ابن‌مقله: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
(ابرابزار) |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ابوعلی محمد بن علی بن حسین بن مقله''' مشهور به '''ابن‌مقله'''، از درباریان خلافت عباسی و از خطاطان زمان خود بود. وی در سال ۲۷۲ | {{Infobox person | ||
| name = ابن مقله | |||
| image = [[پرونده:Papyrus9-10jhdtaegypten.jpg|200px]] | |||
| image_size = | |||
| alt = | |||
| caption = خطی از ابن مقله | |||
| birth_date = ۸۸۵/۶ | |||
| birth_place = بیضا فارس ایران | |||
| death_date = ۲۰ ژوئیه ۹۴۰ | |||
| death_place = بغداد | |||
| occupation = [[وزیر]] دربار [[خلافت عباسیان]] | |||
| years_active = ۹۰۸–۹۳۶ | |||
| known_for = [[خوشنویسی اسلامی]] | |||
| style = [[خط نسخ]]، [[خط ثلث]]، [[خط توقیع]]، [[خط رقاع]]، [[خط ریحان]] و [[خط محقق]] | |||
}} | |||
'''ابوعلی محمد بن علی بن حسین بن مقله''' مشهور به '''ابن‌مقله'''، از درباریان خلافت عباسی و از خطاطان زمان خود بود. وی در سال ۲۷۲ ه.ق در بغداد به دنیا آمد. او عامل خراج بخشی از [[فارس]] بود و سپس به خدمت [[علی بن محمد بن فرات|ابوالحسن بن فرات]] پیوست. بعدها بین ابن‌فرات وی اختلاف پدید آمد و این اختلاف تا به آنجا کشیده شد که پس از انتصاب ابن‌فرات به وزارت، صدهزار دینار از اموال ابن‌مقله به دستور ابن‌فرات مصادره شد. در سال ۳۱۶ ه.ق [[مقتدر]] خلیفه وقت، ابن‌مقله را به منصب وزارت گمارد. وی تا سال ۳۱۸ ه.ق در این مقام بود تا آنکه معزول و محبوس شد. او کمی بعد در دوران خلافت [[راضی عباسی]]، از زندان آزاد و مجدد به وزارت گمارده شد اما طولی نکشید که با سعایت درباریان، مغضوب خلیفه شد. خلیفه دستور داد دست راست او را قطع کرده و او را زندانی کنند. راضی اما همان روز از دستور خود پشیمان شد و دستور داد تا دست او مداوا و از زندان رهایی یابد. ابن‌مقله در شکایت از این اقدام گفته بود که: «دستی را که خدمت سه خلیفه کرد و دو بار تمام قرآن بنوشت چون دست دزدان ببریدند». او در زندان، همچنان با خلیفه در مکاتبه بود و قطع دستش را مانعی برای ادامه منصب وزارت نمی‌دانست. ابن‌مقله را مخترع خط ثلث و توقیع و نسخ و ریحان و رقاع و محقق دانسته‌اند. سرانجام او در سال ۳۲۸ ه.ق در زندان درگذشت.<ref>{{پک|1=اختری|2=۱۳۹۰|ک=دایرةالمعارف جامع اسلامی|ف=ابن مقله}}</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۶: | خط ۲۱: | ||
=== منابع === | === منابع === | ||
* {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=اختری|نام=عباسعلی|پیوند نویسنده=|ویراستار=|مقاله=ابن مقله|دانشنامه=[[ | * {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=اختری|نام=عباسعلی|پیوند نویسنده=|ویراستار=|مقاله=ابن مقله|دانشنامه=[[دایرةالمعارف جامع اسلامی]]|عنوان جلد=دایرةالمعارف جامع اسلامی|سال=۱۳۹۰|ناشر=آرایه|مکان=تهران}} | ||
{{درجه‌بندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=بله|نیازمند تصویر=بله|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامه‌ها=تاحدودی|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}} | {{درجه‌بندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=بله|نیازمند تصویر=بله|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامه‌ها=تاحدودی|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}} | ||
{{خوشنویسی در جهان اسلام}} | |||
[[رده:افراد در دوره بنی‌عباس]] | |||
[[رده:اهالی ایران در سده ۱۰ (میلادی)]] | |||
[[رده:اهالی ایران در سده ۹ (میلادی)]] | |||
[[رده:اهالی بغداد]] | |||
[[رده:اهالی بیضا]] | |||
[[رده:خوشنویسان اهل ایران]] | |||
[[رده:خوشنویسان خط عربی]] | |||
[[رده:خوشنویسان دوران عباسیان]] | |||
[[رده:درگذشتگان ۳۲۸ (قمری)]] | |||
[[رده:درگذشتگان ۹۴۰ (میلادی)]] | |||
[[رده:درگذشتگان دهه ۹۴۰ (میلادی)]] | |||
[[رده:زادگان ۲۷۲ (قمری)]] | [[رده:زادگان ۲۷۲ (قمری)]] | ||
[[رده: | [[رده:زادگان ۸۸۶ (میلادی)]] | ||
[[رده: | [[رده:زادگان دهه ۸۸۰ (میلادی)]] | ||
[[رده: | [[رده:کاتبان قرآن]] | ||
[[رده:وزیران دولت ایران]] | |||
[[رده:وزیران عباسیان]] | [[رده:وزیران عباسیان]] | ||
[[رده:هنرمندان مسلمان]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۸ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۶:۰۲
| ابن مقله | |
|---|---|
 خطی از ابن مقله | |
| متولد | ۸۸۵/۶ بیضا فارس ایران |
| وفات | ۲۰ ژوئیه ۹۴۰ بغداد |
| حرفه | وزیر دربار خلافت عباسیان |
| سال‌های فعالیت | ۹۰۸–۹۳۶ |
| شناخته‌شده برای | خوشنویسی اسلامی |
| سبک | خط نسخ، خط ثلث، خط توقیع، خط رقاع، خط ریحان و خط محقق |
ابوعلی محمد بن علی بن حسین بن مقله مشهور به ابن‌مقله، از درباریان خلافت عباسی و از خطاطان زمان خود بود. وی در سال ۲۷۲ ه.ق در بغداد به دنیا آمد. او عامل خراج بخشی از فارس بود و سپس به خدمت ابوالحسن بن فرات پیوست. بعدها بین ابن‌فرات وی اختلاف پدید آمد و این اختلاف تا به آنجا کشیده شد که پس از انتصاب ابن‌فرات به وزارت، صدهزار دینار از اموال ابن‌مقله به دستور ابن‌فرات مصادره شد. در سال ۳۱۶ ه.ق مقتدر خلیفه وقت، ابن‌مقله را به منصب وزارت گمارد. وی تا سال ۳۱۸ ه.ق در این مقام بود تا آنکه معزول و محبوس شد. او کمی بعد در دوران خلافت راضی عباسی، از زندان آزاد و مجدد به وزارت گمارده شد اما طولی نکشید که با سعایت درباریان، مغضوب خلیفه شد. خلیفه دستور داد دست راست او را قطع کرده و او را زندانی کنند. راضی اما همان روز از دستور خود پشیمان شد و دستور داد تا دست او مداوا و از زندان رهایی یابد. ابن‌مقله در شکایت از این اقدام گفته بود که: «دستی را که خدمت سه خلیفه کرد و دو بار تمام قرآن بنوشت چون دست دزدان ببریدند». او در زندان، همچنان با خلیفه در مکاتبه بود و قطع دستش را مانعی برای ادامه منصب وزارت نمی‌دانست. ابن‌مقله را مخترع خط ثلث و توقیع و نسخ و ریحان و رقاع و محقق دانسته‌اند. سرانجام او در سال ۳۲۸ ه.ق در زندان درگذشت.[۱]
پانویس
ارجاعات
منابع
- اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «ابن مقله». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.
| خطها |
|  | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| خوشنویسان | ||||||
| جستارهای وابسته | ||||||
ردهها:
- افراد در دوره بنی‌عباس
- اهالی ایران در سده ۱۰ (میلادی)
- اهالی ایران در سده ۹ (میلادی)
- اهالی بغداد
- اهالی بیضا
- خوشنویسان اهل ایران
- خوشنویسان خط عربی
- خوشنویسان دوران عباسیان
- درگذشتگان ۳۲۸ (قمری)
- درگذشتگان ۹۴۰ (میلادی)
- درگذشتگان دهه ۹۴۰ (میلادی)
- زادگان ۲۷۲ (قمری)
- زادگان ۸۸۶ (میلادی)
- زادگان دهه ۸۸۰ (میلادی)
- کاتبان قرآن
- وزیران دولت ایران
- وزیران عباسیان
- هنرمندان مسلمان