مصطفی آشتیانی
| میرزا مصطفی آشتیانی و دیگران | |
|---|---|
 میرزا مصطفی آشتیانی (نفر دوم نشسته از راست) | |
| متولد | ۱۲۴۵ خورشیدی |
| وفات | ۲ اردیبهشت ۱۲۸۸ خورشیدی برابر با ۱ ربیع الثانی ۱۳۲۷ قمری (ترور) حرم شاه عبدالعظیم، شهر ری |
| ملیت | ایرانی |
| نژاد | ایرانی |
| آثار | افتخارنامه حیدری |
| جنبش | جنبش مشروطه ایران |
| دین | اسلام |
| مذهب | شیعه |
| منصب | مجتهدان |
| خویشاوندان | میرزا حسن آشتیانی |
میرزا مصطفی آشتیانی متخلص به صهبا و ملقب به افتخارالعلماء پسر دوم میرزا حسن آشتیانی بود.[۱] وی از مشاوران و دوستان نزدیک سید محمد طباطبایی و سید عبدالله بهبهانی به شمار می رفت و با آنها ارتباط نزدیکی داشت. وی در ماجرای احداث ساختمان بانک در گورستان و مخالفت با ژوزف نوز بلژیکی تلاش زیادی از خود نشان داد.[۲]
سرگذشت
فعالیت در انقلاب مشروطه
در آذر ۱۲۸۵ خورشیدی زمانی که عبدالمجید عین‌الدوله حاکم تهران می کوشید با به فلک بستند ۲ تن از تجار سرشناس شکر، قیمت شکر را پایین آورد، حادثه ای روی داد و مردم شورش کردند. به این دلیل مغازه ها و کارگاه ها بسته شد، جمعیت در مسجد بازار گرد آمدند و ۲ هزار تن از تجار و طلاب به رهبری سید محمد طباطبایی و سید عبدالله بهبهانی در حرم شاه عبدالعظیم بست نشستند. آشتیانی هم دوران بست نشینی فعالیت زیادی از خود نشان داد. [۳]
تحصن در حرم شاه عبدالعظیم
بعد از به توپ بستن مجلس میرزا مصطفی آشتیانی به همراه عده‌ای دیگر از علما از جمله سیدآقا یزدی و سیدمصطفی قنات‌آبادی و عده‌ای از وعاظ و طلاب به دلیل بیدادگری‌های روزافزون عمال استبداد و فشاری که بر مردم وارد می شد، به حرم شاه عبدالعظیم رفته و در آنجا تحصن کردند. در میان متحصنین وی تلاش زیادی از خود نشان داد و در تدبیر و کاردانی قدرت به سزایی داشت و محور عملیات خصمانه شدیدی بر ضد محمدعلی شاه شده بود. به همین دلیل محمدعلی شاه از وجود او نگران شده و دستور قتل وی را صادر کرد. [۴]
ترور در حرم شاه عبدالعظیم
فعالیت های آشتیانی در در جريان تحصن علما در حرم شاه عبدالعظيم باعث شد تا مفاخر الملک رییس تجارت که دستیار حکمران تهران نیز بود، سید محمدخان صنیع حضرت و زین العابدین خان مجلل السلطان با چند فرد دیگر را به حرم شاه عبدالعظیم فرستاد و میزرا مصطفی را با چهار گلوله به قتل رساند. [۵]
منابع
- ↑ امداد، مهدی. شرح حال رج ال ایران در قرن ۱۳، ۱۲ و۱۴ هجری، ج ۴، چ ۵، انتشارات زوار، تهران:۱۳۷۸، ص ۱۰۱
- ↑ کسروی، احمد. تاریخ مشروطه ایران، چ ۴، صدای معاصر، تهران :۱۳۸۰، ص۸۴۰.
- ↑ ستادی، رضا. گروهی از دانشمندان شیعه، قم: زمستان ۱۳۸۳، ص۲۸۲.
- ↑ ملکزاده، مهدی. تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، ج ۵، چ ۱، انتشارات سخن، تهران: ۱۳۸۳، ص۹۹۲.
- ↑ کرمانی، ناظم الاسلام. تاریخ بیداری ایرانیان، بخش دوم، ج ۵، به اهتمام: علی اکبر سعیدی سیرجانی، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، تهران: زمستان ۱۳۴۹، ص ۲۳۵.