اقانیم

اقانیم در مسیحیت به سه صفت الهی (وجود، علم، و حیات) اشاره دارد که در عین کثرت، وحدت دارند. فلوطن این اقانیم را به صورت فلسفی تعریف کرده و با اصول افلاطون، ارسطو، و رواقیان تلفیق کرده است.

معنای اصطلاحی

اقانیم، جمع اقنوم، به معنای اصل است. در متون مسیحی، اقانیم به سه صفت الهی اشاره دارد: علم، وجود، و حیات که به ترتیب با اصطلاحات کلمه، اب (پدر)، و روح القدس معرفی می‌شوند. بر اساس عقاید مسیحیان، این سه صفت تجلی‌هایی از خداوند هستند که در عین کثرت، وحدت دارند. فیلسوف نوافلاطونی، فلوطن، اقانیم سه‌گانه را به شکلی فلسفی تعریف کرده و آنها را با مفاهیم فلسفه افلاطون، ارسطو، و رواقیان تطبیق داده است. او احدیت را با خیر مطلق افلاطون، عقل را با مبدأ کل ارسطو، و نفس را با پروردگار عالم در دیدگاه رواقیان تطبیق می‌دهد. فلوطن بر این باور است که خدا در عین وحدت، دارای سه تجلی است: پدر که وجود مطلق و منشأ قدرت است، پسر که کلام یا عقل او است و نقش واسطه در آفرینش را دارد، و روح القدس که واسطه میان پدر و پسر و جنبه محبت الهی است.

پانویس

منابع

• اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «اقانیم». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.