ابن‌منیر طرابلسی
ابوالحسن مهذب‌الدین احمد بن منیر (۴۷۳-۵۴۸ ه.ق) شاعر بزرگ عرب و از ادیبان مشهور شیعه بود.[۱]
زندگانی
گفته شده است که شعر ابن‌منیر، دقت تعبیر و سلاست و جزالت الفاظ را با انسجام و لطافت معانی درهم آمیخته است. ابن‌منیر در زادگاه خود طرابلس، قرآن را حفظ کرد و ادب و لغت عربی را فرا گرفت. سپس به دمشق عزیمت کرد و قصاید غرّا در امامان دوازده‌گانه شیعه و هجو و طعن دشمنان آنان سرود که خشم شامیان متعصب را برانگیخت. امیر دمشق، بوری بن طغتکین، ابن‌منیر را مدتی به زندان انداخت و قصد داشت تا زبانش را ببرد، اما به وساطت یوسف حاجب او را آزاد و از دمشق تبعید نمود. ابن‌منیر مدتی را در شام و بغداد گذراند و پس از مرگ بوری به دمشق برگشت. اما اسماعیل پسر بوری هم مانند پدرش، سنی متعصب بود و در صدد برآمد او را به دار آویزد که ناچار از دمشق گریخت و مدتی را در شهرهای حماة و شیزر در شمال شام گذراند. ابن‌منیر از دیرباز مداح سلطان نورالدین محمود بن زنگی ملقب به ملک عادل پادشاه مصر، سوریه، موصل و یمن بود. از این رو وقتی وی برای محاصره دمشق به شام آمد به او پیوست و بعد از برقراری صلح با او وارد دمشق شد. او سرانجام همراه با سپاه پادشاه به حلب عزیمت کرد. ابن‌منیر در حلب و در سن هفتاد و پنج سالگی درگذشت. اشعار مناقب ابن‌منیر در شام و عراق و مصر و سایر بلاد عربی رایج و موجب تقویت شیعیان بود. پدر ابن‌منیر نیز سابقاً در بازار دمشق اشعار ابن‌عمودی را در مدح امامان شیعه به آواز خوش می‌خواند و شیعیان را خشنود می‌ساخت.[۲]
اشعار
گفته می‌شود که شعر ابن‌منیر به خاطر روانی و دلچسب بودنش برای شیعیان، به زودی بر سر زبان‌ها می‌افتاد. داستان روابط دوستانه شاعر با شریف مرتضی نقیب الاشراف و قصیده رائیه نود و یک بیتی که خطاب به او سروده و از روی مطایبه تهدید کرده است که اگر بنده زیبا رویش تتر را که پیش خود نگاه داشته رها نکند از تشیع دست برخواهد داشت در تاریخ ادب عرب مشهور و محتوی معتقدات شیعیان در آن عصر بوده است. مطلع این قصیده چنین است: «عذبت طرفی بالسهرو أذبت قلبی بالفکر» (چشمم را با بی‌خوابی عذاب کردی و دلم را از اندیشه‌های نگران کننده آب کردی.) علامه امینی چهل بیت از این قصیده را با نمونه‌های دیگری از اشعار ابن‌منیر در جلد چهارم الغدیر نقل کرده است. دیوان ابن‌منیر مکرراً به چاپ رسیده است.[۳]
پانویس
ارجاعات
منابع
- اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «ابن منیر طرابلسی». دایره‌المعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.