محمدامین استرآبادی
محمدامین استرآبادی (د ۱۰۳۳ ه.ق)، یکی از فقهای شیعه دوازده‌امامی است.
نام و نسب
نام او را میرزا محمدامین بن محمدشریف استرآبادی گزارش کرده‌اند.[۱]
سرگذشت
استرآبادی از موسسان مکتب اخباری‌گری بود. او را قدیمی‌ترین شارح و مدافع عقاید اخباری‌ها و نخستین مؤلف در این مساله گزارش کرده‌اند. خود او در رساله فارسی خود به نام دانشنامه شاهی بعد از بیان اینکه طریقه اجتهاد در بین شیعه امامیه امری نوظهور است و همه فقهای سلف تا اواخر عصر غیبت صغری به طریقه اخباریه عمل می‌کرده‌اند چنین گفته است:[۲]
استرآبادی : … تا آن که نوبت به اعلم العلماء المتأخرین فی علم الحدیث و الرجال و اورعهم، استاد الکل فی الکل، میرزا محمد استرآبادی نورالله مرقده الشریف رسید. پس ایشان بعد از آنکه جمیع احادیث را به فقیر تعلیم کردند اشاره کردند که احیای طریقه اخباریین کن و شبهاتی که معارضه با این طریق دارد رفع آن شبهات بکن. چرا که این معنی در خاطر من گذشت و لیکن رب العزة تقدیر کرده بود که این معنی بر قلم تو جاری شود. پس فقیر بعد از آنکه جمیع علوم متعارف را از اعظم علمای آن فنون اخذ کرده بودم، چندین سال در مدینه منوره سر به گریبان فکر فرو بردم و تضرع به درگاه رب العزة می‌کردم و توسل به ارواح اهل عصمت می‌جستم و مجدداً نظر به احادیث و کتب عامه و خاصه می‌کردم از روی کمال تعمق و تأمل. تا آنکه به توفیق رب العزة و برکات سید المرسلین و ائمه طاهرین صلوات الله علیه و علیهم اجمعین، به اشاره لازم الاطاعهٔ امتثال نمودم و به تألیف فوائد المدنیهٔ موفق شده به مطالعه شریف ایشان مشرف شد. پس تحسین این تألیف و ثنا بر مؤلفش گفته رحمه الله.
درگذشت
وی به سال ۱۰۳۳ ه.ق درگذشت.[۳]
آثار
دانشنامه شاهی یکی از آثار اوست. اولین اثر او در زمینه تایید اخباری‌گری، کتاب الفوائد المدنیهٔ فی الرد علی القائل بالاجتهاد و التقلید فی الاحکام الالهیة بود. این اثر در ربیع الاول ۱۰۳۱ ه.ق به پایان رسید. این اثر مورد توجه بسیاری از مجتهدین و اخباری‌ها و در آثار بسیاری مورد استفاده قرار گرفت. برای این اثر چندین نقض و رد نوشته شد.[۴]