اسحاق بن مرار

ابوعمره اسحاق بن مرار شیبانی کرمانی، که کنیه او را بیشتر به شکل ابی‌عمره گزارش کرده‌اند، یکی از لغویان مشهور عرب بود. او اهل رماده از نواحی کوفه بود که بعداً به بغداد عزیمت کرد. وی را از موالی گزارش کرده‌اند. او برای آموختن لغت و شعر، به قبیله بنوشیبان وارد شد و از همین روست که به شیبانی یا شیبان هم مشهور است. او را کثیرالسماع و در روایت ثقه معرفی کرده‌اند. او بسیار حدیث می‌گفت و در علم لغت و شهر، شهرت بسزایی داشت. برخی منابع او را متهم به شراب‌خواری کرده‌اند. در زمینه روایت، افراد بسیاری همچون احمد بن حنبل و ابوعبیده قاسم بن سلام و یعقوب بن سکیت، از او نقل روایت داشته‌اند. گفته شده که او در سال ۲۰۶ ه‍.ق درگذشته است. یعقوب بن سکیت گزارش کرده او ۱۱۸ سال عمر کرده است. منابع دیگر سن او را ۱۱۰ سالگی دانسته‌اند.

آثار

کتاب‌های النحل و العسل و کتاب الجیم در علم لغت از آثار منسوب به اوست. برخی منابع کتاب الجیم را منسوب به ابوعمرو شمر بن حمدویه هروی دانسته‌اند. دیگر کتاب منسوب به او کتاب الخیل، کتاب غریب الحدیث، کتاب النحلة، کتاب الأبل، کتاب خلق الأنسان و کتاب النوادر کبیر است. پسر او گزارش کرده است که پدرش، اشعار هشتاد و چند قبیله را جمع‌آوری کرده و در دیوانی به ثبت رسانده است. گفته‌اند که او اشعار هر قبیله را در یک جلد مجزا می‌نوشت و پس از تکمیل، آن را در مسجد می‌گذاشت.

پانویس

منابع

• اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «اسحاق بن مرار». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.