رسول جعفریان
| رسول جعفریان | |
|---|---|
 | |
| متولد | ۹ تیر ۱۳۴۳ (۶۰ سال) خوراسگان، اصفهان، ایران |
| تحصیلات | دکترای تاریخ، تحصیلات حوزوی |
| حرفه | پژوهشگر |
| آثار | فهرست کامل |
| جایزه(ها) | کتاب سال جمهوری اسلامی ایران (دوبار) فارابی (دو بار) |
| وبگاه | |
رسول جعفریان (زادهٔ ۹ تیر ۱۳۴۳) روحانی و پژوهشگر تاریخ اسلام، تشیع و ایران است. وی استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران و رئیس کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران است. او همچنین سابقه ریاست بر کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران را نیز در کارنامه خود دارد.[۱] جعفریان در سال ۱۳۹۷ با رأی اعضای مجمع عمومی فرهنگستان علوم به عضویت پیوسته فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران درآمد.
زندگی‌نامه
بر اساس خودزندگی‌نامه‌های منتشر شده از رسول جعفریان، او در نهم تیرماه ۱۳۴۳ در محله پوزه از ناحیه خوراسگان[۲] در توابع استان اصفهان متولد شد.[۳] او سالهای اولیه زندگی خود را در اصفهان گذراند.[۴] به گفته خود او، وی ابتدا در مکتب‌خانه درس آموخته و در سال ۱۳۴۹ تحصیلات ابتدایی خود را آغاز کرده است.[۵]
وی تحصیلات دینی را از سال ۱۳۵۵ آغاز کرد و برای این منظور به اصفهان رفت. تحصیلات او در مدرسه علمیه ذوالفقار اصفهان آغاز شد.[۶] در سال ۱۳۵۷ برای ادامه تحصیلات به قم مهاجرت کرد.[۷] او در بدو ورود به قم به مدرسه رسالت وارد شد.[۸] در حوادث ناشی از دوران انقلاب سال ۱۳۵۷ در ایران، در پی مشارکت در یک تجمع تظاهراتی، در قم دستگیر و پس از دو هفته حبس در زندان قم، به خاطر قانونی نبودن سن، آزاد شد.[۹]
او از سال ۱۳۶۰، مطالعات تاریخی خود را آغاز کرد.[۱۰] در همین سال به موسسه راه حق در قم پیوست و همینطور ازدواج کرد، که ثمره آن چهار فرزند بود.[۱۱] او به مدت چند ماه مسئولیت روابط عمومی سپاه نائین را در سال ۱۳۶۲ عهده‌دار بود.[۱۲]
وی در سال ۱۳۸۷ به عنوان رئیس کتابخانه مجلس شورای اسلامی منصوب شد.[۱۳]
وی پس از گذراندن دوره ابتدایی در خوراسگان به اصفهان سفر کرد و دوره راهنمایی را در آن‌جا گذراند. جعفریان در مدت اقامتش در اصفهان، به صورت آزاد در کلاس‌های مدارس علوم دینی شرکت می‌کرد. او در سال ۱۳۵۷ برای ادامه تحصیلات حوزوی به شهر قم هجرت کرد و در ابتدا در کلاس‌های مدرسه خان و سپس مدرسه رسالت شرکت کرد.[۱۵]
رسول جعفریان پس از گذراندن تحصیلات خود و در سال ۱۳۵۹ مشغول به تدریس در دانشگاه‌های تهران و اصفهان شد در ۱۹ سالگی ؟!. معارف اسلامی و تاریخ اسلام از جمله رشته‌هایی است که وی در این مدت ارائه کرده‌است.[۱۵] جعفریان از سال ۱۳۹۷ به عضویت پیوسته فرهنگستان علوم درآمد[۱۶] و هم‌اکنون نیز با مرتبه استاد تمامی در دانشگاه تهران مشغول به تدریس است.[۱۷]
فعالیت‌های علمی پژوهشی
رسول جعفریان بیشترین دوران تحصیل خود در علوم دینی را در حوزه علمیه قم گذراند و در این دوران از استادانی چون محمد فاضل لنکرانی، حسینعلی منتظری، مهدی روحانی، محسن خرازی، محمدعلی گرامی، عبدالله جوادی آملی، علی پناه اشتهاردی، جواد ذهنی، حسن ممدوحی، رسول موسوی تهرانی و ابوالقاسم صلواتی استفاده کرد.[۱۸]
او در مواجهه با پیشنهاد مصباح یزدی در مورد تشکیل رشته تاریخ در موسسه امام خمینی در قم، در سال ۱۳۶۷ نخستین حلقه شاگردان خود را شکل داد. او بعدها در سال ۱۳۷۲ رشته تاریخ را در پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در قم راه‌اندازی کرد و حلق دیگری از شاگردانش را شکل داد. جعفریان در سال ۱۳۷۴، تاسیس کتابخانه تخصصی تاریخ را به عنوان یک نیاز در شهر قم پیگیری کرد که منجر به تاسیس کتابخانه تاریخ اسلام و ایران شد.[۱۹] کمی پیش از آن نیز در سال ۱۳۷۱، جعفریان مدیریت بخش تاریخ موسسه نور را برعهده گرفت.[۲۰] او همچنین در بین سالهای ۱۳۶۹ تا ۱۳۷۱ در معاونت تألیف و تدوین کتب درسی نیز مشغول بود.[۲۱] جعفریان از سال ۱۳۷۹، به عنوان عضو هیئت علمی در پژوهشگاه‌های حوزه و دانشگاه مشغول به فعالیت شد. او از سال ۱۳۸۵ به دانشگاه تهران رفته و در گروه تاریخ دانشکده ادبیات مشغول به تدریس شد.[۲۲] جعفریان سابقه تدریس در دانشگاه‌های اصفهان، تهران، دانشگاه هنر، موسسه امام خمینی، دانشگاه ادیان، دانشگاه مشهد و دانشگاه قم را در کارنامه تدرس خود دارد.[۲۳]
عمده فعالیت‌های علمی پژوهشی جعفریان، در سه حوزه تاریخ سیاسی صدر اسلام، تاریخ تشیع و تاریخ صفوی است.[۲۴]
عمده پژوهش‌های جعفریان دربارهٔ تاریخ تشیع است اما در زمینه‌هایی نظیر: تاریخ سیاسی صدر اسلام و تاریخ دوره صفوی نیز تحقیقات فراوانی انجام داده‌است.[۲۵] وی دربارهٔ تاریخ حج گزاری ایرانیان نیز تحقیقات و مقالات متعددی را منتشر کرده‌است.[۲۶]
مسئولیت‌های اجرایی
جعفریان در سوابق خود، چندین مسئولیت اجرایی را نیز داشته‌است. این مسئولیت‌ها عبارتند از:
- تأسیس و مدیریت کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران در سال ۱۳۷۴.[۲۷]
- ریاست کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی از شهریور ۱۳۸۷[۲۸] تا ۲۷ آبان ۱۳۹۱.[۲۹]
- ریاست کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران از آبان ۱۳۹۶.[۳۰]
آثار
تالیف
جعفریان اولین کتاب خود را در سال ۱۳۶۳ نوشت[۳۱] و آن را با عنوان درآمدی بر شناخت تاریخ اسلام در سال ۱۳۶۴ منتشر کرد.[۳۲] جعفریان در دهه ۶۰ شمسی، مقالات متعددی را در مجلات منتشر می‌کرد و بعدها، برخی از این مقالات به صورت مستقل به عنوان کتاب منتشر شدند.[۳۳]
مهمترین آثار جعفریان در زمینه تاریخ عبارتند از تاریخ سیاسی اسلام، تاریخ تشیع در ایران، اطلس شیعه و فرهنگ و سیاست روزگار صفوی. کتاب دیگر او با عنوان جریانها و سازمان‌های مذهبی سیاسی بین سالهای ۱۳۲۰ – ۱۳۵۷، در موضوع تاریخ معاصر نوشته شده است.[۳۴]
مجموعه مقالات جعفریان در هیجده جلد، به چاپ رسیده‌است.[۳۵]
ترجمه
کتاب‌های مشهور او در زمینه ترجمه، می‌توان به دولت عثمانی از اقتدار تا انحلال اثر اسماعیل احمد یاغی اشاره کرد.[۳۶]
جعفریان از نویسندگان پُرکار و دارای آثار فراوانی در علم تاریخ می‌باشد. او نویسندگی را از سال ۱۳۶۴ با کتابی تحت عنوان پیش‌درآمدی بر شناخت تاریخ اسلام شروع کرد.[۳۷] وی تا کنون بیش از ۹۰ عنوان کتاب تألیف کرده که بعضی از این آثار خود دارای شمارگان زیادی است؛ به عنوان مثال، از کتاب مقالات تاریخی تا کنون ۲۰ جلد منتشر شده‌است.[۳۸] آنچه که باعث دوچندان شدن اهمیت آثار وی است، تأثیرگذاری قلم اوست؛ به نحوی که بعضی از آثار او جزو منابع درسی دانشگاهی و منابع کارشناسی ارشد و دکتری رشته تاریخ است.[۳۹] آثار او تا کنون به زبان‌های دیگر مثل انگلیسی،[۴۰] عربی[۴۱][۴۲][۴۳] و اردو[۴۴][۴۵] نیز ترجمه شده‌است.
قانون استفاده از فایل‌های الکترونیکی منابع
رسول جعفریان در مرداد ۱۳۹۹ پیشنهاد تدوین قانون استفاده از فایل‌های الکترونیکی منابع را داد. او در یادداشتی پیشنهاد تدوین لایحه استفاده از فایل‌های الکترونیکی منابع (کتاب، مقاله و پایان‌نامه) را به صورت لایحه‌ای به وزارت فرهنگ و ارشاد داد تا به دولت و مجلس بفرستد و در این باقیمانده عمر دولت با کمک مجلس قدمی در راه نشر کتاب دیجیتالی بردارد.[۴۶][۴۷]
جایزه‌ها
جعفریان تا کنون به واسطه تالیفاتش جایزه‌های ملی متعددی گرفته‌است. از میان آثار او، کتاب‌های اطلس شیعه، تاریخ سیاسی اسلام برگزیده جشنواره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شده‌اند.[۴۸][۴۹] او به خاطر تالیف کتاب اطلس شیعه و کتاب جریانها و سازمان‌های مذهبی سیاسی ایران دوبار برنده جایزه جشنواره فارابی شده است.[۵۰]
و برنده جایزه جلال آل احمد و جشنواره فارابی[۵۱] و کتاب جریانها و سازمان‌های مذهبی سیاسی ایران نیز برگزیده جایزه فارابی شده‌است.[۵۲]
پانویس
ارجاعات
- ↑ «کتابخانه مرکزی، مرکز اسناد و تأمین منابع علمی دانشگاه تهران - دکتر رسول جعفریان به ریاست کتابخانه مرکزی منصوب شدند». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ نوامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۳۰ مارس ۲۰۲۱.
- ↑ زارع، چشم روز، ۲۹.
- ↑ «زندگی‌نامه حجت‌الاسلام دکتر رسول جعفریان»، رسول جعفریان.
- ↑ زارع، چشم روز، ۲۳.
- ↑ زارع، چشم روز، ۲۴.
- ↑ زارع، چشم روز، ۳۵.
- ↑ «زندگی‌نامه حجت‌الاسلام دکتر رسول جعفریان»، رسول جعفریان.
- ↑ زارع، چشم روز، ۴۳.
- ↑ زارع، چشم روز، ۴۵.
- ↑ «زندگی‌نامه حجت‌الاسلام دکتر رسول جعفریان»، رسول جعفریان.
- ↑ زارع، چشم روز، ۵۰.
- ↑ زارع، چشم روز، ۵۴.
- ↑ «زندگی‌نامه حجت‌الاسلام دکتر رسول جعفریان»، رسول جعفریان.
- ↑ «اندیشه دیروز پاسخگوی ایران فردا نیست». روزنامه اعتماد. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۲۱.
- ↑ ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ تبیان، موسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی. «استاد رسول جعفریان». article.tebyan.net (به Persian). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۲۱.
- ↑ «اعضای پیوسته». www.ias.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۲۲.
- ↑ «رسول جعفریان». دانشگاه تهران.[پیوند مرده]
- ↑ زارع، چشم روز، ۴۷-۴۶.
- ↑ زارع، چشم روز، ۶۳.
- ↑ زارع، چشم روز، ۷۲.
- ↑ زارع، چشم روز، ۹۲.
- ↑ «زندگی‌نامه حجت‌الاسلام دکتر رسول جعفریان»، رسول جعفریان.
- ↑ زارع، چشم روز، ۸۱.
- ↑ «زندگی‌نامه حجت‌الاسلام دکتر رسول جعفریان»، رسول جعفریان.
- ↑ «پژوهش‌های تاریخ تشیع - رسول جعفریان». www.emamat.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ ژوئیه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۸.
- ↑ «پنجاه سفرنامه حج قاجاری به روایت رسول جعفریان». خبرآنلاین. ۲۰۱۱-۰۲-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۲۸.
- ↑ «رزومه - رسول جعفریان». rtis2.ut.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۲۲.
- ↑ رسول جعفریان رئیس کتابخانه مجلس شد
- ↑ Behnegarsoft.com (۲۰۱۲-۱۲-۰۶). «رسول جعفریان استعفا داد». جهان نیوز. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۲۲.
- ↑ «دکتر رسول جعفریان به ریاست کتابخانه مرکزی منصوب شدند». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ آوریل ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۲ نوامبر ۲۰۲۰.
- ↑ «زندگی‌نامه حجت‌الاسلام دکتر رسول جعفریان»، رسول جعفریان.
- ↑ زارع، چشم روز، ۵۳.
- ↑ زارع، چشم روز، ۵۷.
- ↑ «زندگی‌نامه حجت‌الاسلام دکتر رسول جعفریان»، رسول جعفریان.
- ↑ «زندگی‌نامه حجت‌الاسلام دکتر رسول جعفریان»، رسول جعفریان.
- ↑ ««دولت عثمانی از اقتدار تا انحلال» با ترجمه رسول جعفریان»، خبرگزاری ایبنا.
- ↑ «رسول جعفریان؛ جستجوگر تشیع در تاریخ». وب سایت نشریه جستار. ۲۰۱۷-۰۷-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۳-۰۱.
- ↑ «مقالات تاریخی دفتر نوزدهم و بیستم». کتابخانه تخصصی تاریخ ایران و اسلام.
- ↑ «منابع آزمون کارشناسی ارشد تاریخ». ارشد تست. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ نوامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۳-۰۱.
- ↑ «تاریخ سیاسی اسلام جلد 2 (تاریخ خلفا)». ghadeer.org. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ اکتبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۱۹.
- ↑ «سیرة سیّد الأنبیاء و المرسلین محمد صلی الله علیه و آله جامع المحامد کلّها | کتابخانه مجازی الفبا». alefbalib.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۱۹.
- ↑ «سیرة سید الانبیاء و المرسلین محمد (ص)». کتابخانه تخصصی تاریخ ایران و اسلام. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ مارس ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۶ مارس ۲۰۲۰.
- ↑ «ترجمه اطلس شیعه به درخواست آیت‌الله سیسنانی». www.yjc.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۱۰.
- ↑ «ترجمه کتاب تاریخ سیاسی اسلام (سیره رسول خدا) تألیف استاد رسول جعفریان بزبان اردو | کتابخانه مجازی الفبا». alefbalib.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۱۹.
- ↑ «ترجمه کتاب تاریخ سیاسی اسلام (سیره رسول خدا (تألیف استاد رسول جعفریان، به زبان اردو». www.icnc.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۱۹.[پیوند مرده]
- ↑ «پیشنهادی از رسول جعفریان | قانون استفاده از فایل‌های الکترونیکی منابع». همشهری آنلاین. ۲۰۲۰-۰۸-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۲.
- ↑ «قانون استفاده از فایل‌های الکترونیکی منابع/ نشر کتاب دیجیتالی». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۲۰-۰۸-۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۲.
- ↑ «زندگی‌نامه حجت‌الاسلام دکتر رسول جعفریان»، رسول جعفریان.
- ↑ Behnegarsoft.com (۲۰۱۰-۰۲-۰۹). «ایبنا - برگزیدگان بیست و هفتمین دوره کتاب سال اعلام شدند». خبرگزاری کتاب ایران (IBNA). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۱۰.
- ↑ «زندگی‌نامه حجت‌الاسلام دکتر رسول جعفریان»، رسول جعفریان.
- ↑ Behnegarsoft.com (۲۰۱۷-۱۲-۰۱). «ایبنا - کاری که به کاردان سپرده شد». خبرگزاری کتاب ایران (IBNA). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۱۰.
- ↑ «مراسم تقدیر از برگزیدگان مسابقه کتابخوانی» تأملی در نهضت عاشورا «با حضور دکتر رسول جعفریان». theology.um.ac.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ نوامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۲۱.
منابع
- زارع، حامد (۱۴۰۲). چشم روز، گفتگوی حامد زارع با رسول جعفریان. انتشار الکترونیکی.
- پایگاه رسول جعفریان. «زندگی‌نامه حجت‌الاسلام دکتر رسول جعفریان». rasul-jafarian.com. دریافت‌شده در ۶ آذر ۱۴۰۲.
- خبرگزاری ایبنا (۱۶ مهر ۱۴۰۲). «چاپ سیزدهم «دولت عثمانی از اقتدار تا انحلال» با ترجمه رسول جعفریان». ibna.ir. دریافت‌شده در ۶ آذر ۱۴۰۲.
- رسول جعفریان
- استادان دانشگاه تهران
- اسلامشناسان مسلمان شیعه
- اعضای فرهنگستان علوم ایران
- افراد زنده
- برگزیدگان جشنواره فارابی
- برگزیدگان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
- پژوهشگران اهل ایران
- تاریخنگاران اهل اصفهان
- تاریخنگاران اهل ایران
- تاریخنگاران مسلمان
- تذکرهنویسان اهل ایران
- رئیسان کتابخانه ملی ایران
- روحانیان شیعه اهل اصفهان
- روحانیان شیعه اهل ایران
- روحانیان شیعه دوازدهامامی
- روحانیان شیعه سده ۱۵ (قمری)
- زادگان ۱۳۴۳
- زادگان ۱۹۶۴ (میلادی)
- سیرهنویسان
- عالمان شیعه
- نویسندگان اهل اصفهان
- نویسندگان مرد اهل ایران