ابن‌صلاح
ابن صلاح | |
|---|---|
| عنوان(ها) | شیخ (فقیه و محدث شافعی) |
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | ۱۱۸۱م/۵۷۷ ه. ق |
| درگذشته | ۱۲۴۵ /۶۴۳ |
| دین | اسلام |
| قومیت | کرد |
| مذهب | شافعی |
| عقیده | اشعری |
| زمینه‌های علمی | تفسیر و حدیث-فقه شافعی |
| آثار معروف | مقدمه‌ای بر علم حدیث |
| رهبر مسلمان | |
تأثیرگذاران | |
ابو عمرو عثمان بن عبدالرحمان صلاح‌الدین الکردی شمس‌الدین شهرزوری (۱۱۸۱ م / ۵۷۷ ق - ۱۲۴۵/۶۴۳)، که معمولاً به عنوان ابن‌صلاح شناخته می‌شود.
او از مردمان کرد شافعی مذهب و متخصص حدیث و نویسنده کتاب مقدمه برعلوم حدیث بود. وی اصالتاً اهل منطقه شهرزور در استان سلیمانیه در کردستان عراق بود، در موصل بزرگ شد و سپس در دمشق اقامت گزید و در آنجا درگذشت.
سرگذشت
ابن‌صلاح در سال ۱۱۸۱ م / ۵۷۷ هجری قمری[۱] در روستای شرخان در نزدیکی شهرزور متولد شد.[۲] وی ابتدا نزد پدرش در شهرزور، که — در حال حاضر قسمت جنوب شرقی مناطق کردستان عراق قرار دارد — فقه را فرا گرفت. وی سپس برای مدت زمانی نامعلوم در موصل زندگی و در نزد تعدادی از علمای دینی محلی آنجا تحصیل کرد. وی در تعدادی از شهرها از جمله: بغداد، همدان، نیشابور، مرو، حلب، دمشق و حران تحصیل نمود.[۳]
درگذشت
ابن‌صلاح روز دوشنبه نوزدهم سپتامبر ۱۲۴۵ م / ۲۵ ربیع الثانی ۶۴۳ هجری قمری، در سن ۶۶ سالگی درگذشت. نماز و تشییع جنازه وی در مسجد جماعت دمشق برگزار شد. جمعیت بسیاری در این مراسم شرکت کردند. وی را در قبرستان صوفیه، که اکنون محل بیمارستان و مسجد است، به خاک سپردند.[۴]
موقعیت علمی
ابن‌صلاح بیشتر به خاطر تلاش در زمینه حدیث شناخته شده بود، اما در رشته‌های دیگری هم کاملاً مسلط بود. او دارای گرایش‌های سلفی بوده و با تأویل مخالفت می‌کرده است. ابن‌خلکان وی را به عنوان یکی از علمای نمونه تفسیر قرآن، حدیث و فقه و برخی از رشته‌های دینی و فتوا دادن توصیف کرده است.[۵] ذهبی وی را «قوی در زبان عربی» و «شیخ علمای شافعی» معرفی نموده و ابن‌حاجب او را متخصص برجسته‌ای در اصول و فروع دین می‌داند.[۶]
ابن‌صلاح در طول زندگی خود مقامات مختلفی داشت. او ابتدا در مدرسه صلاحیه در بیت‌المقدس تدریس کرد، و سپس، در پی تخریب دیوارهای آن شهر، به دمشق نقل مکان نموده و در مدرسه رواحیه مشغول به تدریس شد. وی به دنبال تأسیس دارالحدیث اشرفیه، شیخ آن گردید و اولین شخصی بود که در سال ۵۳۰ هجری قمری در آنجا تعلیم و حکم می‌داد. در همین‌جا بود که وی کار خود را در زمینه مقدمه در علم حدیث به شاگردان خود آغاز کرد. وی سپس به عنوان معلم در مدرسه شامیه صغری منصوب شد.[۷] ابن‌صلاح شاگردانی دارد که برخی از آنها در جایگاه خود برجستگی پیدا کردند.[۸][۹]
ابن‌صلاح موضع خود را در مورد فلسفه روشن کرده و آن را چنین توصیف نمود: «اساس حماقت و انحطاط، موضوعی از سردرگمی و گمراهی که ناشی از انحراف و کفر است. هر کس درگیر فلسفه شده است، بینش خود را به جنبه‌های زیادی از شریعت تأیید شده کور کرده است.» به دلیل اصرار وی، هیچ‌کس مجاز به خواندن مباحث بلاغت یا فلسفه در دمشق نبود، موضوعی که رهبران از آن پشتیبانی می‌کردند.[۱۰] او با غزالی که یادگیری منطق و فلسفه را لازمه علوم می‌دانست، مخالف بوده است.[۱۱]
آثار
ابن‌صلاح دارای چندین اثر است که، برجسته‌ترین آنها عبارتنداز:[۱۲]
- مقدمه‌ای در علم حدیث
- اشکالات علی الوسیط، یا شرح مشکل الوسیط
- الامالی
- صیانه (شرح صحیح مسلم)
- فتاوی ابن‌صلاح
- ادب مفتی و المستفتی
- طبقات الشافعیه
پانویس
ارجاعات
- ↑ ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ۲۳: ۱۴۰–۱۴۴.
- ↑ عابدی، «ابن صلاح، تقی الدین»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ عابدی، «ابن صلاح، تقی الدین»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ عابدی، «ابن صلاح، تقی الدین»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ ابن خلکان، وفیات الاعیان، ۳: ۲۴۳–۲۴۴.
- ↑ ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ۲۳: ۱۴۰–۱۴۴.
- ↑ عابدی، «ابن صلاح، تقی الدین»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ عابدی، «ابن صلاح، تقی الدین»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ۲۳: ۱۴۰–۱۴۴.
- ↑ ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ۲۳: ۱۴۰–۱۴۴.
- ↑ عابدی، «ابن صلاح، تقی الدین»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ عابدی، «ابن صلاح، تقی الدین»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی.
منابع
- ابن خلکان، احمد بن محمد (۱۹۰۰). وفیات الاعیان. بیروت: دار صادر.
- ذهبی، شمس الدین (۱۴۰۵). سیر اعلام النبلاء. بیروت: موسسه الرساله.
- عابدی، محسن (۱۳۸۸). «ابن صلاح، تقی الدین». دائرة المعارف بزرگ اسلامی. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.