آرامگاه ابن‌یمین: تفاوت میان نسخه‌ها

از اسلامیکال
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:آرامگاه ابن یمین.jpg|بندانگشتی|269x269پیکسل|عکسی از آرامگاه ابن یمین فریومدی واقع در روستای فرومد که به ثبت ملی نیز رسیده‌است.]]'''آرامگان ابن یمین'''، مدفنی است که بر روی مزار [[ابن‌یمین|ابن‌یمین طغرایی]] ساخته شده و در روستای فرومد از توابع [[سبزوار]] جا گرفته است.
[[پرونده:آرامگاه ابن یمین.jpg|بندانگشتی|269x269پیکسل|عکسی از آرامگاه ابن یمین فریومدی واقع در روستای فرومد که به ثبت ملی نیز رسیده است.]]'''آرامگان ابن یمین'''، مدفنی است که بر روی مزار [[ابن‌یمین|ابن‌یمین طغرایی]] ساخته شده و در روستای فرومد از توابع [[سبزوار]] جا گرفته است.


== تاریخچه ==
== تاریخچه ==
ابن یمین در سال ۷۶۹ ه‍.ق<ref>{{پک|Rypka|۱۹۸۶|ف=IBN-I YAMlN|ک=Encyclopaedia of Islam|زبان=en}}</ref> مصادف با سومین سال حکومت نجم‌الدین علی موید، درگذشت. دولتشاه سمرقندی به تبعیت از اوحدی و شوشتری، تاریخ ۷۴۵ ه‍.ق را در خصوص سال درگذشت ابن یمین، نادرست می‌داند.<ref>{{پک|مجتبائی|۱۳۸۸|ک=دانشنامه بزرگ اسلامی|ف=ابن یمین}}</ref> با این وجود، [[ذبیح‌الله صفا|صفا]] در ''[[تاریخ ادبیات در ایران|تاریخ ادبیات ایران،]]'' به نقل از دولتشاه، سال درگذشت ابن یمین را ۷۴۵ ه‍.ق می‌داند و از کتاب ''[[ریاض‌العارفین|ریاض العارفین]]''، تاریخ ۷۴۳ ه‍.ق به عنوان سال درگذشت ابن یمین گزارش می‌کند.<ref>{{پک|صفا|۱۳۶۹|ک=تاریخ ادبیات در ایران|ص=۹۵۶|ج=۳}}</ref> [[آقابزرگ تهرانی|آقابزرگ طهرانی]] نیز در ''[[الذریعه]]''، به نقل از [[فصیح خوافی|فصیحی خوافی]]، تاریخ مرگش را سال ۷۶۹ ه‍.ق مصادف با روز شنبه، هشتم ماه [[جمادی‌الثانی|جمادی الآخر]] گزارش می‌کند.<ref>{{پک|طهرانی|۱۴۰۸|ک=الذریعه|ص=۳۴|ج=۹}}</ref> صفا نیز با اشاره به همین نقل، آن را تاریخ صحیح‌تر در خصوص سال مرگ ابن یمین می‌داند. او به نقل از فصحی می‌نویسد:<ref>{{پک|صفا|۱۳۶۹|ک=تاریخ ادبیات در ایران|ص=۹۵۶–۹۵۷|ج=۳}}</ref>
ابن یمین در سال ۷۶۹ ه‍. ق<ref>{{پک|Rypka|۱۹۸۶|ف=IBN-I YAMlN|ک=Encyclopaedia of Islam|زبان=en}}</ref> مصادف با سومین سال حکومت نجم‌الدین علی موید، درگذشت. دولتشاه سمرقندی به تبعیت از اوحدی و شوشتری، تاریخ ۷۴۵ ه‍.ق را در خصوص سال درگذشت ابن یمین، نادرست می‌داند.<ref>{{پک|مجتبائی|۱۳۸۸|ک=دانشنامه بزرگ اسلامی|ف=ابن یمین}}</ref> با این وجود، [[ذبیح‌الله صفا|صفا]] در ''[[تاریخ ادبیات در ایران|تاریخ ادبیات ایران،]]'' به نقل از دولتشاه، سال درگذشت ابن یمین را ۷۴۵ ه‍.ق می‌داند و از کتاب ''[[ریاض‌العارفین|ریاض العارفین]]''، تاریخ ۷۴۳ ه‍.ق به عنوان سال درگذشت ابن یمین گزارش می‌کند.<ref>{{پک|صفا|۱۳۶۹|ک=تاریخ ادبیات در ایران|ص=۹۵۶|ج=۳}}</ref> [[آقابزرگ تهرانی|آقابزرگ طهرانی]] نیز در ''[[الذریعه]]''، به نقل از [[فصیح خوافی|فصیحی خوافی]]، تاریخ مرگش را سال ۷۶۹ ه‍.ق مصادف با روز شنبه، هشتم ماه [[جمادی‌الثانی|جمادی الآخر]] گزارش می‌کند.<ref>{{پک|طهرانی|۱۴۰۸|ک=الذریعه|ص=۳۴|ج=۹}}</ref> صفا نیز با اشاره به همین نقل، آن را تاریخ صحیح‌تر در خصوص سال مرگ ابن یمین می‌داند. او به نقل از فصحی می‌نویسد:<ref>{{پک|صفا|۱۳۶۹|ک=تاریخ ادبیات در ایران|ص=۹۵۶–۹۵۷|ج=۳}}</ref>
{{آغاز شعر}}
{{آغاز شعر}}
{{ب|بود تاریخ هجرت هفتصد با شصت و نه|روز شنبه هشتم ماه جمادی الآخرین}}
{{ب|بود تاریخ هجرت هفتصد با شصت و نه|روز شنبه هشتم ماه جمادی الآخرین}}
{{ب|گفت رضوان حور را برخیز و استقبال کن|خیمه بر صحرای جنت می‌زند ابن یمین}}
{{ب|گفت رضوان حور را برخیز و استقبال کن|خیمه بر صحرای جنت می‌زند ابن یمین}}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
آورده‌اند که او در هنگام مرگ چنین سروده‌است:<ref>{{پک|مدرس تبریزی|۱۳۶۹|ک=ریحانة الادب|ص=۲۸۴|ج=۸}}</ref>
آورده‌اند که او در هنگام مرگ چنین سروده است:<ref>{{پک|مدرس تبریزی|۱۳۶۹|ک=ریحانة الادب|ص=۲۸۴|ج=۸}}</ref>
{{آغاز شعر}}
{{آغاز شعر}}
{{ب|منگر که دل ابن یمین پرخون شد|بنگر که از این سرای فانی چون شد}}
{{ب|منگر که دل ابن یمین پرخون شد|بنگر که از این سرای فانی چون شد}}
{{ب|مصحف بکف و چشم بره روی بدوست|با پیک اجل خنده‌زنان بیرون شد}}
{{ب|مصحف بکف و چشم بره روی بدوست|با پیک اجل خنده‌زنان بیرون شد}}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
در ''[[مجالس‌المؤمنین|مجالس المومنین]]'' آمده‌است که ابن یمین در روستای فریومد درگذشت<ref>{{پک|مدرس تبریزی|۱۳۶۹|ک=ریحانة الادب|ص=۲۸۴|ج=۸}}</ref> و در کنار مزار پدرش یمین‌الدین طغرایی دفن شده‌است.<ref>{{پک|مجتبائی|۱۳۸۸|ک=دانشنامه بزرگ اسلامی|ف=ابن یمین}}</ref> دولتشاه در این خصوص می‌نویسد: «مرقد منور او بفریومد در [[صومعه]] والد اوست در پهلوی والد روح‌الله روحهما و ارسل الینا فتوحهما».<ref>{{پک|صفا|۱۳۶۹|ک=تاریخ ادبیات در ایران|ص=۹۵۷|ج=۳}}</ref> قبر دیگری در اصفهان در محله بیدآباد به نام ابن یمین شاعر مشهور است<ref>{{پک|مدرس تبریزی|۱۳۶۹|ک=ریحانة الادب|ص=۲۸۴|ج=۸}}</ref> که احتمالاً غیر از این ابن یمین فریومدی باشد.<ref>{{پک|مهدوی|۱۳۸۶|ک=اعلام اصفهان|ص=۲۳۱|ج=۱}}</ref>
در ''[[مجالس‌المؤمنین|مجالس المومنین]]'' آمده است که ابن یمین در روستای فریومد درگذشت<ref>{{پک|مدرس تبریزی|۱۳۶۹|ک=ریحانة الادب|ص=۲۸۴|ج=۸}}</ref> و در کنار مزار پدرش یمین‌الدین طغرایی دفن شده است.<ref>{{پک|مجتبائی|۱۳۸۸|ک=دانشنامه بزرگ اسلامی|ف=ابن یمین}}</ref> دولتشاه در این خصوص می‌نویسد: «مرقد منور او بفریومد در [[صومعه]] والد اوست در پهلوی والد روح‌الله روحهما و ارسل الینا فتوحهما».<ref>{{پک|صفا|۱۳۶۹|ک=تاریخ ادبیات در ایران|ص=۹۵۷|ج=۳}}</ref> قبر دیگری در اصفهان در محله بیدآباد به نام ابن یمین شاعر مشهور است<ref>{{پک|مدرس تبریزی|۱۳۶۹|ک=ریحانة الادب|ص=۲۸۴|ج=۸}}</ref> که احتمالاً غیر از این ابن یمین فریومدی باشد.<ref>{{پک|مهدوی|۱۳۸۶|ک=اعلام اصفهان|ص=۲۳۱|ج=۱}}</ref>


آرامگاه ابن یمین در ابتدا، ساختمانی از خاک و خشت بود که رو به ویرانی گذاشته بود. با پیگیری‌های [[عبدالرفیع حقیقت]]، یک ساختمان شش گوشه به جای ساختمان قدیمی طراحی و ساخته شد. سنگ قبر شش گوشه ابن یمین در وسط بنا قرار دارد و شش گوشه بنا، تداعی کننده یک گل باز شده‌است. فضای سبز اطراف آرامگاه نیز با نرده محصور شده‌است.<ref>{{پک/بن|تسنیم۱|ک=خبرگزاری تسنیم|ف=آرامگاه ابن یمین}}</ref><ref>{{پک/بن|صدا۱|ک=صدا و سیمای مرکز سمنان|ف=آرامگاه ابن یمین فریومدی}}</ref> این بنا که در سال ۱۳۵۳ ه‍.ش ساخته شده‌است، به عقیده برخی، نمادی از کلاه [[سربداران]] می‌باشد. بر روی سنگ قبر ابن یمین نوشته شده‌است: «آرامگاه امیر فخرالدین محمد ابن یمین‌الدین متخلص به ابن یمین، شاعری بوده‌است دانشمند، دوران زندگی را با کمال مناعت و وارستگی به پایان رسانده‌است».<ref>{{پک/بن|امرداد|ک=امرداد|ف=آرامگاه ابن‌یمین؛ خاستگاه گردشگری فرومد}}</ref> اداره کل میراث فرهنگی، از سال ۱۳۸۳تا ۱۳۹۷ ه‍.ش در پی دریافت سند مالکیت مجموعه آرامگاه ابن یمین بوده‌است که پس از ۱۴ سال، سند این مجموعه به نام اداره کل میراث فرهنگی استان سمنان، صادر گردید.<ref>{{پک/بن|مهر۱|ک=خبرگزاری مهر|ف=آرامگاه ابن یمین به نام میراث فرهنگی سند خورد}}</ref> این سازمان مرمت سازی این بنا را در چند نوبت تا مردادماه ۱۳۹۹ ه‍.ش تکمیل نموده‌است.<ref>{{پک/بن|ایسنا۱|ک=خبرگزاری ایسنا|ف=مرمت و بهسازی آرامگاه ابن یمین}}</ref><ref>{{پک/بن|صنایع۱|ک=وزارت میراث فرهنگی|ف=مرمت و بهسازی آرامگاه ابن یمین}}</ref>
آرامگاه ابن یمین در ابتدا، ساختمانی از خاک و خشت بود که رو به ویرانی گذاشته بود. با پیگیری‌های [[عبدالرفیع حقیقت]]، یک ساختمان شش گوشه به جای ساختمان قدیمی طراحی و ساخته شد. سنگ قبر شش گوشه ابن یمین در وسط بنا قرار دارد و شش گوشه بنا، تداعی کننده یک گل باز شده است. فضای سبز اطراف آرامگاه نیز با نرده محصور شده است.<ref>{{پک/بن|تسنیم۱|ک=خبرگزاری تسنیم|ف=آرامگاه ابن یمین}}</ref><ref>{{پک/بن|صدا۱|ک=صدا و سیمای مرکز سمنان|ف=آرامگاه ابن یمین فریومدی}}</ref> این بنا که در سال ۱۳۵۳ ه‍.ش ساخته شده است، به عقیده برخی، نمادی از کلاه [[سربداران]] می‌باشد. بر روی سنگ قبر ابن یمین نوشته شده است: «آرامگاه امیر فخرالدین محمد ابن یمین‌الدین متخلص به ابن یمین، شاعری بوده است دانشمند، دوران زندگی را با کمال مناعت و وارستگی به پایان رسانده است».<ref>{{پک/بن|امرداد|ک=امرداد|ف=آرامگاه ابن‌یمین؛ خاستگاه گردشگری فرومد}}</ref> اداره کل میراث فرهنگی، از سال ۱۳۸۳تا ۱۳۹۷ ه‍.ش در پی دریافت سند مالکیت مجموعه آرامگاه ابن یمین بوده است که پس از ۱۴ سال، سند این مجموعه به نام اداره کل میراث فرهنگی استان سمنان، صادر گردید.<ref>{{پک/بن|مهر۱|ک=خبرگزاری مهر|ف=آرامگاه ابن یمین به نام میراث فرهنگی سند خورد}}</ref> این سازمان مرمت سازی این بنا را در چند نوبت تا مردادماه ۱۳۹۹ ه‍.ش تکمیل نموده است.<ref>{{پک/بن|ایسنا۱|ک=خبرگزاری ایسنا|ف=مرمت و بهسازی آرامگاه ابن یمین}}</ref><ref>{{پک/بن|صنایع۱|ک=وزارت میراث فرهنگی|ف=مرمت و بهسازی آرامگاه ابن یمین}}</ref>
==پانویس==
 
===ارجاعات===
== پانویس ==
=== ارجاعات ===
{{پانویس|۳|اندازه=ریز}}
{{پانویس|۳|اندازه=ریز}}
===منابع===
*{{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=مجتبائی|نام=فتح‌الله|پیوند نویسنده=|ویراستار=|مقاله=ابن یمین|دانشنامه=[[دانشنامه بزرگ اسلامی]]|عنوان جلد=دانشنامه بزرگ اسلامی|سال=۱۳۸۸|ناشر=[[مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]]|مکان=تهران|پیوند مدخل=https://lib.eshia.ir/23022/5/1926}}


*{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=صفا|نام=ذبیح‌الله|عنوان=تاریخ ادبیات در ایران و در قلمرو و زبان فارسی|سال=۱۳۶۹|مکان=تهران|ناشر=فردوس|پیوند نویسنده=ذبیح‌الله صفا|پیوند=}}
=== منابع ===
*{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=طهرانی|نام=آقابزرگ|عنوان=الذریعة إلی تصانیف الشیعة|سال=۱۴۰۸|مکان=تهران|ناشر=اسماعیلیان و کتابخانه اسلامیه|پیوند نویسنده=آقابزرگ طهرانی|پیوند=https://lib.eshia.ir/71602/9/0}}
* {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=مجتبائی|نام=فتح‌الله|پیوند نویسنده=|ویراستار=|مقاله=ابن یمین|دانشنامه=[[دانشنامه بزرگ اسلامی]]|عنوان جلد=دانشنامه بزرگ اسلامی|سال=۱۳۸۸|ناشر=[[مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]]|مکان=تهران|پیوند مدخل=https://lib.eshia.ir/23022/5/1926}}
 
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=صفا|نام=ذبیح‌الله|عنوان=تاریخ ادبیات در ایران و در قلمرو و زبان فارسی|سال=۱۳۶۹|مکان=تهران|ناشر=فردوس|پیوند نویسنده=ذبیح‌الله صفا|پیوند=}}
*{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=مدرس تبریزی|نام=محمدعلی|عنوان=ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب|سال=۱۳۶۹|مکان=تهران|ناشر=کتابفروشی خیام|پیوند نویسنده=|پیوند=https://lib.eshia.ir/10984/1/0}}
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=طهرانی|نام=آقابزرگ|عنوان=الذریعة إلی تصانیف الشیعة|سال=۱۴۰۸|مکان=تهران|ناشر=اسماعیلیان و کتابخانه اسلامیه|پیوند نویسنده=آقابزرگ طهرانی|پیوند=https://lib.eshia.ir/71602/9/0}}
*{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=مهدوی|نام=مصلح‌الدین|عنوان=اعلام اصفهان|سال=۱۳۸۶|مکان=اصفهان|ناشر=سازمان فرهنگی شهرداری اصفهان|پیوند نویسنده=|پیوند=https://lib.eshia.ir/10111/1/0|کوشش=نصراللهی، غلامرضا|مترجم=|شابک=۹۷۸-۹۶۴-۲۵۸۸-۴۸-۰}}
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=مدرس تبریزی|نام=محمدعلی|عنوان=ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب|سال=۱۳۶۹|مکان=تهران|ناشر=کتابفروشی خیام|پیوند نویسنده=|پیوند=https://lib.eshia.ir/10984/1/0}}
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=مهدوی|نام=مصلح‌الدین|عنوان=اعلام اصفهان|سال=۱۳۸۶|مکان=اصفهان|ناشر=سازمان فرهنگی شهرداری اصفهان|پیوند نویسنده=|پیوند=https://lib.eshia.ir/10111/1/0|کوشش=نصراللهی، غلامرضا|مترجم=|شابک=۹۷۸-۹۶۴-۲۵۸۸-۴۸-۰}}
'''منابع فارسی (آنلاین)'''
'''منابع فارسی (آنلاین)'''
*{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نام=|عنوان=آرامگاه ابن‌یمین؛ خاستگاه گردشگری فرومد|ناشر=|نشانی=https://amordadnews.com/14425/|تاریخ بازبینی=۱۳ آبان ۱۳۹۹|شناسه={{شناسه یادکرد|امرداد}}|نویسنده=امرداد|کد زبان=|وبگاه=amordadnews.com|تاریخ=۳۱ تیر ۱۳۹۸}}
* {{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نام=|عنوان=آرامگاه ابن‌یمین؛ خاستگاه گردشگری فرومد|ناشر=|نشانی=https://amordadnews.com/14425/|تاریخ بازبینی=۱۳ آبان ۱۳۹۹|شناسه={{شناسه یادکرد|امرداد}}|نویسنده=امرداد|کد زبان=|وبگاه=amordadnews.com|تاریخ=۳۱ تیر ۱۳۹۸}}
*{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نام=|عنوان=مرمت و بهسازی آرامگاه ابن یمین فرومدی|ناشر=|نشانی=https://www.isna.ir/news/99052619058/مرمت-و-بهسازی-آرامگاه-ابن-یمین-فرومدی|تاریخ بازبینی=۱۳ آبان ۱۳۹۹|شناسه={{شناسه یادکرد|ایسنا۱}}|نویسنده=خبرگزاری ایسنا|کد زبان=|وبگاه=isna.ir|تاریخ=۲۶ مرداد ۱۳۹۹}}
* {{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نام=|عنوان=مرمت و بهسازی آرامگاه ابن یمین فرومدی|ناشر=|نشانی=https://www.isna.ir/news/99052619058/مرمت-و-بهسازی-آرامگاه-ابن-یمین-فرومدی|تاریخ بازبینی=۱۳ آبان ۱۳۹۹|شناسه={{شناسه یادکرد|ایسنا۱}}|نویسنده=خبرگزاری ایسنا|کد زبان=|وبگاه=isna.ir|تاریخ=۲۶ مرداد ۱۳۹۹}}
*{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نام=|عنوان=آرامگاه ابن یمین فریومدی کجاست؟|ناشر=|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/01/06/1686606/سمنان-آرامگاه-ابن-یمین-فریومدی-کجاست-تصاویر|تاریخ=۱۳۹۷|تاریخ بازبینی=۱۳ آبان ۱۳۹۹|شناسه={{شناسه یادکرد|تسنیم۱}}|نویسنده=خبرگزاری تسنیم|کد زبان=|وبگاه=tasnimnews.com}}
* {{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نام=|عنوان=آرامگاه ابن یمین فریومدی کجاست؟|ناشر=|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/01/06/1686606/سمنان-آرامگاه-ابن-یمین-فریومدی-کجاست-تصاویر|تاریخ=۱۳۹۷|تاریخ بازبینی=۱۳ آبان ۱۳۹۹|شناسه={{شناسه یادکرد|تسنیم۱}}|نویسنده=خبرگزاری تسنیم|کد زبان=|وبگاه=tasnimnews.com}}
*{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نام=|عنوان=مجموعه آرامگاه ابن یمین فرومدی به نام میراث فرهنگی سند خورد|ناشر=|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/4316023/مجموعه-آرامگاه-ابن-یمین-فرومدی-به-نام-میراث-فرهنگی-سند-خورد|تاریخ=۱۹ خرداد ۱۳۹۷|تاریخ بازبینی=۱۳ آبان ۱۳۹۹|شناسه={{شناسه یادکرد|مهر۱}}|نویسنده=خبرگزاری مهر|کد زبان=|وبگاه=mehrnews.com}}
* {{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نام=|عنوان=مجموعه آرامگاه ابن یمین فرومدی به نام میراث فرهنگی سند خورد|ناشر=|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/4316023/مجموعه-آرامگاه-ابن-یمین-فرومدی-به-نام-میراث-فرهنگی-سند-خورد|تاریخ=۱۹ خرداد ۱۳۹۷|تاریخ بازبینی=۱۳ آبان ۱۳۹۹|شناسه={{شناسه یادکرد|مهر۱}}|نویسنده=خبرگزاری مهر|کد زبان=|وبگاه=mehrnews.com}}
*{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نام=|عنوان=آرامگاه ابن یمین فریومدی|ناشر=|نشانی=http://semnan.irib.ir/-/ارامگاه-ابن-یمین-فریومدی|تاریخ بازبینی=۱۳ آبان ۱۳۹۹|شناسه={{شناسه یادکرد|صدا۱}}|نویسنده=صدا و سیمای مرکز سمنان|کد زبان=|وبگاه=semnan.irib.ir}}
* {{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نام=|عنوان=آرامگاه ابن یمین فریومدی|ناشر=|نشانی=http://semnan.irib.ir/-/ارامگاه-ابن-یمین-فریومدی|تاریخ بازبینی=۱۳ آبان ۱۳۹۹|شناسه={{شناسه یادکرد|صدا۱}}|نویسنده=صدا و سیمای مرکز سمنان|کد زبان=|وبگاه=semnan.irib.ir}}
*{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نام=|عنوان=مرمت و بهسازی فضای اطراف آرامگاه ابن یمین فرومدی در میامی|ناشر=|نشانی=https://www.mcth.ir/خبرخوان-RSS/ID/57206|تاریخ بازبینی=۱۳ آبان ۱۳۹۹|شناسه={{شناسه یادکرد|صنایع۱}}|نویسنده=وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی|کد زبان=|وبگاه=mcth.ir|تاریخ=۲۶ مرداد ۱۳۹۹}}
* {{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نام=|عنوان=مرمت و بهسازی فضای اطراف آرامگاه ابن یمین فرومدی در میامی|ناشر=|نشانی=https://www.mcth.ir/خبرخوان-RSS/ID/57206|تاریخ بازبینی=۱۳ آبان ۱۳۹۹|شناسه={{شناسه یادکرد|صنایع۱}}|نویسنده=وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی|کد زبان=|وبگاه=mcth.ir|تاریخ=۲۶ مرداد ۱۳۹۹}}
'''منابع انگلیسی'''{{چپ‌چین}}
'''منابع انگلیسی'''{{چپ‌چین}}
* {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=Rypka|نام=J.|پیوند نویسنده=|عنوان=IBN-I YAMlN|دانشنامه=[[دانشنامه اسلام|Encyclopaedia of Islam]]|ویرایش=2rd|جلد=3|سال=۱۹۸۶|ناشر=E. J. Brill|مکان=Leiden|شابک=۹۰-۰۴-۰۸۱۱۴-۳|صفحه=968-969|نشانی=|تاریخ بازبینی=|کد زبان=en}}
* {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=Rypka|نام=J.|پیوند نویسنده=|عنوان=IBN-I YAMlN|دانشنامه=[[دانشنامه اسلام|Encyclopaedia of Islam]]|ویرایش=2rd|جلد=3|سال=۱۹۸۶|ناشر=E. J. Brill|مکان=Leiden|شابک=۹۰-۰۴-۰۸۱۱۴-۳|صفحه=968-969|نشانی=|تاریخ بازبینی=|کد زبان=en}}
{{پایان چپ‌چین}}
{{پایان چپ‌چین}}
[[رده:آرامگاه‌ها در استان خراسان رضوی]]
[[رده:آرامگاه‌ها در استان سمنان]]

نسخهٔ ‏۱۳ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۱۱

عکسی از آرامگاه ابن یمین فریومدی واقع در روستای فرومد که به ثبت ملی نیز رسیده است.

آرامگان ابن یمین، مدفنی است که بر روی مزار ابن‌یمین طغرایی ساخته شده و در روستای فرومد از توابع سبزوار جا گرفته است.

تاریخچه

ابن یمین در سال ۷۶۹ ه‍. ق[۱] مصادف با سومین سال حکومت نجم‌الدین علی موید، درگذشت. دولتشاه سمرقندی به تبعیت از اوحدی و شوشتری، تاریخ ۷۴۵ ه‍.ق را در خصوص سال درگذشت ابن یمین، نادرست می‌داند.[۲] با این وجود، صفا در تاریخ ادبیات ایران، به نقل از دولتشاه، سال درگذشت ابن یمین را ۷۴۵ ه‍.ق می‌داند و از کتاب ریاض العارفین، تاریخ ۷۴۳ ه‍.ق به عنوان سال درگذشت ابن یمین گزارش می‌کند.[۳] آقابزرگ طهرانی نیز در الذریعه، به نقل از فصیحی خوافی، تاریخ مرگش را سال ۷۶۹ ه‍.ق مصادف با روز شنبه، هشتم ماه جمادی الآخر گزارش می‌کند.[۴] صفا نیز با اشاره به همین نقل، آن را تاریخ صحیح‌تر در خصوص سال مرگ ابن یمین می‌داند. او به نقل از فصحی می‌نویسد:[۵]

بود تاریخ هجرت هفتصد با شصت و نهروز شنبه هشتم ماه جمادی الآخرین
گفت رضوان حور را برخیز و استقبال کنخیمه بر صحرای جنت می‌زند ابن یمین

آورده‌اند که او در هنگام مرگ چنین سروده است:[۶]

منگر که دل ابن یمین پرخون شدبنگر که از این سرای فانی چون شد
مصحف بکف و چشم بره روی بدوستبا پیک اجل خنده‌زنان بیرون شد

در مجالس المومنین آمده است که ابن یمین در روستای فریومد درگذشت[۷] و در کنار مزار پدرش یمین‌الدین طغرایی دفن شده است.[۸] دولتشاه در این خصوص می‌نویسد: «مرقد منور او بفریومد در صومعه والد اوست در پهلوی والد روح‌الله روحهما و ارسل الینا فتوحهما».[۹] قبر دیگری در اصفهان در محله بیدآباد به نام ابن یمین شاعر مشهور است[۱۰] که احتمالاً غیر از این ابن یمین فریومدی باشد.[۱۱]

آرامگاه ابن یمین در ابتدا، ساختمانی از خاک و خشت بود که رو به ویرانی گذاشته بود. با پیگیری‌های عبدالرفیع حقیقت، یک ساختمان شش گوشه به جای ساختمان قدیمی طراحی و ساخته شد. سنگ قبر شش گوشه ابن یمین در وسط بنا قرار دارد و شش گوشه بنا، تداعی کننده یک گل باز شده است. فضای سبز اطراف آرامگاه نیز با نرده محصور شده است.[۱۲][۱۳] این بنا که در سال ۱۳۵۳ ه‍.ش ساخته شده است، به عقیده برخی، نمادی از کلاه سربداران می‌باشد. بر روی سنگ قبر ابن یمین نوشته شده است: «آرامگاه امیر فخرالدین محمد ابن یمین‌الدین متخلص به ابن یمین، شاعری بوده است دانشمند، دوران زندگی را با کمال مناعت و وارستگی به پایان رسانده است».[۱۴] اداره کل میراث فرهنگی، از سال ۱۳۸۳تا ۱۳۹۷ ه‍.ش در پی دریافت سند مالکیت مجموعه آرامگاه ابن یمین بوده است که پس از ۱۴ سال، سند این مجموعه به نام اداره کل میراث فرهنگی استان سمنان، صادر گردید.[۱۵] این سازمان مرمت سازی این بنا را در چند نوبت تا مردادماه ۱۳۹۹ ه‍.ش تکمیل نموده است.[۱۶][۱۷]

پانویس

ارجاعات

منابع

  • مجتبائی، فتح‌الله (۱۳۸۸). «ابن یمین». دانشنامه بزرگ اسلامی. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
  • صفا، ذبیح‌الله (۱۳۶۹). تاریخ ادبیات در ایران و در قلمرو و زبان فارسی. تهران: فردوس.
  • طهرانی، آقابزرگ (۱۴۰۸). الذریعة إلی تصانیف الشیعة. تهران: اسماعیلیان و کتابخانه اسلامیه.
  • مدرس تبریزی، محمدعلی (۱۳۶۹). ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب. تهران: کتابفروشی خیام.
  • مهدوی، مصلح‌الدین (۱۳۸۶). اعلام اصفهان. به کوشش نصراللهی، غلامرضا. اصفهان: سازمان فرهنگی شهرداری اصفهان. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۲۵۸۸-۴۸-۰.

منابع فارسی (آنلاین)

منابع انگلیسی

  • Rypka, J. (1986). "IBN-I YAMlN". Encyclopaedia of Islam (به انگلیسی). Vol. 3 (2rd ed.). Leiden: E. J. Brill. p. 968-969.