آیه ۱۱ سوره مائده
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | مائده | ||||
| تعداد آیات سوره | ۱۲۰ | ||||
| شماره آیه | ۱۱ | ||||
| شماره جزء | ۶ | ||||
| شماره حزب | ۲۲ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۱۱ سوره مائده یازدهمین آیه از پنجمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. قرآن دفع شر دشمنان از مسلمانان را نعمت خداوند بر آنان دانسته و با مخاطب قرار دادن مومنان چنین می‌گوید: «به یادآورید روزی را که دشمنانتان قصد داشتند شما را نابود کنند؛ ولی خداوند شر آنان را از شما دفع کرد. پس پرهیزکار باشید و بر او توکل کنید.»
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ هَمَّ قَوْمٌ أَنْ يَبْسُطُوا إِلَيْكُمْ أَيْدِيَهُمْ فَكَفَّ أَيْدِيَهُمْ عَنْكُمْ ۖ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید! نعمتی را که خداوند به شما بخشیده است به یاد آورید، آنگاه که گروهی خواستند به‌سوی شما دست درازی کنند، اما خداوند دست آنها را از شما کوتاه کرد، و از خدا بترسید، و مؤمنان باید بر خدا تؤکل کنند»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«ای مؤمنان نعمت الهی را بر خود به یاد آورید که چون قومی کوشید که بر شما دست دراز کند، دستشان را از شما بازداشت، و از خداوند پروا کنید و مؤمنان باید که بر خدا توکل کنند»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که قرآن با یادآوری نعمت دیگری از جانب خداوند بر مومنان، آنها را متذکر این مطلب می‌کند که این خدا بود که شر دشمنان را از آنان دفع کرده و اگر تقوا داشته باشند و بر خداوند توکل کنند؛ بار دیگر هم مورد رحمت خدا قرار می‌گیرند و خداوند از آنان حمایت خواهد کرد. به گزارش مکارم، درباره اینکه منظور آیه کدام واقعه از زمان پیامبر بوده است؛ اختلاف نظر وجود دارد. برخی مفسران آن را اشاره به توطئه «یهودیان بنی‌نضیر» دانسته‌اند و بعضی دیگر آن را مربوط به داستان «بطن نخل» در ماجرای حدیبیه می‌دانند. به عقیده وی، این نظر را که این آیه مربوط به تمام حوادثی است که در طول تاریخ اسلام واقع شده؛ از همه تفاسیر دیگر بهتر می‌داند.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره مائده، پنجمین سوره قرآن است. این سوره را یکصد و دوازدهمین در ترتیب نزول، دانسته‌اند. تمام آیات این سوره را مدنی گزارش کرده‌اند و تنها آیه ۳ این سوره را مکی دانسته‌اند که در جریان حجةالوداع نازل شده است.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۱۱: ۳۲۱.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۵: ۳۸۱.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۱۰۹.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۱۰۹.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۴: ۳۰۵-۳۰۶.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره مائده»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۳۰۵۲.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
| آیات |
|
|---|---|
