فهرست صحن‌های حرم امام رضا

فهرست صحن‌های حرم امام رضا شامل فضاهای حیاط مانند حرم امام رضا می‌شود۔

تاریخچه صحن‌ها در حرم امام رضا

صحن موزه، یکی از صحن‌های ساخته شدن در دوره پهلوی بود که در جنوب شرقی روضه قرار داشته‌است۔ این بنا، بعدها مسقف شده و به رواق تغییر کاربری داده شد و نام رواق امام خمینی را بر خود گرفت۔ مساحت این صحن، ۷۸۰۰ مترمربع بود۔

فهرست

فهرست صحن‌های حرم امام رضا

نام صحن	موقعیت	نام ایوان‌ها	تاریخ (به شمسی)		مساحت (مترمربع)	تعداد بناها					توضیحات	نقشه	منبع
			شروع‌ساخت	بهره‌برداری		ایوان	حجره	مناره	سقاخانه	پنجره فولاد
آزادی	شرق روضه	ایوان غربی (ایوان ناصری) ایوان جنوبی (ایوان ساعت آزادی) ایوان شرقی ایوان شمالی	۱۱۹۷	۱۲۲۵	۴۱۳۱						این صحن دو طبقه‌است و طبقه زیرین آن در سال ۱۳۵۰ برای دفن اموات تاسیس شده است که به بهشت ثامن مشهور است۔ ساخت صحن به دستور فتعلی شاه قاجار صورت گرفت۔ سفت‌کاری صحن تا ۱۲۲۵ به پایان رسید و نماکاری آن تا سال ۱۲۵۸ ادامه داشت۔ نام قدیمی این صحن، صحن نو، صحن مقدس جدید یا صحن مقدس نو و همینطور صحن جدید خاقانی بود۔
انقلاب	جنوب روضه	ایوان شمالی (ایوان عباسی) ایوان جنوبی ایوان شرقی (نقاره‌خانه) ایوان غربی (ایوان ساعت)	۹۸۰	بیش از چهل سال بعد از سال شروع ساخت	۶۷۳۴						قدیمی‌ترین صحن حرم امام رضا در عهد تیموری شروع و در عصر صفوی ساخته شد۔ پنجره فولاد مشهور حرم، در بخش ایوان جنوبی این صحن قرار داد۔ سقاخانه اسماعیل طلایی، برج ساعت و نقارخانه در این صحن واقع شده‌اند۔ نام قدیمی این صحن، صحن کهنه است که پس از ساخت صحن نو، به این نام گذاشته شد۔ پیش از آن به این صحن، صحن مقدس، صحن آستانه مقدس و عتیق می‌گفتند۔ بعد از انقلاب ۱۳۵۷ در ایران، نام این صحن به انقلاب تغییر کرد۔
بعثت	جنوب صحن آزادی										یکی از صحن‌های کوچک حرم است که پس از تغییر کاربری صحن موزه به رواق امام خمینی، از باقی‌مانده آن صحن، به وجود آمد۔
جامع رضوی	در جنوب صحن‌های کوثر، قدس و غدیر	ایوان جنوبی (ایوان ولیعصر) ایوان شرقی (باب الکاظم) ایوان غربی (باب الهادی)	۱۳۷۶		۵۶۵۰۰						صحن جامع رضوی، بزرگترین صحن ساخته شده در حرم امام رضاست که در دوره جمهوری اسلامی ایران ساخته شد۔ این صحن در دو طبقه ساخته شده و طبقه زیرین آن پارکینگ است۔ این صحن دارای ۶ گلدسته است۔
جمهوری اسلامی	در غرب روضه	ایوان شمالی ایوان جنوبی ایوان شرقی (ایوان طلای جمهوری) ایوان غربی ایوان جنوب غربی	۱۳۶۰	۱۳۶۸	۷۳۰۰	۵	۳۰	۲	دارد	دارد	نخستین صحن ساخته شده در دوره جمهوری اسلامی است۔ این بنا پنج ایوان دارد و در ضلع شرقی آن یک پنجره برنجی (پنجره فولاد) قرار دارد۔
غدیر
قدس	جنوب روضه و شمال مسجد گوهرشاد	ایوان جنوبی ایوان شمالی ایوان شرقی ایوان غربی		۱۳۷۰	۱۸۸۰						این سقاخانه به صورت چهارایوانی است و سقاخانه‌ای الهام گرفته از قبةالصخره در بیت‌المقدس در مرکز آن قرار دارد۔ این صحن در دوطبقه طراحی شده‌است که طبقه زیرین، آرامگاه می‌باشد۔
کوثر	جنوب شرقی روضه و جنوب غربی صحن جامع	ایوان جنوبی		۱۳۸۳	۱۵۵۸۰						این صحن یک ایوان دارد و در طبقه زیرین آن، پارکینگ و تاسیسات حرم امام رضا قرار گرفته است۔ در میانه این صحن، چند حوض کوچک و بزرگ قرار گرفته‌اند۔
مسجد گوهرشاد
هدایت

پانویس

منابع

• لباف، رجبعلی (۱۳۹۳). «صحن انقلاب». در مهدوی، محمدجواد. دایرةالمعارف آستان قدس رضوی. مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
• نعمتی، بهزاد (۱۳۹۳). «صحن قدس». در مهدوی، محمدجواد. دایرةالمعارف آستان قدس رضوی. مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی. شابک ۹۷۸۹۶۴۹۷۱۵۲۴۷.
• نعمتی، بهزاد (۱۳۹۳). «صحن کوثر». در مهدوی، محمدجواد. دایرةالمعارف آستان قدس رضوی. مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
• نعمتی، بهزاد (۱۳۹۳). «صحن موزه». در مهدوی، محمدجواد. دایرةالمعارف آستان قدس رضوی. مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
• نعمتی، بهزاد (۱۳۹۳). «صحن آزادی». در مهدوی، محمدجواد. دایرةالمعارف آستان قدس رضوی. مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
• نعمتی، بهزاد (۱۳۹۳). «صحن جامع رضوی». در مهدوی، محمدجواد. دایرةالمعارف آستان قدس رضوی. مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی.