سوره قمر

سورهٔ قرآن

قمر
دسته‌بندی	مکی
اطلاعات آماری
شمارهٔ نزول	۳۷
جزء	۲۷
شمار آیه‌ها	۵۵
شمار واژه‌ها	۳۴۲
شمار حرف‌ها	۱۴۷۰
متن سوره
ترجمهٔ فارسی
نجم نجم	الرحمن الرحمن

سوره قمر پنجاه و چهارمین سوره قرآن در ترتیب مصحف کنونی و سی و هفتمین سوره از نظر ترتیب نزول مشهور است که پیش از سوره ص و پس از سوره طارق نازل شده است. تعداد آیات این سوره ۵۵ آیه است و ۳۴۲ کلمه و ۱۴۲۰، ۱۴۲۳ یا ۱۴۷۰ حرف دارد. بنابه گزارش تمامی منابع اسلامی از سوره‌های مکی قرآن است که پیش از هجرت نازل شده است. اما به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، آیات ۴۴ تا ۴۶ آن مدنی هستند. از نظر کمیت از سوره‌های مفصل قرآن و از نوع طوال آن و حدود نیم حزب قرآن است. آیه ۶ این سوره با آیه سیف نسخ شده است.

نام‌ها

در نخستین آیه سوره به ماجرای «شق القمر» و دو نیم شدن ماه به درخواست مشرکان از پیامبر اسلام اشاره شده است. لذا نام سوره نیز از همین آیه گرفته شده است. براساس گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سه نام دیگر برای این سوره در منابع اسلامی آمده است. نام‌های «اقتربت» و «اقتربت الساعة» به معنای (روز قیامت نزدیک شد) که از اولین عبارات سوره گرفته شده است. «مبیضه» نام دیگر این سوره است و علت نامگذاری آن نیز به این جهت است که در این سوره معجزه «شق القمر» پیامبر اسلام بیان شده که به سوره نورانیت خاصی داده یا این سوره از حقایق نورانی برخوردار است.

ساختار و محتوا

به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره قمر دارای ۵۵ آیه، ۳۴۲ کلمه و ۱۴۲۰، ۱۴۲۳ یا ۱۴۷۰ حرف است. در ترتیب نزول سی و هفتمین و در مصحف پنجاه و چهارمین سوره است که پیش از سوره ص و پس از سوره طارق در مکه نازل شده است؛ مگر آیات ۴۴ تا ۴۶ آن که مدنی هستند. در آیات ابتدایی سوره، به معجزه «شق القمر» اشاره شده است. این سوره به جز دو آیه پایانی‌اش که وعده بهشت برای پرهیزکاران دارد؛ مابقی آیاتش به انذار، تهدید و بیم دادن به مشرکان و تکذیب‌کنندگان پرداخته و برای نشان دادن نمونه‌های تاریخی آن به سرنوشت اقوام گذشته همچون قوم نوح، قوم عاد، قوم ثمود، قوم لوط و خاندان فرعون اشاره دارد. از دیگر مطالب مطرح شده در این سوره می‌توان به چگونگی محشور شدن کافران در قیامت و سرنوشت بدان و خوبان، آسان فهمی قرآن و ثبت و ضبط دقیق همه اعمال و رفتار انسان‌ها برای حساب‌رسی در آخرت اشاره کرد.

پانویس

منابع

• دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۹۰). «اسامی سوره قمر». فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
• دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۹۰). «سوره قمر». فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.