افطار

افطار به معنای گشودن روزه است. افطار در پایان روز، عملی مستحب است که با آدابی همراه است. افطار در میانه روز برای روزه‌های واجب نیز حرام شمرده شده و با مجازات‌هایی از جمله کفاره مواجه است. افطاری دادن به دیگران یکی از سنت‌های مسلمانان است.

معنای اصطلاحی

افطار به معنای گشودن روزه است. در متون فقهی و روایات، افطار می‌تواند به دو صورت صورت گیرد: افطار روزه واجب و افطار در پایان روز.

در فقه اسلامی

افطار روزه واجب به‌ویژه در ماه رمضان، در صورتی که عمداً و بدون عذر شرعی انجام شود، حرام است. از جعفر صادق، امام ششم شیعیان امامیه نقل شده که «هر کس عمداً یک روز از ماه رمضان را افطار کند، از ایمان خارج می‌شود.» همچنین در روایتی آمده است که افطار عمدی یا انجام جماع در روزه ماه رمضان، کفاره‌هایی نظیر آزاد کردن برده، دو ماه روزه گرفتن پی‌درپی، یا اطعام شصت فقیر به همراه قضا کردن آن روز را در پی دارد. اما اگر افطار از روی فراموشی صورت گیرد، کفاره‌ای بر او واجب نیست.

افطار در پایان روز، عملی مستحب و با آداب خاصی همراه است. از محمد باقر، امام پنجم شیعیان امامیه نقل شده که پیامبر اسلام به «اسودین» افطار می‌کرد. اسودین به خرما و آب یا رطب و آب اشاره دارد. همچنین از جعفر صادق روایت شده که افطار با آب گناهان قلب را می‌شوید. بر اساس ادعای منابع اسلامی، پیامبر اسلام در فصل خرما با خرما و در فصل رطب با رطب روزه خود را می‌گشود و اگر قند در دسترس بود، با قند افطار می‌کرد. همچنین او گاه به آب نیم‌گرم افطار می‌نمود و فوایدی مانند شستشوی کبد و معده و تقویت دندان و بینایی را برای آن بیان کرده است.

افطار دادن

افطاری دادن به معنای فراهم کردن غذا برای روزه‌داران هنگام افطار است که از اعمال پسندیده در ماه رمضان از نظر مسلمانان شمرده می‌شود.

پانویس

منابع

• اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «افطار». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.