کاغذ اخبار
کاغذ اخبار نخستین نشریه ادواری ایران است که ۷۰ سال پیش از صدور فرمان مشروطهٔ ایران آغاز به انتشار کرد. این نشریه به‌طور ماهانه در دورهٔ پادشاهی محمدشاه قاجار توسط میرزا صالح شیرازی در تهران منتشر می‌شد.[۱]
نخستین شمارهٔ این نشریه، که در روز دوشنبه ۲۵ محرم ۱۲۵۳ قمری برابر با ۱۱ اردیبهشت ۱۲۱۶ خورشیدی،[۲] یکم مهٔ ۱۸۳۷ میلادی، به فرمان محمدشاه منتشر شد نام بخصوصی نداشت و به ترجمه از واژهٔ فرنگیِ "Newspaper" «کاغذ اخبار» نامیده می‌شد.[۳][۴] در نخستین شمارهٔ کاغذ اخبار، اخباری چون اقدامات شاهنشاه، کشتار و سرکوب طایفهٔ ترکمن گوکلان و یموت (که پیوسته به خاک و اتباع ایران حمله می‌کردند) و کوچ اجباری زنان و کودکانشان به دارالخلافهٔ (تهران) آمده بود.
بااینکه کاغذ اخبار دست‌کم سه سال به صورت ماهانه منتشر می‌شد اما شماره‌ها و نوشته‌های بسیار محدود و پراکنده‌ای از آن در دست مانده‌است.[۳][۵]
هم‌اکنون تنها دو نسخه از کاغذ اخبار موجود است که در کتابخانه بریتانیا نگهداری می‌شود.[۶]
منابع
- ↑ مهدی محسنیان راد (۲۰۲۱-۰۳-۲۱). «کاغذ اخبار اولین روزنامه ایران؛ شروعی 'باتأخیر و نادرست'». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۲۱.
- ↑ «Calendar Converter». www.fourmilab.ch. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۲۱.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ «اولین روزنامه در ایران از زبان مؤسس آن». ماهنامه الکترونیکی دوران. آبان ۱۳۷۸.
- ↑ «سیری در پیدایش و تحول خط». bargozideha.com.
- ↑ سید علی کاشفی خوانساری (صاحب‌امتیاز و مدیرمسئول). «تولد مطبوعات کودک و نوجوان در ایران، نگاهی کوتاه به تاریخچهٔ شکل‌گیری نشریات کودک و نوجوان در ایران». ماهنامهٔ شهرزاد. تهران: مؤسسهٔ شهرزاد قصه‌گوی کودک. ۱۳۸۷.
- ↑ "The first Iranian newspaper: Mirza Salih Shirazi's Kaghaz-i akhbar". British Library (به انگلیسی). 18 July 2019.
پیوند به بیرون
- برنا ایزدپناه- طراح حروف و پژوهشگر تاریخ چاپ (۱۲ اسفند ۱۳۹۹). «'کاغذ اخبار'؛ سرگذشت اولین روزنامهٔ ایران». بی‌بی‌سی فارسی.