صلاح جاهین

صلاح جاهین
زاده	۲۵ دسامبر ۱۹۳۰ قاهره، مصر
درگذشته	۲۱ آوریل ۱۹۸۶ (۵۵ سال) قاهره، مصر
پیشه	شاعر، ترانه‌سرا، نمایش‌نامه‌نویس و کارتونیست
ملیت	مصر

محمد صلاح‌الدین بهجت احند حلمی (محمد صلاح الدين بهجت أحمد حلمي) با نام مستعار صلاح جاهین ؛ ۲۵ دسامبر ۱۹۳۰ – ۲۱ آوریل ۱۹۸۶) یک شاعر، ترانه‌سرا، نمایش‌نامه‌نویس و کارتونیست اهل مصر بود.

نام و تبار

نام کامل او را محمد صلاح‌الدین بهجت احمد حلمی جاهین است که نام مستعارش، صلاح جاهین، است که توسط خود او و با الهام گرفتن از نام یکی از اجدادش انتخاب شده‌است۔

احمد حلمی، پدربزرگ او بود، از اعضاء نامدار حزب ملی (وطنی) مصر بود که از پیشگامان روزنامه‌نگار و فعال در روزنامه اللواء بود۔ پدر او، بهجت حلمی بود۔ وی مشاور قضایی، دادستان و ریاست دادگاه تجدید نظر شهر منصوره را در کارنامه داشته‌است۔

سرگذشت

صلاح در سال ۱۳۰۹ شمسی معادل ۱۹۳۰ میلادی در قاهره به دنیا آمد۔ او به درخواست پدرش، رشته حقوق را پیش گرفت اما به طور مخفیانه، دو سال در دانشکده هنرهای زیبا درس خواند۔ او دروس رشته حقوق را تا پایان، گذراند اما در امتحانات این رشته شرکت نکرد و در نتیجه، فارغ‌التحصیل نشد۔ او به طور همزمان، مطالعاتش را در ادبیات، تاریخ و سیاست ادامه داد۔ او برای درک بهتر زندگی طبقات پایین‌تر اجتماع، به مدت دو سال در محله زندگی صیادان زندگی کرد۔ او در این مرحله از زندگی، به کار کردن و نقاشی مشغول بود۔ او به جهت انتشار کاریکاتورهایش در روزنامه‌های مصر، مشهور شد۔

او علاوه بر هنر، به شعر نیز علاقه‌مند بود از عامیانه‌سرایان بزرگ مصر به شمار می‌رود۔ او را از خلاق‌ترین شاعران دانسته‌اند که الفاظ ساده و عامیانه را برای به تصویرکشیدن رخدادهای مصر، در شعرهایش به کار برده‌است۔ او در شعر، پیروی محمود بایرام تونسی دانسته شده‌است۔ او از یازده‌سالگی به سرودن شعر می‌پرداخت۔

فعالیت‌های رسمی

او در سال ۱۳۳۴، کاریکاتوریست مجله روز الیوسف شد۔ یک سال بعد، در تاسیس مجله کاریکاتوری صباح الخیر مشارکت کرد و در سال ۱۳۴۱ به روزنامه الاهرام پیوست۔ در همان سال از جانب وزارت فرهنگ مصر، به مسئولیت فرهنگ و هنر کودکان گمارده شد۔ او توانست آثار بسیاری را در موضوع کودکان خلق کند که منجر به دریافت نشان درجه یک علوم و هنر برای او شد۔ وی در سال ۱۳۴۵ توانست سر دبیری صباح الخیر را عهده‌دار شود، اما دیری نپایید که مجدد به روزنامه الاهرام پیوست۔ کاریکاتورهای او در روزنامه الاهرام، به صورت روزانه چاپ می‌شد و برخی از آنها، جنجال‌های بسیاری به پا می‌کرد۔ وی در ۱۳۴۱ کاریکاتوری را در واکنش به نظر شیخ محمد غزالی در خصوص لزوم اجرایی کردن حجاب زنان کشید که پس از آن، محمد غزالی در خطبه نماز جمعه علیه او سخنرانی و منجر به تظاهرات بزرگی شد۔ برخی از کاریکاتورهای او نیز توسط علمای دینی، اهانت آمیز تلقی می‌شد۔

سال‌های پایانی

صلاح از اواسط دهه ۱۳۳۰ تا ۱۳۴۶، به عنوان هنرمند و شاعری ملی‌گرا شناخته شده‌بود و غالبا خواست مردم مصر و دنیای عرب را بیان می‌کرد۔ او بعد از شکست مصر در ۱۳۴۶، دچار افسردگی شد و تا پایان عمر از آن رنج می‌برد۔ او تا پایان عمر در نشریه‌های گوناگون کاریکاتور می‌کشد۔ سرانجام وی در ۱۳۶۵ مصادف با ۱۹۸۶ میلادی درگذشت۔

میراث

اشعار و ترانه‌های صلاح، از آثار باقی‌مانده از اوست۔ اشعارش در رادیو پخش می‌شد و بازتابی در جنبش ملی‌گرایی و تغییر و اصلاحات در جامع مصر، داشت۔ اشعار او در دفاع از فلسطین، مبارزه با اسرائیل، اقدامات فرانسه و بریتانیا علیه مصر و مسائل از این دست بود۔ از صلاح جاهین، شش دفتر شعر باقی مانده‌است که عبارتند از:

• دفتر کلمةالسلام: چاپ شده در ۱۹۵۵، شامل شعرهای او در بین سال‌های ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۴
• دفتر موال عشان القتال: منتشر شده در ۱۹۵۷، شامل اشعار حماسی و ملی با سبک عامیانه
• دفتر عن القمر و الطین: چاپ ۱۹۶۱، شامل فنون سخن از جمله شعر و ترانه و اشعار فکاهی است۔
• دفتر رباعیات: ۱۹۶۳ منتشر شده است و مشهورترین اثر اوست۔
• دفتر قصاقبص ورق: در ۱۹۶۵ منتشر شده و شامل دو دفتر مجزا بوده‌است که صلاح قصد داشت به صورت تفکیک شده هر کدام را چاپ کند۔
• دفتر انعام سبتمبریه: در ۱۹۸۴ منتشر شد و شامل اشعار حماسی است۔

غیر از موضوع شعر، صلاح در موضوع فیلمنامه نیز فعال بود و در ساخت برخی از فیلم‌ها نیز فعال بود۔ او چند نمایشنامه عروسکی نیز تالیف کرد۔ او حتی در چند فیلم نیز بازیگری کرده‌است۔

پانویس

منابع

• بحری، خداداد (۱۳۷۵). «صلاح جاهین». دانشنامه جهان اسلام. به کوشش حداد عادل، غلامعلی، پور جوادی، نصر الله، میرسلیم، مصطفی، و طاهری عراقی، احمد. تهران: بنیاد دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.

پیوند به بیرون

• Salah Jahin.
• "Salah Jahin: Balzac holding Rodin's chisel". Al-Ahram Weekly. 2001-04-26. Archived from the original on 2006-03-24. Retrieved 2016-07-18.
• Salah Jaheen در IMDb
• Salah Jahin's cartoons