امر بین امرین: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
(ابرابزار) |
(+رده:اصطلاحات کلامی، +رده:اصطلاحات حدیثی (هاتکت)، ابرابزار) |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
== معنای اصطلاحی == | == معنای اصطلاحی == | ||
اصطلاح «امر بین امرین» برگرفته از [[حدیث|حدیثی]] منقول است که به تبیین دیدگاهی میان [[جبر و اختیار|جبر مطلق و اختیار کامل]] می‌پردازد. این عبارت به این معناست که انسان‌ها نه کاملاً مجبور و بی‌اختیارند و نه کاملاً آزاد و مستقل، بلکه جایگاهی میانی میان این دو وضعیت دارند. سه دیدگاه اصلی در این زمینه مطرح شده است:<ref>{{پک|1=اختری|2=۱۳۹۰|ک=دایرةالمعارف جامع اسلامی|ف=امر بین امرین}}</ref> | اصطلاح «امر بین امرین» برگرفته از [[حدیث|حدیثی]] منقول است که به تبیین دیدگاهی میان [[جبر و اختیار|جبر مطلق و اختیار کامل]] می‌پردازد. این عبارت به این معناست که انسان‌ها نه کاملاً مجبور و بی‌اختیارند و نه کاملاً آزاد و مستقل، بلکه جایگاهی میانی میان این دو وضعیت دارند. سه دیدگاه اصلی در این زمینه مطرح شده است:<ref>{{پک|1=اختری|2=۱۳۹۰|ک=دایرةالمعارف جامع اسلامی|ف=امر بین امرین}}</ref> | ||
* دیدگاه [[تفویض]]: بر اساس این دیدگاه، انسان در کارهای خود به‌طور کامل مختار است و هیچ‌گونه دخالتی از سوی عوامل خارجی، از جمله اراده الهی، بر اراده یا تصمیم او اعمال نمی‌شود. در این رویکرد، خداوند انسان را با توانایی تشخیص نیک و بد آفریده و او را در انتخاب راه خویش آزاد گذاشته است. | * دیدگاه [[تفویض]]: بر اساس این دیدگاه، انسان در کارهای خود به‌طور کامل مختار است و هیچ‌گونه دخالتی از سوی عوامل خارجی، از جمله اراده الهی، بر اراده یا تصمیم او اعمال نمی‌شود. در این رویکرد، خداوند انسان را با توانایی تشخیص نیک و بد آفریده و او را در انتخاب راه خویش آزاد گذاشته است. | ||
* دیدگاه [[جبر و اختیار|جبر]]: این دیدگاه بیان می‌کند که انسان هیچ اختیاری در اعمال خود ندارد و همانند ابزاری بی‌اراده است که تمامی اعمالش به‌طور کامل تحت کنترل نیروهای بیرونی، از جمله اراده الهی، انجام می‌شود. | * دیدگاه [[جبر و اختیار|جبر]]: این دیدگاه بیان می‌کند که انسان هیچ اختیاری در اعمال خود ندارد و همانند ابزاری بی‌اراده است که تمامی اعمالش به‌طور کامل تحت کنترل نیروهای بیرونی، از جمله اراده الهی، انجام می‌شود. | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۵: | ||
{{درجه‌بندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=بله|نیازمند تصویر=بله|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامه‌ها=تاحدودی|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}} | {{درجه‌بندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=بله|نیازمند تصویر=بله|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامه‌ها=تاحدودی|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}} | ||
[[رده:اصطلاحات حدیثی]] | |||
[[رده:اصطلاحات کلامی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۵ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۳:۵۱
اصطلاح امر بین امرین به دیدگاهی اشاره دارد که انسان را نه کاملاً مجبور و نه کاملاً مختار می‌داند. این دیدگاه میانه، به نقش انسان در تصمیم‌گیری و همچنین دخالت مقدماتی خدا تأکید دارد.
معنای اصطلاحی
اصطلاح «امر بین امرین» برگرفته از حدیثی منقول است که به تبیین دیدگاهی میان جبر مطلق و اختیار کامل می‌پردازد. این عبارت به این معناست که انسان‌ها نه کاملاً مجبور و بی‌اختیارند و نه کاملاً آزاد و مستقل، بلکه جایگاهی میانی میان این دو وضعیت دارند. سه دیدگاه اصلی در این زمینه مطرح شده است:[۱]
- دیدگاه تفویض: بر اساس این دیدگاه، انسان در کارهای خود به‌طور کامل مختار است و هیچ‌گونه دخالتی از سوی عوامل خارجی، از جمله اراده الهی، بر اراده یا تصمیم او اعمال نمی‌شود. در این رویکرد، خداوند انسان را با توانایی تشخیص نیک و بد آفریده و او را در انتخاب راه خویش آزاد گذاشته است.
- دیدگاه جبر: این دیدگاه بیان می‌کند که انسان هیچ اختیاری در اعمال خود ندارد و همانند ابزاری بی‌اراده است که تمامی اعمالش به‌طور کامل تحت کنترل نیروهای بیرونی، از جمله اراده الهی، انجام می‌شود.
- دیدگاه میانه: پیروان این دیدگاه بر این باورند که انسان در اعمال خود مختار و مستقل است، اما اراده خداوند در فراهم‌سازی زمینه‌ها و مقدمات اراده انسانی نقش دارد. با این حال، این دخالت بر اراده و تصمیم‌گیری نهایی فرد تأثیری نمی‌گذارد و انسان همچنان به‌طور مستقل در انتخاب‌هایش عمل می‌کند.
پانویس
ارجاعات
منابع
- اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «امر بین امرین». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.