بایندوریان
بایَندُریان (ترکی استانبولی: Bayındır boyu) که به زبان ترکی بایِندِر تلفظ می‌شود، یکی از طوایف ترک اغز بودند که سلسله‌ای به همین نام را شکل دادند۔ این طایفه همچنین در شکل‌گیری سلسله آق‌قیونلوها موثر بودند۔
طایفه بایندوریان
بایندوریان (به ترکی استانبولی: Bayındır boyu) از طوایف ترکمان مشهور به اغز هستند که در تشکیل و تحکیم طوایف آق قوینلوها و ایجاد سلسله‌ای تاریخی بایندوریان، موثر بودند۔ این گروه همچنین در اداره و توسعه سلسله بایندوریان نقش موثری داشتند۔ جمعی از سران اتحاد طوایف آق قوینلو و سلاطین این سلسله، از طایفه بایندریان بودند که به همراه سلجوقیان به آسیای صغیر راه‌افتادند. میزان مشارکت این طایفه در ایجاد اتحاد و تشکیل آق قوینلوها به قدری است که برخی از مورخان نام سلسله آق قوینلو را بایندرخان اوغلان لری یا آل بایندریه گزارش کرده‌اند. به عقیده بارتلد، بایندریان همان طایفه ترک زبان بوده‌اند که با نام برندیان نقش مهمی در حیات اقوام قرن پنجم و ششم ه.ق در روسیه داشته‌اند. سلاطین آق قوینلو انتساب به این طایفه را مدعی بودند و از طغرای منتسب به این طایفه در سکه‌ها و آثار خویش استفاده کرده‌اند.[۱][۲]
تاریخچه سلسله بایندوریان
سلسله تاریخی بایندوریان، در قرن نهم و دهم شکل گرفته است۔[۳] نام ایل بایندر در سده چهاردهم میلادی در آسیای صغیر سر زبان‌ها افتاده بود. این فرضیه وجود دارد که بایندری‌ها در فتح آسیای صغیر به دست سلجوقیان شرکت داشته‌اند. ایل بایندر پس از سقوط آق‌قویونلوها در تریپولی، حلب و نیز در جنوب سیواس اسکان گزیدند.[۴] سلسله آق‌قویونلو تیره‌ای از ایل بایندر بودند.[۵]
از این طایفه در عصر مغولان، خبری وجود نداشته‌است و این به جهت عدم نقش مهم در حوادث آن دوران بوده‌است. علاوه بر منطقه آسیای صغیر، از این طایفه در وقایع روم شرقی نیز یاد شده است. اولین بار در وقایع سال ۷۴۱ ه.ق از این طایفه به عنوان امیران آمِد یاد شده است. بنابر گزارشاتی، طایفه‌ای از بایندرها در گرگان زندگی می کردند اما آنان را از تیره های قبیله ترکمی گوکلان می‌شمردند. گزارش شده است که در قرن دهم، مهمترین شاخه این طایفه در در ناحیه طرطوس به کشاورزی مشغول بوده‌اند. از اهالی این طایفه که در حلب ساکن بودند؛ به سال ۱۱۰۱ ه.ق توسط دولت عثمانی، دعوتی مبنی بر شرکت در لشکرکشی عثمانیان به اتریش صورت گرفته است.[۶]
پانویس
منابع
- ترک، د.آ.و.د.ا (۱۳۸۳). «بایندوریان». دانشنامه جهان اسلام. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
- تکمیل همایون، ناصر (۱۳۸۳). «آق قويونلو (بايندريان)». دانشنامه ایران زمین.
- محققان دانشگاه کمبریج (۱۳۸۷). تاریخ ایران (دوره تیموریان). ترجمهٔ یعقوب آزند. تهران: جامی. شابک ۹۷۸۹۶۴۵۶۲۰۴۹۱.