اجتهاد
| بخشی از مجموعه مباحث اسلام دربارهٔ اسلام |
| اصول فقه |
|---|
| فقه |
| احکام |
| عناوین کلامی |
| از سلسله مقالات دربارهٔ: |
| اسلام |
|---|
 |
اجتهاد از نظر لغوی به معنای کوشش و تلاش فراوان و از نظر اصطلاحی به معنای کوشش و تلاش فراوان در جهت استنباط و استخراج احکام شرعی از ادله شرعیه است.[۱][۲] اجتهاد در دین، یکی از صفات مومن در احادیث اسلامی برشمرده شده است. در دیگر احادیث اسلامی نیز، مجتهد در صورتی که صحیح فتوا کند، دو اجر و اگر به اشتباه فتوا دهد، یک اجر خواهد برد. در منابع اسلامی معاذ بن جبل که به ولایت یمن توسط محمد فرستاده شده بود، به عنوان اولین مجتهدان تاریخ اسلام یاد شده‌اند.[۳]
مقدمات اجتهاد
از جمله مهم‌ترین مبادی (مقدمات، پیش نیازها) اجتهاد که فقها و مجتهدین به آن پرداخته‌اند عبارتند از:[۱][۴]
مجتهد
به کسی که اجتهاد می‌کند، مجتهد گویند. مجتهد بر دو نوع تقسیم شده است. مجتهد متجزی و مجتهد مطلق. مجتهدان مطلق، کسانی هستند که در همه احکام شرعی و ابواب فقه، قدرت اجتهاد داشته باشند و در مقابل، مجتهد متجزی کسی است که تنها در یک یا چند باب فقهی می‌تواند اجتهاد کند. بر اساس عقیده برخی از فقهای مسلمان، مجتهد مطلق می‌تواند فتوایش را بر دیگران نیز ارائه کند و دیگران نیز می‌توانند از او تبعیت کنند اما درباره مجتهد متجزی، اختلاف نظر وجود دارد که آیا حکم او همانند مجتهد مطلق، بر همگان قابلیت ارائه و حجیت دارد یا خیر.[۵]
پانویس
ارجاعات
منابع
- اسکندر، علوی (۱۴۰۱). «پژوهشی پیرامون مبادی اجتهاد مقاله». پژوهش‌های فقه اسلامی و مبانی حقوق (۸).
- اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «اجتهاد». دایره‌المعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.