جهان‌بینی اسلام
جهان‌بینی یا جهان‌شناسی اسلام به موضوع تعریف جهان از دیدگاه اسلام می‌پردازد.
کلیات
از دیدگاه اسلام، جهان‌شناسی به جهانِ محسوسات محدود و منحصر نیست و گستره وسیع‌تری از جهان دیدنی را شامل می‌شود. قرآن جهان محسوس را «شهادت» می‌نامد و در برابر آن مفهوم «غیب» را به‌کار بسته‌است.[قرآن ۱] ایمان به غیب در کنار مفاهیمی چون نماز، ایمان به وحی و ایمان به آخرت آمده‌است که نشان از اهمیت آن دارد. بر اساس تعالیم اسلام، انکار غیب، مستلزم انکار دین و پذیرش الحاد است. غیب به معنای اموری است که با حس قابل درک نیست، همچون خدا و وحی. به گزارش قرآن، آگاهی از غیب تنها منحصر به خداست[قرآن ۲] و پیامبران نیز از آن اعلان بی‌اطلاعی کرده‌اند. در جهان‌شناسی اسلام، موجودات دیگری نیز در جهان با نام ملک یا فرشته وجود دارند که موجوداتی والا مقام توصیف شده‌اند و نقش میانجی را میان خداوند و عالم مشهود ایفا می‌کنند. در کنار فرشتگان از موجودات دیگری به نام جن نیز یاد شده‌است که موجوداتی نادیدنی و با بن‌مایه آتش توصیف شده‌اند. این موجودات همچون انسان از دو جنسیت زن و مرد شکل گرفته‌اند و دارای مراتب ایمان، مرگ و حشر در قیامت هستند. شیطان‌ها از جنیان عنوان شده‌اند. ابلیس به عنوان اولین از شیاطین، به عنوان یکی از فرشتگان در قرآن ترسیم شده‌است که پس از خلق آدم و حوا، از دستور خدا مبنی بر سجده بر انسان سرپیچی کرد و به همین خاطر از بهشت رانده شد و رجیم لقب گرفت.[قرآن ۳] شیطان در قرآن به عنوان دشمن قسم‌خورده انسان یاد شده‌است[قرآن ۴] که البته در گمراهی انسان‌ها تنها نقش وسوسه‌کننده را دارد و نمی‌تواند آدمی را به کاری وادارد.[قرآن ۵] بر اساس تعالیم قرآنی، آفرینش آسمان و زمین از عدم نبوده‌است. پیش از خلقت آسمان و زمین ماده‌ای انباشته و متراکم وجود داشته‌است که اجزای این دو در طی مدت دو روز یا دو برهه زمانی گسترش و تکمیل شده‌است. بن مایه آسمان‌ها در قرآن دود توصیف شده که سرانجام به خلقت هفت آسمان انجامیده‌است. قرآن تنها از آسمان اول سخن گفته‌است.[۱]
یادداشت
پانویس