آیه ۴ سوره عبس
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | عبس | ||||
| تعداد آیات سوره | ۴۲ | ||||
| شماره آیه | ۴ | ||||
| شماره جزء | ۳۰ | ||||
| شماره حزب | ۱۱۷ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۴ سوره عبس چهارمین آیه از هشتادمین سوره قرآن است و از آیات مکی آن به‌شمار می‌آید. در این آیه این مطلب به پیامبر اسلام گفته می‌شود که شاید سخنان تو و آیات قرآن برای او مفید بود و با شنیدن آن متذکر می‌گردید. بنابه نظر گروهی از مفسران، تفاوت این آیه با آیه قبل این است که در آیه گذشته، به دست آوردن تقوا و پاکی کامل مدنظر است ولی در اینجا شنیدن سخنان پیامبر یا آیات قرآن می‌توانست اثر اجمالی و مختصر برای آن فرد نابینا (عبدالله بن ام مکتوم) داشته باشد؛ حتی اگر بهره کاملی از آنها نصیبش نشود.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
أَوْ يَذَّكَّرُ فَتَنْفَعَهُ الذِّكْرَىٰ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«یا اندرز می‌شنید و آن اندرز به او سود می‌رساند»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«یا پندگیرد و پندش سود بخشد»
محتوا
به گزارش مکارم شیرازی از مفسران شیعه، در این آیه این مطلب به پیامبر اسلام گفته می‌شود که شاید سخنان تو و آیات قرآن برای او مفید بود و با شنیدن آن متذکر می‌گردید. بنابه نظر مفسران تفاوت این آیه با آیه قبل این است که در آیه گذشته، به دست آوردن تقوا و پاکی کامل مدنظر است ولی در اینجا شنیدن سخنان پیامبر یا آیات قرآن می‌توانست اثر اجمالی و مختصر برای فرد نابینا (عبدالله بن ام مکتوم) داشته باشد؛ حتی اگر بهره کاملی از آنها نصیبش نشود. همچنین برخی مفسران که فرق میان این دو آیه را اینگونه گفته‌اند که ممکن است آیه اول اشاره به پاک شدن از گناهان باشد و آیه دوم اشاره به انجام فرمان‌های الهی و اطاعت از خدا باشد که از آنها ثواب و پاداشی کسب کند. اما به عقیده او، تفسیر اول صحیح‌تر به‌نظر می‌رسد.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره عبس، هشتادمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، بیست و چهارمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره نجم و پیش از سوره قدر نازل شد. این سوره را مکی دانسته‌اند. در سوره عبس، یک آیه (آیه ۱۲) منسوخ گزارش کرده‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۳۱: ۵۳.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۲۰: ۳۲۲.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۸۵.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۸۵.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۶: ۱۲۷–۱۲۸.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره عبس»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۲۹۹۳.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
