ناووسیه

ناووسیه، یکی از فرقه‌های شیعی است که به مهدویت جعفر صادق باور دارد۔ این فرقه به شخصی به نام ناووس یا ابن ناووس نسبت داده شده‌است و نام آنها اقتباسی از نام موسس آن است۔ این فرقه که در امامت جعفر صادق، متوقف شده‌است، کمی بعد از مرگ جعفر صادق شکل گرفت و عمر زیادی نداشت و منقرض شد۔

نام و باورها

نام این فرقه، از موسس آن که ناووس نام داشت، اقتباس شده‌است۔ نام دیگر فرقه صارمیه است۔ فخر رازی به اشتباه این فرقه را ناموسیه گزارش می‌کند۔

فرقه ناووسیه، از فرقه‌های شیعی است که امامان خود را از علی بن ابی‌طالب و فرزندان او تا جعفر صادق برگزیده‌اند۔ مهمترین عقیده آنان، مهدویت جعفر صادق است۔ آنها منتظر ظهور او هستند و وی را مهدی موعود آخرالزمان می‌دانند۔ بر اساس روایتی منسوب به جعفر صادق در منابع این فرقه، آمده‌است که جعفر صادق، خبرهای بعدی از مرگ خود را تکذیب می‌کند و خود را صاحب شمشیر معرفی می‌کند۔ همین روایت سبب شده‌است تا نام صارمیه بر این فرقه گذاشته شود۔ برخی از اهالی فرقه سبائیه، با آنان در این عقیده همراه بوده‌اند۔ دیگر عقیده آنان که شهرستانی به نقل از ابوحامد زوزنی گزارش می‌کند، رجعت علی بن ابی‌طالب در آخرالزمان است۔ در معرفة المذاهب نیز آمده است که آنان، تفضیل خود بر دیگری را مصداق کفر می‌دانند۔ کفر ابوبکر و عمر بن خطاب، از عقائد این فرقه است۔

تاریخچه

ناووس، از اهالی بصره دانسته شده‌است۔ نام او به اختلاف، عبدالله بن ناووس و عجلان بن ناووس گزارش می‌شود۔ او بر این عقیده بود که بهترین فرد امت، علی بن ابی‌طالب است و هرکس او را تفضیل ندهد، کافر خواهد بود۔ ابن حزم، ناووسیه را منصوب به ناووس مصری می‌داند و احتمال می‌رود که «مصری»، تصحیف از «بصری» باشد۔ یاقوت حمویی در معجم البلدان، ناووس را از نواحی هیت در شهر انبار می‌داند و یک موضع دیگر به همین نام در نزدیکی همدان گزارش می‌کند۔ به گزارش شیخ صدوق در الغیبه، این فرقه پس از چندی از بین رفته‌اند۔

پانویس

منابع

• اسفراینی، طاهر بن محمد (۱۴۰۳). التبصیر فی الدین وتمییز الفرقة الناجیة عن الفرق الهالکین. اول (به عربی). به کوشش کمال یوسف الحوت. بیروت: عالم الکتب.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• سلیمیان، خدامراد (۱۳۸۳). فرهنگ‌نامه مهدویت. تهران: بنیاد فرهنگی مهدی موعود. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۴۲۸-۴۷-۷.
• مشکور، محمدجواد؛ مدیرشانه‌چی، کاظم (۱۳۸۷). فرهنگ فرق اسلامی. مشهد: مرکز پژوهش‌های اسلامی. شابک ۹۷۸۹۶۴۹۷۱۱۰۵۸.