کتاب عبارتند از:[۲]
- در تثبیت نظر و مهذب ساختنِ جدل؛
- اثبات و یکتاییِ آفریدگار؛
- صفات و اسماءِ خدا؛
- تثبیت و ایجابِ رسالت و نبوت؛
- آغازِ آفرینش؛
- لوح و قلم و عرش و کرسی و فرشتگان و صور و صراط و میزان؛
- آفرینشِ آسمان و زمین و آنچه در آن است؛
- ظهورِ آدم و پراکنده‌شدنِ فرزندانش؛
- فتنه‌ها و قیامت و گذشتِ جهان و وجوبِ رستاخیز؛
- تاریخِ پیامبران؛
- تاریخِ شاهان عرب و عجم تا بعثتِ پیامبر اسلام؛
- تاریخِ ادیان و نِحْله‌ها و مذاهبِ هر کدام از اهلِ کتاب و غیر از ایشان؛
- چگونگیِ زمین و حدودِ آبادی‌ها و شمارِ اقالیم و چگونگیِ دریاها و رودخانه‌ها و شگفتی‌های زمین و آفرینش؛
- تاریخِ انسابِ عرب؛
- تاریخِ مولدِ پیامبر اسلام و منشأِ وی و بعثتش تا هجرت؛
- وارد شدنِ پیامبر به مدینه و سریّه‌ها و غزوه‌هایش تا هنگامِ وفات؛
- شمایلِ پیامبر و خوی و سیرت و خصایص و آیین‌هایش؛
- تاریخِ یارانِ پیامبر و اولی‌الامر از مهاجرین و انصار؛
- مقالاتِ اهلِ اسلام؛
- مدتِ خلافتِ صحابه و حوادث و فتوحی که در این دوران روی داد تا روزگارِ بنی‌امیه؛
- فرمانرواییِ بنی‌امیه تا انتهایِ روزگارِ ایشان؛
- وصفِ بنی‌هاشم و شمارهٔ خلفای بنی‌عباس از سال ۱۱۲ ه.ق تا حدودِ روزگار نویسندهٔ کتاب.
پانویس
ارجاعات
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ ژانویه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۸ ژانویه ۲۰۲۰.
- ↑ فیهی، «البدء والتاریخ»، دانشنامهٔ جهان اسلام، ۲.
منابع
- فیهی، علی‌اصغر (۱۳۹۳). «البدء والتاریخ». در غلامعلی حدادعادل. دانشنامهٔ جهان اسلام. ج. دوم. تهران: بنیاد دائرةالمعارف اسلامی.